Patstelling in China-debat bij Provinciale Staten, gedeputeerde maakt nieuw voorstel

De discussie ging over of de vriendschapsband nog wel van deze tijd is. Al 25 jaar gebruiken Utrechtse ondernemers en de provincie de relatie voor handel, maar de laatste jaren is China uitgegroeid tot een wereldeconomie waarbij de mensenrechten steeds verder onder druk komen te staan.

Een deel van de Staten wil daarom de stekker uit de vriendschapsband trekken, zoals Jeroen van Oort van de ChristenUnie. Al meerdere keren zwengelde hij deze discussie aan vanwege de onderdrukking van de Oeigoeren en de slechte arbeidsomstandigheden in het land. Zijn voorstel om te breken met China haalde uiteindelijk geen meerderheid.

Maar ook het voorstel van gedeputeerde Strijk, om de handelsrelatie voort te zetten in een nieuwe vorm, behaalde geen meerderheid. Statenlid Jeroen Bart van GroenLinks probeerde het plan van Strijk nog aan te scherpen door meer aandacht te vragen voor mensenrechten en duurzaamheid, maar dat mocht niet baten.

Het idee van GroenLinks was de kern van het debat. Kun je als Utrecht invloed uitoefenen op China, en zo ja: hoe? "Dat zal niet gemakkelijk zijn, maar als het lukt dan kunnen we op deze manier als provincie onze verantwoordelijkheid nemen", aldus Bart.

"Wellicht zou het beter zijn om de banden te verbreken, alleen schieten de mensen in Guangdong en elders in China daar niets mee op. Als wij vertrekken, vult een ander land met misschien wel slechtere bedoelingen dat gat wel weer op."

Een meerderheid van de politiek kon leven met dat idee, maar het plan van Bart ontving ook veel kritiek. "De EU is al jaren in dialoog zonder effect", aldus Yael Potjer van Forum voor Democratie: "Stoppen met de vriendschapsband is de enige juiste optie." René Dercksen van de PVV noemde het getuigen van "naïviteit" en "stupiditeit" om China aan te spreken.

Osman Suna van de PvdA vindt het een "speldenprikje", en vindt het voorstel om de relatie door te zetten onbegonnen werk. "Ondanks meerdere pogingen is er bijna niks bereikt op mensenrechten. Dit voorstel van het college is zwak."

Gedeputeerde Robert Strijk hoopte dat Provinciale Staten hem een duidelijke richting op zou sturen en liet het debat op z'n beloop. Hij gaf aan met beide uitkomsten, vriendschapsverband verbreken of doorzetten onder nieuwe voorwaarden, vrede te hebben. "Als we stoppen dan scheelt me dat een hoop werk", zei hij grappend. "Maar mocht u dat niet willen dan zal dat een besluit wezen waar ik de zwaarte van voel. Maar ik geloof er wel in."

Nu de politiek er niet uitkomt, is er geen advies waar hij mee aan de slag kan. De woordvoerder van Strijk bevestigt dat hij over twee maanden zelf een nieuwe voorzet geeft zodat de knoop alsnog kan worden doorgehakt. Of die neigt naar het stoppen of doorgaan van de handelsrelatie met China kon ze niet zeggen.