Lege winkels ombouwen levert honderden woningen op: 'Maar zo'n proces duurt jaren'

© RTV Utrecht/Jiri Glaap
PROVINCIE UTRECHT - Een flink deel van het woningtekort kan worden opgelost door lege winkels in de binnensteden van Nederland om te bouwen. Dat schrijft vastgoedadviseur Colliers International in het rapport 'Transformatie van winkels naar woningen'.
"Door veranderend consumentengedrag is de leegstand in winkelgebieden toegenomen", zegt directeur Chris Lanting van Colliers International tegen RTV Utrecht. "Mensen bestellen vaker online. De corona-uitbraak heeft er nog een schepje bovenop gedaan. Als winkeliers een pand verlaten dan biedt dat aan de andere kant kansen voor woningbouw in de binnenstad."
Volgens Lanting kost het omvormen van winkels naar woningen veel tijd. "Dit is het moment om het in gang te zetten. Door toekomstbestendige winkels in de binnenstad bij elkaar te plaatsen comprimeer je het winkelgebied. De overige panden kun je ombouwen."
Landelijk zou op termijn in bijna 7 procent van de vraag naar nieuwe huizen kunnen worden voorzien, zonder in het buitengebied van de gemeenten te bouwen. In winkelgebieden in Utrecht, Amersfoort, Veenendaal, Zeist en Nieuwegein zien ze ruimte voor 734 woningen.
Colliers International rekende per gemeente uit hoeveel woningen er kunnen komen in lege winkels:

Veenendaal 218
Amersfoort 180
Zeist 148
Utrecht 141
Nieuwegein 47

Niet dé oplossing

De onderzoekers schrijven dat het belangrijk is dat de gemeente de regie neemt. Raadslid Pepijn Zwanenberg van GroenLinks in Utrecht noemt het rapport interessant, maar benadrukt ook dat het plan niet dé oplossing is voor de woningnood in de stad. "Grote woningbouwprojecten als Wisselspoor, Cartesius en de Merwedekanaalzone leveren veel meer huizen op."
Toch ziet hij het ombouwen van winkelpanden als een welkome toevoeging. "Het is belangrijk een buurt zo levendig mogelijk te houden. En ik denk ook dat het goed is om lege etages boven winkels tot woningen om te bouwen. Maar vergeet niet: zo'n ombouwproces duurt jaren. Dus het zorgt niet op korte termijn voor veel ruimte op de woningmarkt."
Bezoekersaantallen lopen terug, net als de omzet.
Steeds meer winkels komen leeg te staan, voorspelt Centrummanagement Utrecht
Uit cijfers van het CBS bleek gisteren al dat in de provincie Utrecht het aantal kantoren en andere bedrijfspanden dat omgebouwd kan worden op lijkt te raken. Ook Lanting ziet die trend. "We hebben een economische crisis gehad waarin veel gebouwen leeg kwamen te staan. Die zijn omgevormd, of er zitten door de aantrekkende economie inmiddels weer bedrijven in. Maar in de binnensteden staat een op de tien winkels leeg, in de middelgrote steden zelfs nog meer."
Jeroen Roose-van Leijden van Centrummanagement Utrecht herkent dat beeld en maakt zich grote zorgen. Hij denkt dat de leegstand de komende tijd alleen nog maar gaat toenemen. "Bezoekersaantallen lopen terug, net als de omzet. Dus het is heel goed dat hier onderzoek naar is gedaan."
Maar simpelweg alle lege winkels opbouwen tot huizen is niet de beste optie, vindt hij. "Je moet regie nemen op gebiedniveau en niet op pandniveau. Je wil geen 'gatenkaas'." Sommige plekken lenen zich beter voor woningen dan andere, zegt Roose-van Leijden.
Ook is hij, net als raadslid Pepijn Zwanenberg, voorstander van meer woningen op hogere etages. "Als je voor hogere etages huur vraagt, kun je op de begane grond iets minder huur vragen. Voor bijvoorbeeld een culturele instelling wordt het dan makkelijker een pand te huren."
Colliers International ziet nog een hobbel op de weg: eigenaren van winkelpanden zitten mogelijk vast aan een hypotheek. Die moeten beseffen dat waarde afneemt bij leegstand. Leegstaande winkels liggen verder ook vaak verspreid door binnenstad en zijn vaak niet praktisch van vorm of afmeting. Ook zijn er vaak meerdere eigenaren. Overleg is dus noodzakelijk en daarom is het extra belangrijk dat de gemeente de regie neemt, vindt Colliers. En coulant zijn met het aanpassen van bestemmingsplannen.
Lees hier het volledige rapport van het vastgoedbureau.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.