Rechter trekt zich terug in mestfraudeproces na sturen omstreden mail

© RTV Utrecht / Timo Anceaux
BUNSCHOTEN-SPAKENBURG/EEMDIJK - Een opmerkelijk begin van het mestfraudeproces vandaag, waarin onder meer een biogascentrale uit Bunschoten en een landbouwbedrijf uit Eemdijk centraal staan. Direct aan het begin van de zaak wraakte de advocaat van de biogascentrale uit Bunschoten de rechtbank, omdat de voorzitter vooringenomen zou zijn. De rechter trok snel het boetekleed aan en besloot zelf terug te treden.
De rechter zou namelijk per ongeluk een mail naar de advocaat hebben gestuurd, die voor zijn collega's was bedoeld. Volgens de advocaat zou hij daarin over één van de verdachten schrijven: "De lieverd, hij reed altijd met die tankoplegger. Maar ook [medeverdachte] zegt zelf dat er geen digestaat meer werd opgehaald. Wellicht krijgen we vanavond nog meer spijtbetuigingen."

Vooringenomen

Volgens de advocaat is de rechter daarmee vooringenomen, omdat hij meer waarde zou hechten aan de verklaring van deze medeverdachte dan aan een andere getuigenverklaring van een chauffeur. Die zou stellen dat er wel degelijk digestaat, het restproduct van de biogasproductie, werd opgehaald.
De rechter toonde zich direct schuldbewust. "Ik heb een bijzonder ongelukkige e-mail geschreven die niet voor de procespartijen bedoeld was", zei hij in rechtbank. "Ik heb op 'antwoord allen' gedrukt. Wij hebben allemaal heel hard gewerkt aan het dossier. Het was gister tegen vijven dat ik een mail zag waar ik te snel op heb gereageerd. Daar is een fout in gemaakt."
Vooringenomen is hij niet, stelde de rechter. Maar hij begreep het verzoek van de verdediging wel. "De sprake van vooringenomenheid is wel ontstaan, dat spijt mij oprecht. Ik begrijp dat u beiden geraakt bent. Ik berust me in het verzoek tot wraking."

'Niet objectief gerechtvaardigd'

De wrakingskamer boog zich vervolgens over het verzoek van de verdediging. Die wilde namelijk dat niet alleen de voorzitter aftrad, maar dat ook de andere twee rechters in deze zaak zouden terugtreden.
Daar ging de wrakingskamer na beraad niet in mee. "De rechtbank acht de vrees die verzoekers hebben in dit geval niet objectief gerechtvaardigd. Rechters worden geacht zelfstandig hun mening te vormen," aldus de wrakingskamer.

'Criminele organisatie'

In het proces staat grootschalige meststoffenfraude centraal. Het OM verdenkt de bedrijven samen met nog negen andere onder meer van deelname aan een criminele organisatie, valsheid in geschrifte en overtreding van de meststoffenwet.
Volgens het OM staat de hele keten van verdachten die te maken hebben met de aan- en afvoer van en naar de biogascentrale in Bunschoten-Spakenburg terecht. Justitie vermoedt dat er zo duizenden tonnen digestaat, het restproduct van de biogascentrale, illegaal zijn gebruikt als mest.
Het proces was een zaak van de lange adem. Voor de rechtszaak waren zes dagen uitgetrokken, anderhalf jaar na de regiezitting. Daarvoor had het OM vijf jaar de tijd nodig om de complexe zaak te onderzoeken.
RTV Utrecht-verslaggever Jordi de Jong is bij de rechtszaak, volg hem op Twitter

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.