PvdD kwaad: Utrechtse Heuvelrug akkoord met kappen honderden bomen Broekhuizerlaan Leersum

De gemeente is akkoord met de eerste fase van het herstelplan voor het Rijksmonument. Dat plan houdt in dat 313 volgroeide bomen tegen de vlakte gaan en dat daar 412 jonge beukenbomen voor terug komen. In totaal zijn er drie fases en gaat het 12 jaar duren voordat de hele laan is hersteld. In die periode zullen 680 bomen neergaan want volgens de eigenaren en beheerder Bosgroep Midden-Nederland zijn de bomen ziek, dood, of in een te slechte staat. Over het plan van de eigenaren is al jaren discussie omdat lang niet iedereen overtuigd is van de penibele gezondheid van de bomen.

"Ik voel mij helemaal kwaad worden", zegt Statenlid Hiltje Keller van de Partij voor de Dieren. Want wanneer bomen geen onderhoud krijgen, gaat het vanzelf mis zegt ze. Keller is ervan overtuigd dat daar de crux zit. "Wij zijn helemaal niet overtuigd van de slechte staat van de bomen, een groot deel is gewoon gezond. Maar als je geen onderhoud pleegt vallen er vanzelf takken naar beneden. Dan kun je het verhaal framen, zo van: zie je wel, de bomen zijn zwak dus ze moeten neer."

De Partij voor de Dieren en klimaatorganisatie Urgenda voerden deze zomer nog actie om de bomen te behouden. Actievoerders bonden zogenoemde paspoorten om de boomstammen om te laten zien waarom oude grote bomen waardevol zijn. Urgenda directeur Marjan Minnesma: "Er zitten echt wel bomen tussen waar iets aan gedaan moet worden, maar zeker 80 procent van de bomen is gewoon goed. Daarom wil ik toch voorstellen om te kijken of we niet een stichting kunnen oprichten die de bomen kan onderhouden."

Urgenda en de Partij voor de Dieren maken zich zorgen over de biodiversiteit, de zuurstof die ze leveren en de koelte in de zomer die de bomen bieden.

De veiligheid op de laan is voor de gemeente een belangrijk argument om in te stemmen met het plan. Zeker het deel aan de Broehuizerweg waar fase 1 in voorziet. Dat is namelijk een belangrijke verbindingsweg richting Wijk bij Duurstede. Automobilisten, fietsers en wandelaars gebruiken hem veel. In augustus dit jaar zorgde een zomerstorm er nog voor dat de weg tijdelijk werd afgezet. De kans bestaat dat takken afbreken.

Gemeente Utrechtse Heuvelrug beseft dat de bomenrij een gevoelig thema is in Leersum en omstreken. Het besluit is zorgvuldig genomen, zegt wethouder Chantal Broekhuis (CDA). Door de gemeente is onder andere advies gevraagd aan de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Broekhuis: "Wij hebben gekeken vanuit cultuurhistorische perspectief; Hoe herstel je dit monument? De eigenaren hebben een plan gemaakt. Wij hebben adviezen ingewonnen en ons goed laten bijstaan. Vervolgens hebben we alles gewogen en daar dit besluit op genomen."

Broekhuis en haar collega's hebben het herstelplan van de eigenaren dus goedgekeurd, maar de beslissing over de bomen en of die ook daadwerkelijk omgaan is in handen van de provincie Utrecht. De eigenaren van park Broekhuizen hebben daar een ontheffing van de Wet Natuurbescherming aangevraagd.

De Partij van de Dieren laat dat niet zomaar passeren, Statenlid Keller: "Je ziet in de provincie dat de natuur vaak de dupe is. Wij kunnen vragen stellen aan de gedeputeerde. Is ze ervan op de hoogte dat er gegevens zijn waaruit juist de gezondheid van deze bomen blijkt? Weet ze welke dieren hiervan de dupe worden? Vleermuizen en vogels gaan niet automatisch in die nieuwe aanplant zitten."

Bosgroep Midden-Nederland beheert de bomenrij voor de eigenaren. Voor hen is de instemming van de gemeente een belangrijke hobbel die genomen is. "Maar we beseffen ons ook dat er nog een hele procedure komt met inspraak", zegt projectleider Gerard Koopmans van de Bosgroep.

Vanaf vrijdag ligt het herstelplan zes weken lang ter inzage en kunnen zienswijzen worden ingediend. De kans bestaat dat ook de Bosgroep zelf graag iets aan het plan wil veranderen. Ze beraden zich erover of er in plaats van beuken, lindebomen kunnen komen. Want, zo zegt Koopmans, de beuk heeft het onder druk van de klimaatverandering zwaar. Vooralsnog voorziet het conceptbesluit van de gemeente Utrechtse Heuvelrug alleen in de aanplant van nieuwe beuken.