Onderzoek wijst uit: fietsers op Jan Blankenbrug Vianen voelen zich terecht onveilig

Het fietspad op de brug moet dan ook worden aangepast om het comfort van de fietsers te vergroten, is het advies van onderzoeksbureau Roelofs. Rijkswaterstaat start volgende maand een onderzoek naar de mogelijke aanpassingen van het pad.

Vanuit de lucht is de brug vorig jaar in oktober twee dagen in de gaten gehouden. Met drones zijn de verkeersbewegingen op het fietspad waargenomen. Volgens Tom Zee van Rijkswaterstaat is het onderzoek gestart na klachten over de veiligheid op de brug: "We wilden graag weten wat er nou aan de hand is." Deze manier van onderzoeken is nog niet vaak toegepast bij (brom)fietsers. Wel wordt het vaker gebruikt om autoverkeer te analyseren. Vanuit de lucht is vastgesteld hoeveel (brom)fietsers van de brug gebruikmaken en ook de snelheid van de gebruikers is onderzocht.

Jan Krijger van de Fietsersbond is blij met het onderzoek van Rijkswaterstaat: "Het is een innovatief onderzoek, een mooi rapport. We krijgen wel bevestigd dat er toch wel wat aan de hand is hier op het fietspad op de Jan Blankenbrug." Al jaren is er onvrede over het fietspad. In 2012 deed de gemeente Vianen een oproep aan Rijkswaterstaat om te kijken naar de verkeersveiligheid op de brug. Vorig jaar startte een inwoner van Vianen een petitie om de fietsverbinding langs de A2 aan te pakken.

Volgens Rijkswaterstaat toont het onderzoek van Roelofs niet aan dat het fietspad onveilig is: "We constateren niet dat het gevaarlijk is, maar het is een gevoel van onveiligheid. We zien in het onderzoek geen onveilige situaties ontstaan."

In het onderzoek is vastgelegd op welke punten (brom)fietsen te dicht langs elkaar fietsen met een groot snelheidsverschil. Vooral in de ochtendspits zie je over de hele lengte van het fietspad dat de gebruikers van het fietspad te dicht bij elkaar komen.

De onderzoekers zijn van mening dat grote snelheidsverschillen ervoor zorgen dat er meer rembewegingen plaatsvinden als gebruikers dichtbij elkaar komen. Grote rembewegingen zijn vooral afkomstig van e-bikes, bromfietsen en speed-pedelecs, omdat die een hogere snelheid hebben dan gewone fietsers.

Tom Zee van Rijkswaterstaat: "Met name in de ochtendspits zien we een grote groep scholieren van Vianen naar Nieuwegein gaan. Er zitten ook brommers en e-bikes tussen en dat geeft wat interactie met die groep. Want de snelheidsverschillen zorgen voor meer rembewegingen. En degene die van de andere kant komen kunnen daar ook last van hebben."

De gebruikers van het fietspad op de brug hebben volgens het onderzoek van Roelofs ook veel last van de wind. Niet alleen de natuurlijke wind, maar ook de rijwind afkomstig van het verkeer op de A2. Daardoor slingeren fietsers meer.

Jan Krijger van de Fietsersbond beaamt dit: "De wind staat dwars op het fietspad. Soms word je door elkaar geschud als het ware door vooral de vrachtwagens." De wind is volgens hem dan ook hinderlijk en zorgt voor het gevoel van onveiligheid.

Op de brug zijn relatief veel e-bikes, (brom)fietsers en speed-pedelecs gezien in het onderzoek. En het snelheidsverschil tussen die weggebruikers en gewone fietsers is groot. Bovenop de brug is het fietspad 2,8 meter breed. Dit is volgens de Fietsersbond veel te smal en voldoet niet aan de CROW richtlijnen.

De CROW, Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek, is een Nederlandse stichting en zij brengen een advies uit over de breedte van fietspaden. Als je kijkt naar de hoeveelheid weggebruikers op het drukste moment, dan adviseert het CROW bij een situatie zoals op de Jan Blankenbrug een breedte van vijf meter. Dat is een stuk breder dan dat het fietspad op de brug is.

Tom Zee van Rijkswaterstaat: "We praten hier over een bestaande situatie. De richtlijnen die het CROW nu adviseert gebruik je vooral voor het ontwerpen van nieuwe infra. Daarnaast is het breder maken van dit bestaande fietspad een hele dure oplossing." Ook stelt Rijkswaterstaat dat het fietspad niet te smal is, "alleen in de spitsuren is er weinig ruimte om te passeren", zegt Zee.

De Fietsersbond weet dat Rijkswaterstaat de oude normen hanteert en is het daar niet mee eens. Krijger: "De nu geldende CROW normen, voor een fietspad met het aantal gebruikers op deze brug, gaan uit van minimaal 3,5 meter breedte. Het zijn nog de oude normen die hier gehanteerd worden. En als je naar de toekomst kijkt dan is een breedte van vier meter een must."

In het onderzoeksrapport is te lezen dat 'omdat het fietspad niet voldoet aan de richtlijnen die gebaseerd zijn op veiligheid en comfort, dit theoretisch de kans op ongevallen vergroot.'

Het onderzoeksbureau brengt het advies uit om een onderzoek te starten naar oplossingen voor het gebrek aan comfort voor fietsers op de brug. Ook stelt het bureau dat in de toekomst alleen maar meer mensen gebruik zullen willen maken van de brug als fietsverbinding. Door de komst van steeds meer e-bikes zal de wens naar een breder fietspad alleen maar toenemen, is in het rapport te lezen.

Een oplossing tegen de wind zou mogelijk een windscherm kunnen zijn, bovenop de betonnen blokken die er nu al staan. Daarnaast zou mogelijk de drukte op het fietspad verlaagd kunnen worden door de spreiding van fietsers. Dat zou betekenen dat er geprobeerd kan worden fietsers op een ander moment gebruik te laten maken van de brug. Ook zou het verminderen van de grote snelheidsverschillen tussen de gebruikers op de brug het comfort kunnen verbeteren.

Bij de Fietsersbond blijft de vurige wens bestaan dat het fietspad breder wordt gemaakt. Krijger: "Kan er niet een meter af van het auto-asfalt, zodat je naar een kleine vier meter breed fietspad kan gaan?" Maar een strook afsnoepen van de snelweg is niet mogelijk. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de verbreding aan die kant van de snelweg niet kan.

Zee: "De bedoeling is dat het voor de fietsers comfortabeler is. Dit kan bijvoorbeeld door aanpassing van de leuning langs het fietspad. Die staat nu in een boog naar binnen gericht. Als we die omhoog zetten of omdraaien, geeft dat misschien wat meer ruimte op het fietspad." Dat zou het fietspad optisch kunnen verbreden.

Ook benadrukt het verkeersonderzoek dat de parallelweg aan de andere kant van de snelweg, bestemd voor landbouwverkeer, kan bijdragen aan een oplossing. Het advies is dan ook om onderzoek te doen naar het inzetten van deze weg.

De Fietsersbond hoopt meer betrokken te worden bij de komende onderzoeken naar de Jan Blankenbrug. Krijger: "We kijken uit naar het nieuwe onderzoek en we zouden ook graag betrokken willen worden. We hebben een enorme 'knowhow', die zal dus ook gebruikt kunnen worden." Tom Zee van Rijkswaterstaat reageert op de uitnodiging : "Natuurlijk kan dat, we gaan het onderzoek starten en de Fietsersbond is van harte welkom."

Volgende maand start naar verwachting het onderzoek naar de verbetering van het fietspad op de Jan Blankenbrug.