maandag 16 november 2020, 06.00 uur

Kernenergie voor Utrechtse gemeenten pas na 2040 alternatief voor wind- en zonplannen

In Borssele staat de enige Nederlandse kerncentrale die stroom opwekt. Foto: ANP

Geschreven door
Roel Breet

PROVINCIE UTRECHT - Gemeenten in de provincie lopen niet warm om kernenergie op te gaan wekken. En mocht er enthousiasme zijn, dan is er sowieso de komende twintig jaar niets mogelijk. Sommige plattelandsgemeentes als De Ronde Venen en Stichtse Vecht zetten voor de periode daarna de deur op een kleine kier. Dat blijkt uit een rondgang van RTV Utrecht.

Een meerderheid van de Provinciale Statenleden willen dat gedeputeerde Huib van Essen bij de Utrechtse gemeenten peilt of er enthousiasme is voor kernenergie. RTV Utrecht heeft al zo'n rondgang gedaan en daaruit blijkt dat tot 2040 in geen enkele gemeente een vorm van kernenergie zal worden opgewekt.

Kernenergie als alternatief
Nu de plannen voor tientallen nieuwe windmolens en zonneweides steeds concreter worden, wordt het verzet daartegen ook steeds groter. Kernenergie wordt door tegenstanders van zon- en windenergie vaak genoemd als het alternatief om alsnog minder CO2 uit te stoten.

Ook is er volgens hen dan veel minder sprake van landschapsvervuiling en zichtbelemmering. Maar gemeenten geven aan dat de ontwikkelingen rond kernenergie niet snel genoeg gaan om de huidige klimaatdoelen te halen. Voor de energiedoelstellingen is een deadline van 2030.

In de raden is er vaak geen meerderheid om de blik te verruimen. Windmolens en zonnepanelen blijven dus voor gemeenten de enige keuze om elektriciteit op te wekken zonder daarvoor fossiele brandstoffen te gebruiken.

Daarnaast ligt de bal voor veel gemeenten bij de landelijke overheid. Het Rijk moet een knoop doorhakken, waardoor regels voor kernenergie soepeler worden. Vanuit Den Haag komen wel steeds vaker geluiden om meer kernenergie op te wekken, maar tot iets concreets heeft het nog niet geleid.

Tot slot is in de provincie Utrecht geen ruimte voor kernenergie. Vooral vanwege een groot gebrek aan koelwater, dat met de huidige technieken nodig is om een reactor te kunnen bouwen. Zelfs bij gunstig liggende gemeenten aan de Lek of het Amsterdam Rijnkanaal reageren gemeentes als Wijk bij Duurstede en Lopik met "het ligt niet voor de hand".

Terughoudendheid
Gepensioneerd hoogleraar Wim Turkenburg van de Universiteit Utrecht snapt de terughoudendheid van de Utrechtse gemeenten wel. Hij bevestigt dat er in Utrecht geen opties zijn voor kerncentrales de komende tientallen jaren, omdat de omgeving hier niet voldoet.

Daarnaast zijn er geen afspraken over gemaakt met het Rijk. "Als iemand een kerncentrale in Nederland wil bouwen moet die in Borssele, op de Maasvlakte of in de Eemsmond worden neergezet."

Een alternatief voor andere energieopties is kernenergie tussen nu en 2040 niet."
Wim Turkenburg, gepensioneerd hoogleraar energie Universiteit Utrecht

Op de lange termijn zou er wel wat mogelijk zijn voor de regio Utrecht. "Voor hele kleine reactoren, die nog niet te koop zijn maar wel worden ontwikkeld, is denkbaar dat die wellicht over dertig jaar w�l in Utrecht gebouwd zou kunnen worden", reageert Turkenburg.

"Het duurt wel zo'n twintig jaar voordat een nieuwe kerncentrale stroom kan leveren als je n� zou besluiten er een te bouwen. Een alternatief voor andere energieopties is het tussen nu en 2040 dus niet."

Kleinschalig
Hoewel veel gemeenten kernenergie afwijzen, staat de deur voor zo'n kleine kerncentrale soms wel op een kier. Onder andere Stichtse Vecht en Wijk bij Duurstede tonen interesse. VVD-raadslid Rob Evers uit De Ronde Venen volgt ook de ontwikkelingen op de voet.

Hij schreef een aangenomen motie die de gemeente vraagt om mee te denken over kernenergie. De gemeente reageerde als een van de weinigen enigszins enthousiast op de rondgang van RTV Utrecht.

"Willen we CO2 terugdringen dan kunnen we niet om kernenergie heen", stelt Evers. "Zo'n industrieel ding (zoals nu in Borssele) gaat niet lukken, maar zo'n kleine is maar een paar tennisvelden groot."

Het landschap redden we niet, de kille cijfers van CO2-uitstoot moeten we aanpakken."
Rob Evers, raadslid VVD De Ronde Venen

Het is niet vreemd dat De Ronde Venen naarstig zoekt naar alternatieven voor windmolens en zonneweides. Discussies over wind- en zonne-energie met de inwoners verlopen fel door het vlakke landschap in gebieden als Het Gein.

Het voorstel van Evers benoemt dat het landschap in de gemeente gebukt gaat onder "ongewenste effecten van landschapsvervuiling door windmolens en zonnevelden". Maar kernenergie is niet een oplossing om die aantasting te voorkomen.

"Het landschap redden we niet. De kille cijfers van CO2-uitstoot moeten we aanpakken. De RES (Regionale Energiestrategie, red.) blijven we gewoon aan meewerken, want die is ��k hard nodig."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.