Grote zorgen om mogelijke azc-locaties in Vijfheerenlanden: 'Dit is een mokerslag'

VIJFHEERENLANDEN - Inwoners van de gemeente Vijfheerenlanden zijn ongerust over een onderzoek naar mogelijke opvanglocaties voor asielzoekers en statushouders in de gemeente.
Eind vorig jaar deed het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een oproep aan alle gemeenten omdat er dringend extra opvangplekken nodig zijn. In de provincie Utrecht moeten op korte termijn 417 tijdelijke opvangplekken komen. Als er geen gehoor gegeven wordt aan de oproep kan het zijn dat er crisisopvanglocaties worden aangewezen.

Hard nodig

"De extra opvangplekken zijn nodig door verschillende redenen", vertelt de woordvoerder van het COA. De doorstroming van statushouders naar gemeenten stokten, waardoor meer plekken in de opvanglocaties nodig blijven. Ook de vertraging bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst om mensen in procedure te nemen is een oorzaak voor het opvangtekort.
"En ook lopen in het land overeenkomsten wat betreft opvang van asielzoekers af. Daar verliezen we veel plekken", aldus Edward Ernst van het COA. Eind 2019 deed het COA landelijk al een oproep voor 5000 extra opvangplekken. Volgens een woordvoerder zijn er sindsdien nog niet veel concrete nieuwe locaties geopend.

Drie locaties

De gemeente Vijfheerenlanden wil gehoor geven aan de oproep van het COA en heeft een inventarisatie naar locaties gedaan. Daarbij zijn drie plekken naar voren gekomen en de gemeente heeft begin van deze week alle direct omwonenden per brief hiervan op de hoogte gesteld. De brief zorgde direct voor veel zorgen bij de bewoners.
De locaties die naar voren zijn gekomen zijn een leegstaand pand aan de Energieweg in Meerkerk, een locatie aan de Ir. D.S. Tuijnmanweg 2-6 in Vianen en een perceel aan de Parallelweg in Leerdam. Een woordvoerder van de gemeente laat weten de opvang zowel als een kans als een verplichting te zien. "Als er zo'n vraag komt dan moet je je verantwoordelijkheid nemen. We willen ook een sociale gemeente zijn; we willen mensen helpen."
Een van de locaties, de Energieweg 112 in Meerkerk is de oude ambulancepost. Het pand staat leeg en kan ingezet worden als tijdelijke opvanglocatie. Er kunnen ongeveer tien mensen wonen. Maar daarmee is het te klein om aan de COA-voorwaarden te voldoen. Het COA is op zoek naar een plek waar minimaal honderd asielzoekers gehuisvest kunnen worden.
Energieweg 112 in Meerkerk
Energieweg 112 in Meerkerk © RTV Utrecht / Caroline Geijsman
Volgens de gemeente kan deze locatie een flexibele opvanglocatie voor statushouders zijn. In de hele gemeente Vijfheerenlanden moeten dit jaar 88 statushouders een woning krijgen. In het pand aan de Energieweg zouden statushouders kunnen verblijven tot er een woning voor hen in de gemeente is gevonden.
Leegstaand kantoorpand in Vianen
Leegstaand kantoorpand in Vianen © RTV Utrecht / Caroline Geijsman
In Vianen wordt een leegstaand kantoorgebouw aan de Ir. D.S. Tuijnmanweg genoemd. Het pand is alleen geen eigendom van de gemeente of van het COA. Er is dus niet te zeggen of de eigenaar het pand wil verkopen of in te zetten als opvanglocatie.
Het perceel aan de noordkant van de Parallelweg in Leerdam
Het perceel aan de noordkant van de Parallelweg in Leerdam © RTV Utrecht / Caroline Geijsman
De derde locatie is een weiland in Leerdam. Ten noorden van de Parallelweg is de grond eigendom van het Rijk. Hier zou een tijdelijke opvang voor asielzoekers gebouwd kunnen worden. Het COA huisvest bij voorkeur minimaal honderd mensen op één locatie. Of een regionale opvanglocatie voor asielzoekers en statushouders. In zo'n regionale locatie huisvest het COA bij voorkeur minimaal driehonderd mensen. Of een flexibele opvang van statushouders.
Vooral inwoners van Leerdam spreken hun zorgen uit. Nadat de brief begin van deze week op de mat viel, is een petitie opgesteld. In twee dagen tijd is die meer dan 1200 keer getekend.

Grote zorgen bij bewoners

Ook in de commissievergadering van gisteravond zijn het met name inwoners van Leerdam die hun zorgen uiten. De Leerdamse Alijda Huibers, spreekt namens inwoners van de wijk Ter Leede en Leerdam Noord. Huibers: "Wij zijn onaangenaam verrast over de inhoud van de brief en de korte termijn om spreekrecht aan te vragen." Meerdere Leerdammers geven aan dat ze het gevoel krijgen dat er al beslissing voor een opvanglocatie genomen is. "Temeer omdat er in de brief wordt aangegeven dat de andere twee locaties in Vianen en Meerkerk niet geschikt zijn als opvanglocaties."
Inwoners maken zich ernstige zorgen om de veiligheid voor hun kinderen. Ze verwijzen naar incidenten rondom grote asielzoekerscentra: "Verkrachtingen, aanrandingen, diefstallen en overvallen, geslachtsdelen tonen aan kinderen in speeltuinen tot bier drinken op de oprit van omwonenden", aldus Alijda Huibers.
Rocky van Genderen uit Leerdam is geschrokken van de brief van de gemeente: "Na de bekendmaking van de schadeclaim van Niemans Beton noemde de burgemeester dit een 'mokerslag'. Maar de brief die wij deze week kregen voelde voor de bewoners als een 'mokerslag'." Hij geeft aan dat de gemeente de inwoners weinig tijd heeft gegeven om zich voor te bereiden. Ook heeft hij vragen over mogelijke waardedaling en verkoopbaarheid van de woningen als er een asielzoekerscentrum in de buurt wordt geplaatst.
Klaas Vervloet uit Leerdam zegt te spreken namens minimaal zestig gezinnen. Hij geeft aan dat de inwoners opvang van asielzoekers op kleine schaal al beter kunnen begrijpen: "Wij snappen de opvang van vijf of zes gezinnen op één locatie. Maar niet op één locatie opvang grootschalig aanpakken. Binnen de gemeente kleine groepen mensen opvangen is acceptabel voor de inwoners."

Woningtekort

Ook de 88 statushouders die de gemeente Vijfheerenlanden dit jaar moet huisvesten baart de inspreker zorgen. Huibers: "Hoe wil de gemeente de statushouders een woning bieden binnen het huidige woningtekort voor de eigen inwoners van Leerdam en omliggende kernen."
De bewoners vinden een AZC waar mogelijk 500 mensen worden opgevangen aan de Parallelweg in Leerdam niet wenselijk. "Wij hopen dat wij in het verdere proces nauw betrokken worden en dat er aandacht komt voor zorgvuldige en tijdige communicatie."
Wethouder Cees Taal benadrukt de opdracht die er ligt van de provincie Utrecht; "die we met alle gemeenten zullen moeten oplossen. Iedere gemeente naar eigen vermogen en draagkracht. En daar staan we als gemeente liever zelf aan het stuur dan dat we ons moeten schikken naar het Rijk en het COA." Daarmee doelt hij op de locaties die de gemeente nu zelf als optie heeft onderzocht.
Hij snapt dat de bewoners de communicatie kortdag vinden, maar geeft aan dat de brief wellicht een paar dagen eerder verstuurd had kunnen worden, maar niet veel eerder. Taal: "Maar eerdere communicatie zou niet tot andere reacties hebben geleid." Hij wil in het proces open en transparant zijn en wil benadrukken dat de bewoners volgens hem in een heel vroeg stadium nu worden meegenomen in het proces. "Er is nog niets beslist" aldus de wethouder.

Voorkeur voor kleinschalige opvang

De lokale politici snappen de zorgen van de insprekers. Bijna alle partijen geven aan dat zij willen meedenken in het opvangen van asielzoekers en statushouders, maar dan op kleinschalige opvanglocaties. CDA-raadslid Martine Visser: "We pleiten voor spreiding van statushouders en asielzoekers en voor samenwerking met andere omliggende gemeenten."
John van der Velden van VHL Lokaal stelt: "We zijn tegen grootschalige opvang, dit past niet binnen onze gemeente." En ook de ChristenUnie vindt een lokale aanpak echt nodig. "We hebben een gemeente met veel kleine kernen. We geven de voorkeur aan kleinschalige opvang, op duurzame plekken binnen de bebouwde kom."

Telefonisch spreekuur

De gemeente benadrukt dat het om een ideeënfase gaat, maar wil wel verder op zoek naar mogelijkheden. Wethouder Taal: "Als we niets doen, dan ben ik bang dat we en crisisopvang krijgen toegewezen."
"Alle zaken die vanavond zijn gezegd neem ik mee verder in de beoordeling van de panden en plekken die we als suggestie hebben gedaan. En dan gaan we kijken hoe dit wordt aangeboden aan de regio. En op basis van een inventarisatie van mogelijkheden binnen de hele regio zullen gesprekken gevoerd worden met het COA."
De wethouder wil nog verder met inwoners in gesprek. Maandagochtend is een speciaal telefonisch spreekuur ingelast. Wethouder Taal belt vragenstellers dan persoonlijk op.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.