OM: verdachte PGB-fraude deed hulpbehoevende zoon in de uitverkoop

De drie verdachten die vandaag terecht stonden, zijn een ernstige zieke man met een tumor in zijn hoofd, de vader van een zwaar autistisch kind en een man met een dementerende moeder. Volgens het Openbaar Ministerie hebben ze onterecht bedragen van 55.000 tot 82.000 euro gedeclareerd bij zorgverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank.

De drie broers U., die de directie van Dolia vormden, werden vorig jaar door de rechtbank in Utrecht tot 3,5 en 4 jaar cel veroordeeld voor grootschalige PGB-fraude. Daarmee streken zij 4,5 miljoen euro op, waarvoor zij in Turkije luxe appartementen lieten bouwen. De broers hadden een geraffineerd systeem opgezet, waarbij met valse facturen en verantwoordingsformulieren zorgkosten werden gedeclareerd. Maar in werkelijkheid werd er niet of nauwelijks zorg geleverd.

De verdachten zijn, evenals de Dolia-directie, allemaal van Turkse komaf. Een 35-jarige man uit Amsterdam zei zich diep te schamen voor zijn aandeel in de fraude. Hij heeft al tien jaar lang ernstige lichamelijke en psychische problemen, door een tumor in zijn hoofd. Via zijn vader kwam hij eind 2013 in contact gekomen met Levent U. van Dolia. De Amsterdammer en Dolia stelden een zorgcontract op, maar de daadwerkelijk zorg stopte na een paar weken.

Vervolgens stelde Dolia voor om zorgkosten voor de man te blijven declaren en die 2800 euro samen te delen. De Amsterdammer stelde zijn DigiD-code ter beschikking en moest geregeld formulieren ondertekenen voor declaraties. Dolia regelde alles en betaalde hem maandelijks 1400 euro, de ene keer contant en de andere keer via de bank. In totaal zou hij ten onrechte 73.000 euro aan zorggelden hebben ontvangen. Dat geld is helemaal opgegaan, vertelde de verdachte.

De man ondersteunde zijn ouders en zus en het gezinsinkomen werd wat ruimer. Hij besefte dat het niet klopte dat hij zomaar geld kreeg, maar hij zat geestelijk zodanig klem dat hij aan de fraude bleef meewerken. "Dit gaat mij doodmaken, dit gaat niet de goede kant op", zei hij met gebroken stem. Maar volgens de officier van justitie heeft hij actief aan bedrog meegewerkt, al had hij het niet zelf bedacht. Toch had zij ook begrip voor zijn situatie en eiste een boete van 1000 euro, waarvan 500 euro voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar.

Verdachte twee had zijn eigen hulpbehoevende zoon in de aanbieding gedaan, vond de officier van justitie. De 51-jarige Utrechter had een zorgovereenkomst met Dolia voor zijn zwaar autistische zoon, die het verstand heeft van een kind van twaalf en 24 uur dag begeleiding nodig heeft. Volgens het OM deden de vader en Dolia het voorkomen alsof de zoon bijna de hele week in de dagbesteding zat en daarnaast ook nog thuiszorg kreeg. In werkelijk zat hij het grootste deel van de week thuis en was er maar een paar uur per week thuiszorg.

De vader beweerde dat hij niet wist dat hij iets verkeerds deed. Hij had de DigiD-code van zijn zoon aan Dolia Thuiszorg gegeven, dat ook alle declaraties indiende. In totaal gaat het volgens het OM om bijna 90.000 euro, waarvan de vader ruim 55.000 euro ontving. Hij betaalde daar schulden mee af en maakte vakantiereizen met zijn zoon. Ook zegt hij dat hij meerdere spelcomputers en tv's moest kopen om zijn zoon rustig te houden. Die had regelmatig agressieve buien en sloopte de boel dan.

Het OM beschuldigt de vader er ook van dat hij met Dolia heeft geprobeerd de fraude te verhullen. Bij het geld dat via de bank werd overgemaakt, stond vermeld dat het om een lening ging. Maar daar is geen enkel bewijs voor gevonden in de administratie van Dolia. Wegens medeplegen van fraude en oplichting eist het OM acht weken cel tegen de Utrechter, waarvan zeven weken voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Ook zou hij een werkstraf van 80 uur moeten uitvoeren. In een civiele zaak is hij al veroordeeld tot het terugbetalen van het fraudebedrag.

De derde verdachte was niet zelf aanwezig in de rechtbank. Deze 41-jarige Utrechter had Levent U. van Dolia Thuiszorg ontmoet tijdens een vakantie in Turkije. Voor zijn dementerende moeder beheerde hij het PGB-budget. Voor de moeder werd voor thuiszorg en verpleging bijna 130.000 euro bij de zorgverzekeraar gedeclareerd, terwijl zij volgens het OM in de veel goedkopere dagbesteding van Dolia zat. Van de uitgekeerde PGB-gelden zou de zoon ruim 80.000 euro in eigen zak hebben gestoken.

Ook deze verdachte beweerde dat de stortingen van Dolia leningen zouden zijn geweest, maar ook hier bleek niets van uit de Dolia-administratie. Een van de Dolia-broers hield een zwarte boekhouding bij, waarin ook contante uitbetalingen aan cliënten stonden vermeld. Maar de verdachte zei eerder bij de politie dat hij hier nooit iets van heeft ontvangen en die broer niet kent.

De officier van justitie vindt dit volkomen ongeloofwaardig en noemde hem "een amoreel liegbeest die zijn moeder in de uitverkoop doet om er zelf beter van te worden". Zij eist twaalf weken cel voor deze verdachte, waarvan tien voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Ook zou hij een werkstraf van 90 uur moeten uitvoeren. Ook deze man is eerder al veroordeeld tot terugbetaling van het fraudebedrag.

De advocaten van de Utrechtse verdachten vroegen allebei om vrijspraak van hun cliënten. Volgens een van hen nodigt het systeem uit tot dit soort fraude. Maar volgens de officier van justitie hebben de verdachten gestolen van gemeenschapsgeld. "Het is misselijk, geniepig en jaagt ons allemaal op kosten, omdat de zorgverzekeringen steeds duurder worden", stelde zij.

Het OM wil door vervolging van deze fraudeurs duidelijk een voorbeeld stellen. De komende tijd zullen er zich nog 15 of 16 in Utrecht terecht staan. In de zaken van vandaag wordt in verband met de feestdagen pas op 13 januari uitspraak gedaan.