Wie wordt de nieuwe burgemeester van Utrecht? Deze namen worden genoemd

UTRECHT - Wie wordt genoemd, wordt het niet. Dat is een veelgehoorde uitspraak als het gaat om benoemingen van burgemeesters. Maar of dat ook opgaat in Utrecht is zeer de vraag. Oud-burgemeester Jan van Zanen werd al tijdens de procedure genoemd en werd het ook. Maar wie wordt nu zijn opvolger?
Bekend is dat 27 kandidaten zich hebben gemeld bij de commissaris van de Koning Hans Oosters. Hij heeft zich ruim 3 weken al kunnen buigen over de mensen die op deze lijst staan. Oosters maakt vervolgens een selectie uit deze kandidaten en we mogen ervan uitgaan dat die lijst al bijna af is en misschien wel is doorgestuurd naar de vertrouwenscommissie van de gemeente. Het enige dat hierover naar buiten komt is dat half januari de procedure vermoedelijk is afgerond.
Aan dit profiel moet de nieuwe burgemeester voldoen

Zwaargewicht

Maar wie zou voor deze functie dan in aanmerking komen? Na veel bellen met deskundigen binnen het politieke circuit wordt duidelijk dat je niet zomaar burgemeester wordt van de vierde grote stad van Nederland. Partijpolitiek speelt mee, bestuurlijke ervaring is belangrijk en de band die een kandidaat heeft met de stad.
Kandidaten die nu burgemeester zijn of in het verleden zijn geweest van een stad met meer dan 100.000 inwoners maken dus kans op deze functie of als je wethouder bent of bent geweest bij een van de vier grote steden. Kandidaten die minister of staatsecretaris zijn of zijn geweest maken natuurlijk ook kans.
Pechtold, Van Veldhoven en Gerritsen worden genoemd
Pechtold, Van Veldhoven en Gerritsen worden genoemd © ANP / Beeldbewerking RTV Utrecht

D66

Het moet dus een zwaargewicht zijn, maar dan ook nog van de juiste partij. Er is al veel gespeculeerd dat de nieuwe burgemeester een D66-er wordt. Deze partij heeft, ondanks dat het de vierde partij van Nederland is, nauwelijks burgemeestersposten in grote plaatsen. Maar drie van de steden met meer dan 100.000 inwoners heeft een D66-burgemeester. Twee mannen komen dan mogelijk in aanmerking, namelijk Onno van Veldhuizen (nu burgemeester van Enschede) en Franc Weerwind (burgemeester van Almere). Beiden zitten aan het eind van hun eerste termijn, maar hebben geen band met de stad Utrecht.
Wie blijven er dan van D66 over met voldoende bestuurlijke ervaring? Dat zijn Alexander Pechtold en Stientje van Veldhoven. Die laatste is nu staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Van Veldhoven heeft ook echt een band met de stad, want zij is er geboren. Pechtold wordt veel genoemd als nieuwe burgemeester, omdat het nu een goed moment zou zijn voor hem en hij zou Utrecht een warm hart toedragen. Pechtold was jarenlang fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer en is op dit moment directeur van het CBR.
Maar er zitten nog twee D66 vrouwen in het huidige kabinet van wie één een duidelijke band met Utrecht heeft. Dat is de huidige staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen. Zij woont momenteel in Utrecht, maar zij heeft een heel lastig dossier onder zich namelijk de toeslagenaffaire bij de belastingdienst. De kans dat zij deze taak laat vallen is klein. En dan is er nog het Tweede Kamerlid Pia Dijkstra. Zij zegt dat zij niet gesolliciteerd heeft, ze gaat na de verkiezingen met pensioen.

Vrouw

De gemeente heeft Utrechters opgeroepen mee te denken over de profielschets voor de nieuwe burgemeester. Daaruit blijkt dat veel mensen voorkeur hebben voor een vrouw. D66 heeft dus een goeie vrouwelijke kandidaat met bestuurlijke ervaring. Maar andere partijen hebben dat ook. Het zou bijvoorbeeld iemand van de VVD kunnen worden. Utrecht heeft tenslotte een goeie ervaring achter de rug met deze partij, maar ook het CDA heeft mogelijk geschikte kandidaten. Denk bijvoorbeeld aan Liesbeth Spies, burgemeester in Alphen aan den Rijn. Of Marja van Bijsterveld, sinds 2016 burgemeester van Delft en zij is staatssecretaris en minister geweest. Maar beiden hebben weinig met Utrecht.
Twee prominente VVD-vrouwen hebben wel een band met de stad. Zowel Edith Schippers als Anoushka van Miltenburg zijn hier geboren en zijn misschien wel aan een nieuwe uitdaging toe. Schippers is sinds 2019 president bij chemiebedrijf DSM en heeft dan de beste papieren in huis, maar of ze zo snel weggaat bij DSM is zeer de vraag. Maar misschien maakt de oud-burgemeester van De Bilt wel kans. Arjen Gerritsen was in 2002 met 32 jaar de jongste burgemeester van Nederland in de plaats Haren, is vervolgens naar De Bilt gekomen en is nu burgemeester in Almelo. Hij heeft een band met Utrecht.

Partijloze burgemeester

De partijloze burgemeesters zijn in opkomst. Nederland telt er nu 23, maar de kans dat Utrecht een partijloze burgemeester krijgt is zeer klein. De grote politieke partijen vinden de vierde grote stad te belangrijk en zullen daarom hun sterke kandidaten stimuleren om te solliciteren naar de functie. Dan blijft de vraag over of kandidaten van kleinere partijen kans maken om deze post te bemachtigen. Die kans is er op papier wel, want de raad beslist welke twee kandidaten worden voorgedragen aan de minister. De raadsleden moeten het je dan wel gunnen.
GroenLinks bijvoorbeeld, een grote partij in de stad, zou best een kandidaat willen leveren. Natuurlijk hebben ze Femke Halsema op Amsterdam, maar nog een grote stad zou mooi zijn. De enige kandidaat die enigszins bestuurlijke ervaring heeft als wethouder in Amsterdam is Maarten van Poelgeest, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat hij naar Utrecht komt. Ook wordt de naam Paul Rosemöller genoemd, maar hij heeft nooit een bestuurlijke functie gehad als burgemeester, wethouder of een post in een kabinet gehad.

Benoeming

Het blijft natuurlijk speculeren, want er zijn nog genoeg kandidaten die mogelijk geschikt zouden zijn, zoals CDA-burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls of misschien wel zijn PvdA-collega uit Arnhem, Ahmed Marcouch. Het zou zomaar eens een hele verrassende naam kunnen worden die nog niet is genoemd, zeggen bronnen. Maar kijk ook niet raar op als Alexander Pechtold, die overal wordt genoemd, naar Utrecht verhuist.
We moeten nog even geduld hebben. Half januari 2021 weten we naar verwachting het antwoord op de vraag wie de nieuwe burgemeester van Utrecht wordt.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.