Utrechtse gemeenteraad worstelt met demonstraties tegen abortus

Het is een terugkerend fenomeen, een klein groepje mensen in de buurt van het Vrelinghuis aan de Biltstraat. Het is geen massademonstratie ern er zijn geen spandoeken, geluidsinstallaties of mensen met potten, pannen en pollepels. De demonstraties van Schreeuw om Leven zijn heel subtiel, meestal zijn het maar een handjevol mensen.

De demonstranten duwen vrouwen een folder in de hand, spreken ze aan, en zeggen dat er een alternatief voor abortus is. En soms krijgen de vrouwen een plastic baby, met alles er op en er aan, in de handen gedrukt. De demonstranten wekken daarmee de suggestie dat dit de foetus is, die vrouwen gaan laten weghalen.

Veel partijen in de raad gruwen van deze praktijken, zoals de PvdA en Student & Starter. De impact op de vrouwen is groot, zij staan op het punt een emotioneel beladen ingreep te ondergaan. PvdA en Student & Starter willen dan ook dat de demonstraties voor de ingang van de abortuskliniek een halt wordt toegeroepen. Immers het ondergaan van medische zorg is een belangrijk grondrecht, net als het beschikkingsrecht over het eigen lichaam.

Hester Assen (PvdA): "We vinden het daarom ook onaanvaardbaar dat deze vrouwen voor die kliniek lastig gevallen en geïntimideerd worden, dat moet stoppen." Volgens haar moet er een vaste plek komen waar de demonstranten staan, waar ze niet in staat zijn om vrouwen aan te spreken en te intimideren.

Maar het recht om zonder lastig te worden gevallen een abortus te ondergaan, schuurt met een ander recht. Namelijk het recht van Schreeuw om Leven om te demonstreren. De ChristenUnie zet zich in voor dat recht. Rachel Streefland (CU) "Het recht op demonstreren is een grondrecht en staat ook in de Europese verklaring voor de rechten van de mens. En demonstraties mogen op het randje balanceren van wat maatschappelijk aanvaardbaar is."

Burgemeester Sharon Dijksma (PvdA) is het daarmee eens: "Demonstraties mogen schuren." De burgemeester vindt het een ongelofelijk lastige kwestie, maar ze benadrukt dat ze demonstraties beoordeelt op zijn inhoud. "Het is voor mij op geen enkele manier een politieke afweging. Ik kijk alleen of een demonstratie past binnen de voorschriften. Het demonstratierecht is bijkans heilig."

Waar de burgmeester naar kijkt is of de demonstratie in strijd is met een drietal voorschriften. Die gaan over verkeershinder en -gevaar, over de volksgezondheid en de openbare orde.

Vanwege corona en de beperkte ruimte op de stoep van de Biltstraat zijn de demonstraties van Schreeuw om Leven nu beperkt. Ze mogen alleen in een vak voor laden en lossen staan op zo'n honderd meter van de ingang van de kliniek. Het is een tijdelijke maatregel en dat gaat de PvdA niet ver genoeg. Hester Assen wil dat die tijdelijke regel ook na de coronacrisis blijft gelden.

De VVD kiest het midden in het debat. De partij vindt het recht van vrouwen op abortus enorm belangrijk, maar dat geldt ook voor het recht op demonstratie. De partij bevindt zich in een spagaat, en dat is precies de spagaat waar de raad als geheel in zit.

En dan is er nog DENK. De partij die vooral opkomt voor Utrechters met een migratie-achtergrond vindt ook dat het de demonstranten bij de kliniek zo moeilijk mogelijk gemaakt moet worden. En dat is niet omdat de partij een groot voorstander is van een vrije abortus, maar omdat hun achterban ook te maken heeft met demonstraties.

Woordvoerder Iskender Simsek haalde de kwestie tijdens het debat aan, demonstranten van Pegida staan regelmatig voor moskeeën in de stad. En dat is de partij een doorn in het oog. Als anti-abortusdemonstranten geweerd kunnen worden bij een abortuskliniek, dan moeten demonstraten tegen de islamisering van Nederland ook geweerd kunnen worden voor een moskee, zo redeneert DENK.