Utrecht vergadert tot diep in de nacht over begroting

Eerder diende het college van burgemeester en wethouders een begroting voor het komende jaar in. Die moet vandaag worden vastgesteld. Alle partijen krijgen de mogelijkheid om alternatieve plannen in te dienen. Dat leidt tot een stortvloed aan moties en amendementen, die allemaal besproken moeten worden, en waarover gestemd gaat worden.

Een aantal oppositiepartijen komt met een zogenoemde tegenbegroting. Daarin geven ze aan waar zij vinden dat het geld moet worden uitgegeven. De grootste oppositiepartij VVD is er daar één van. In een tegenbegroting staan alternatieve plannen voor 2021 en andere keuzes over uitgaven en bezuinigingen. "Keuzes waardoor Utrecht, haar bewoners en ondernemers, sterker uit de crisis komen", zegt fractievoorzitter Dimitri Gilissen.

De VVD stelt voor om de gemeentelijke belasting OZB te verlagen. Gilissen: "En we draaien de belachelijke verhoging van de parkeertarieven terug." De VVD wil ook een specifieke toeslag voor mensen in de bijstand schrappen. Dat zorgt voor boosheid in de raad. Heleen de Boer (GroenLinks) noemt dat 'harteloos'. Verder pleit de VVD ervoor om meer gemeentelijk vastgoed af te stoten.

Een fel debat ontstaat op het moment dat de VVD er voor pleit om snel te gaan bouwen in Polder Rijnenburg. Gilissen: "Dan nog iets over de grote roze olifant in de zaal. Namelijk de gijzeling die al maanden gaande is." Volgens de liberaal wordt D66 in een wurggreep gehouden door de coalitiegenoten GroenLinks en ChristenUnie. D66 wil wel bouwen in Rijnenburg, de twee andere partijen niet.

Het compromis is dat er een onderzoek komt naar woningbouw in de polder. De VVD noemt dat een slap compromis. "Tienduizenden woningen worden daar gegijzeld door de coalitie. En dat terwijl de wooncrisis door de stad raast."

Ook andere partijen komen met een tegenbegroting zoals de PvdA. Die wil het minimumloon voor ambtenaren verhogen naar 14 euro per uur. Rick van der Zweth: "Onze plannen behelzen verder een extra inzet op het tegengaan van jeugdwerkloosheid en het creëren van basisbanen." De fractie maakt daarnaast een miljoen euro vrij om het lerarentekort aan te pakken.

Bij een tegenbegroting dienen partijen ook aan te geven hoe ze hun eigen plannen willen bekostigen. De sociaal-democraten vinden het geld onder andere om te bezuinigen op stadspromotie. Volgens Van der Zweth heeft een advertentie in de Britse krant The Gaurdian op dit moment weinig zin. Ook wil de partij dat de gemeente minder externe mensen inhuurt: "Onze ambitie naar meer vast werk en minder externe inhuur leidt op termijn tot minder uitgaven. Door het zelf in dienst nemen van personeel is een redelijke besparing op kosten mogelijk."

Van der Zweth kreeg de zaal muisstil toen hij zijn betoog begon met een persoonlijke noot. De gevolgen van corona raakten hem heel persoonlijk, hij verloor zijn grootvader aan de ziekte en beschreef wat dat voor hem en zijn familie heeft betekend: "Ik kon zelfs mijn moeder bij de uitvaart geen knuffel geven."

CDA'er Sander van Waveren kwam niet met een tegenbegroting, hij legde vooral de vinger op een aantal, in zijn ogen, zere plekken. Zo wil hij meer aandacht voor ouderenhuisvesting. Kritisch was hij op het beleid van het college voor winkeliers. "De detailhandel heeft het zwaar. En het college geeft niet thuis. De crisis is nu!"

Ook de Partij voor de dieren berijdt een aantal stokpaardjes. De partij pleit voor meer aandacht voor dier en milieu. Maarten van Heuven: "Na afloop van de coronacrisis moeten we niet terug naar het oude abnormaal." De partij stelt onder andere voor om de hondenbelasting af te schaffen, met uitzondering van honden die bedrijfsmatig gebruikt worden.

Ook Student & Starter kwam met een tegenbegroting. Jeffrey Koppelaar: "Hierin maken we de keuze om in te zetten op vier thema's: een dak boven je hoofd, studie afmaken, carrière beginnen en mentale en fysieke gezondheid." De partij wil de privatisering op woningmarkt terugdraaien, er zou een gemeentelijk woningbedrijf moeten komen. De gemeente zou dus zelf moeten gaan bouwen, wat op kritische reacties van GroenLinks kan rekenen. S&S wil haar eigen plannen financieren door de belastingen te verhogen. Zo wil de partij de OZB en de parkeertarieven flink omhooggooien. Ook moet het liggeld voor bootjes omhoog.

De SP verzet zich tegen de verhoging van de afvalstoffenheffing. Tim Schipper: "Deze verhoging slaat onevenredig neer bij de lagere inkomensgroepen. En deze groep heeft het al uitzonderlijk moeilijk." Stadsbelang Utrecht pleit voor gratis fruit op basisscholen. De fractie DENK was wegens ziekte niet aanwezig. Zij krijgen later vandaag het woord via een videoverbinding.

De vergadering werd aan het begin van de middag even geschorst. Na de schorsing gaat het college reageren op de voorgestelde alternatieve plannen en ideeën van de raad. Daarna volgt een tweede ronde in het debat. Aan het eind volgt dan een stemming over de naar verwachting meer dan honderd moties en amendementen. Dat einde zal naar verwachting ver na middernacht zijn.