Drukte in noodopvang Utrechtse basisscholen: 'Leerkrachten zijn overbelast, maar ouders ook'

© ANP
UTRECHT - Thuiswerken en thuisonderwijs, een haast ondoenlijke combinatie, waar menig ouder afgelopen weekend al tegenop zag. In de noodopvang van basisscholen in de provincie Utrecht was het vandaag opvallend druk, veel drukker dan tijdens de eerste lockdown. Over de regeling is ook behoorlijk wat discussie tussen ouders en scholen. Er zijn wel heel veel ouders met cruciale beroepen en de lijst is ook wel erg uitgebreid, klinkt het op sommige scholen. "Elke school, maar ook elke ouder, interpreteert de regels weer anders", stelt Lobke Vlaming, directeur van belangenvereniging Ouders & Onderwijs.
Noodopvang

Het basisonderwijs en de buitenschools opvang zijn gesloten tot en met tenminste 17 januari. Er is noodopvang voor kinderen van wie één of beide ouders werken in een cruciale beroepsgroep en voor kinderen in een kwetsbare positie. Een overzicht van cruciale beroepen staat op Rijksoverheid.nl

De 2e Marnixschool in het Utrechtse Lombok ontving vandaag dertig leerlingen in de noodopvang, een verdubbeling ten opzichte van afgelopen voorjaar. De drukte op de eerste dag na de kerstvakantie was niet ideaal, zag directeur Josette Groenewegen. "De leerkrachten geven veel meer online les vergeleken met de vorige lockdown. Ze gaan nu live met de hele klas of met groepjes. Voor kinderen in de noodopvang hebben ze dan geen tijd en we hebben geen onderwijsassistenten." De kinderen in de noodopvang krijgen nu begeleiding vanuit de bso. Vandaag stond er één medewerker op dertig leerlingen uit groep 1 tot en met 8. "De komende tijd zullen we daar dus extra mensen voor nodig hebben."
Ook basisschool De Zonnewiel in De Bilt ziet veel kinderen in de noodopvang. "Vandaag 24 en morgen 38. Het is drukker dan tijdens de vorige lockdown." Op De Horn in Wijk bij Duurstede is het niet anders. "Er zitten hier nu 40 tot 50 kinderen. Maar we zijn vandaag enthousiast begonnen met het thuisonderwijs. We moeten het nemen zoals het komt", laat directeur Jan Heijman weten. Basisschool Het Mozaïek in Tull en 't Waal bij Houten heeft in totaal slechts 26 leerlingen. Toch blijven de lokalen dicht. "We hebben twee leerlingen in de noodopvang, maar die gaan naar de locatie in Houten", vertelt bovenbouwlerares Sabine de Vroome.

Overbelast

In maart, toen de eerste lockdown inging, hielden ouders hun kinderen nog massaal thuis. Nu zijn er meteen na de bekendmaking van de schoolsluiting heel veel aanvragen ingediend voor noodopvang. "Scholen zijn overbelast, maar ouders ook", zegt Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs. "Scholen willen hun personeel in ere houden. Soms zijn er zieken en is het lastig om online onderwijs en noodopvang te combineren. Tegelijkertijd zien ouders vaak echt geen andere uitweg dan gebruik te maken van de noodopvang. Daar ontstaat frictie. Maar als je arts bent, ben je echt elders anders nodig dan thuis."
Verschillende basisscholen hebben al voor de kerstvakantie een beroep op ouders gedaan om alleen gebruik van de noodopvang te maken als het echt niet anders kan. Ook moeten ouders soms een werkgeversverklaring indienen om aan te tonen dat ze een cruciaal beroep hebben. De Utrechtse scholenkoepel Sozko zag voor de kerstvakantie al een ruime verdubbeling van het aantal aanvragen en daardoor kwam de organisatie van het thuisonderwijs in de knel.
Ouders is daarom gevraagd kinderen thuis te houden en zelf opvang te regelen wanneer slechts een van de ouders een cruciaal beroep heeft. En dit gebeurt vaker. "Het algemene beeld dat wij krijgen is dat scholen ontmoedigen om gebruik te maken van de noodopvang", zegt Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs. "Maar ook als er één ouder is met een cruciaal beroep dan mag je je kinderen al voor noodopvang opgeven."

Recht op opvang claimen

"De indruk is dat opvang minder makkelijk op te lossen is voor ouders", zegt Winfried Roelofs, directeur van scholenkoepel KPOA in Amersfoort en Nijkerk. "In de eerste golf waren mensen creatief met opvang en maakten ze gebruik van opvang op school als het echt niet anders kon. Nu gaan mensen meer hun recht claimen op opvang. Dat is begrijpelijk hoor, want ouders staan zelf ook onder druk, bijvoorbeeld van hun werkgever. Of ze hebben een eigen bedrijf dat moet blijven draaien. Iedereen wil zijn baan behouden, dat is te snappen. Maar elke leraar die we op school inzetten voor noodopvang kunnen we niet inzetten voor digitaal onderwijs. Dus we moeten soms echt streng zijn."
Er wordt zo makkelijk gedacht: lekker thuiswerken, en onderwijs geven doe je er toch gewoon even bij?
Belangenvereniging Ouders & Onderwijs
Er is nog veel onduidelijkheid over de mutatie van het coronavirus, maar de zeventien scholen van KPOA zijn al voorbereid op een langere sluiting. "We dachten voor Kerstmis al dat we misschien langer dicht moesten blijven, daar hebben we het onderwijs nu ook op ingericht. De besmettingscijfers zijn leidend en we moeten de kerst- en nieuwjaarspiek nog krijgen. Ik heb geen glazen bol, maar ik denk er zeker nog tot eind januari zoet mee te zijn op deze manier."

Noodverlofregeling uitbreiden

Ook Ouders & Onderwijs houdt er rekening mee dat de schoolsluiting over twee weken wordt verlengd, net als in het voorjaar. "Dat is een enorme belasting voor iedereen. Er wordt zo makkelijk gedacht: lekker thuiswerken en onderwijs geven, dat doe je er toch gewoon even bij?" De belangenvereniging pleit al langer voor een uitgebreidere noodverlofregeling vanuit de werkgevers. "Maar de politiek denkt daarin niet mee. Het blijft oorverdovend stil. Er zijn nooit uitspraken gedaan over hoe de werkgevers zich moeten opstellen. Er werd in het voorjaar geroepen: dit is tijdelijk en het is een noodsituatie, dus maak er maar het beste van. Maar het ís niet meer tijdelijk, dit krijgt vaste vormen nu."
Voor de komende weken moeten we met zijn allen niet te hoge verwachtingen van elkaar, vindt Vlaming van Ouders & Onderwijs. "Je kan niet fulltime werken en een vrolijk kind hebben met topcijfers die fluitend door het thuisonderwijs gaat. Probeer het samen een beetje goed en fijn te hebben thuis, niet te veel van elkaar te verlangen. En blijven duimen dat het wat betreft corona snel beter gaat."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.