zaterdag 31 oktober 2020, 08.00 uur

Kasteel Amerongen toont eeuwenoud Indiaas beddengoed

Handgeborduurde sprei van katoen met zijde Foto: RTV Utrecht

Een stukje van de sprei Foto: RTV Utrecht

Met de VOC kwam de sprei naar Nederland Foto: Rijksmuseum Amsterdam

Een van de handelsposten in India Foto: Rijksmuseum Amsterdam

Twee belangrijke Europese vorsten hebben in dit bed geslapen. Foto: RTV Utrecht / Boukje Jansen van Galen

Keizer Wilhelm II in de tuin van kasteel Amerongen Foto: Kasteel Amerongen

Handgeborduurde sprei van katoen met zijde

Twee belangrijke Europese vorsten hebben in dit bed geslapen.

Keizer Wilhelm II in de tuin van kasteel Amerongen

1/7

Geschreven door
Boukje Jansen van Galen

AMERONGEN - Op kasteel Amerongen is een unieke, 18e eeuwse beddensprei te zien. Omdat de handgeborduurde sprei zo groot en kwetsbaar is, werd hij niet eerder tentoongesteld. Conservator Lodewijk Gerretsen: "Als je goed kijkt zie je dat de rand niet is afgewerkt. Dus de kans is groot dat hij nooit is gebruikt. Dat is waarschijnlijk de reden dat hij nog in hele goede staat is."

Een stukje van de sprei | Foto: RTV Utrecht

De sprei werd rond 1740 in India gemaakt. Hij is gemaakt van katoen. Met zijde werd een exotisch bloemenpatroon op de katoenen lap geborduurd. Centraal staat een bloeiende boom met bloemen en bladeren, omringd door fluitende vogels en zoemende insecten. Het is een mix van Oosterse en Europese motieven.

Met de VOC kwam de sprei naar Nederland | Foto: Rijksmuseum Amsterdam

De sprei kwam met een schip van de VOC naar Nederland. Lodewijk: "De VOC kreeg hele lijsten mee met bestellingen. Daarbij werden prenten en stukjes Engels borduurwerk meegestuurd." Die prenten en stukjes borduurwerk dienden als voorbeeld. Dan wist degene die het in India ging maken wat de opdrachtgever voor ogen stond. Lodewijk: "Het is bijzonder dat deze sprei geborduurd is. Vaak was het handgeschilderd."

Een van de handelsposten in India | Foto: Rijksmuseum Amsterdam

Tegenwoordig ligt spiksplinternieuw beddengoed binnen een dag op je bed. Daar moest je een paar eeuwen soms geleden jaren op wachten. De schepen van de VOC deden er ongeveer een half jaar over om in India te komen. Het maken van alle bestellingen kostte ook minimaal een half jaar. En dan moest het naar Nederland verscheept worden. Lodewijk: "Al met al duurde het dus wel anderhalf jaar, voordat je zo'n sprei op je bed had liggen. Maar het kon ook wel 3 jaar duren. Je moest dus geduld hebben."

De sprei is niet het enige textiel in de collectie van kasteel Amerongen. Lodewijk: "Het is nog steeds aanwezig, gelukkig maar, het is nooit vervangen. Dat maakt Amerongen vrij uniek." Een van de topstukken is een hemelbed dat bekleed is met chinese zijde. Het bed is niet alleen bijzonder vanwege die bekleding. Lodewijk: "De Duitse keizer Wilhelm II heeft in het bed geslapen."

Twee belangrijke Europese vorsten hebben in dit bed geslapen. | Foto: RTV Utrecht / Boukje Jansen van Galen

De keizer heeft natuurlijk op Huis Doorn gewoond, maar daarvoor woonde hij hier op kasteel Amerongen. Hij zou 3 dagen blijven maar bleef 1,5 jaar.

Keizer Wilhelm II in de tuin van kasteel Amerongen | Foto: Kasteel Amerongen

Het verhaal gaat zelfs dat Lodewijk XIV in het bed heeft geslapen. Dus twee belangrijke Europese vorsten hebben in dit bijzondere bed gelegen.

Het bed is onderdeel van de vaste collectie. De sprei is in ieder geval tm 29 november te zien.
Dit verhaal komt uit het programma Route C, het cultuurprogramma van RTV Utrecht. De eerste uitzending is elke zondag rond half 9 en het programma wordt daarna elk uur herhaald.

Zeldzaam sprei in kasteel Amerongen

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.