Winkels, woningen of werkruimte: V&D-panden vijf jaar na faillissement typerend voor veranderende smaak

Oude V&D-gebouw ingetekend in animatie nieuwe Hoog Catharijne.
Oude V&D-gebouw ingetekend in animatie nieuwe Hoog Catharijne. © Utrechts Archief
Provincie Utrecht - De V&D blijkt ook na haar ondergang een treffend symbool van de veranderende smaak van het winkelende publiek. Jarenlang waren de grote warenhuizen trendsettend. Vijf jaar na het faillissement worden de panden van de warenhuisgigant heel anders gebruikt. Voor kleine(re) kledingwinkels, kantoorruimte of woningen bijvoorbeeld. De tijd van grote warenhuizen komt dan ook niet terug, denken experts. "Je gaat niemand meer vinden die tien- tot elfduizend vierkante meter aan winkelruimte gaat uitbaten."
In onze provincie waren tot het faillissement in 2015 vier V&D-vestigingen: in Utrecht, Amersfoort, Zeist en Veenendaal. De panden in Veenendaal en Zeist staan al jaren leeg. De gebouwen in Amersfoort en Utrecht werden nog enige tijd gebruikt door het Canadese winkelconcern Hudson's Bay. Dat opende in 2018 met veel bombarie de deuren. Maar het Nederlandse avontuurtje werd een fiasco: anderhalf jaar later gingen de warenhuizen alweer dicht en verliet het winkelconcern ons land.

Winkellocatie

Amersfoort is de enige van de vier gemeentes waar het oude V&D-gebouw op dit moment in gebruik is als winkellocatie. Modewarenhuis De Koopman nam het gebouw aan de Utrechtsestraat in de zomer van vorig jaar in gebruik. Het gaat dan om de begane grond en eerste etage. Over de toekomst van de rest van de verdiepingen wordt nog nagedacht.
En er is nieuws: dezelfde modeketen gaat het V&D-gebouw in Utrecht overnemen, bevestigt een woordvoerder van de eigenaar van dat pand aan RTV Utrecht. Het gebouw naast de nieuwe doorgetrokken Singel en het opgeknapte Hoog Catharijne stond lang leeg. Alleen een deel van de begane grond werd gebruikt door kledingverkoper Primark en supermarkt Jumbo.
Tekst gaat door onder de foto.
De V&D in Utrecht in 1975.
De V&D in Utrecht in 1975. © Fotodienst GAU / Utrechts Archief
Dat gaat veranderen, zegt een woordvoerder van IEF Capital, de eigenaar van het gebouw. "Vorige week hebben we een contract getekend met De Koopman." Die modeketen opende halverwege vorig jaar dus ook al een winkel in het oude V&D-gebouw in Amersfoort en gaat in Utrecht zo'n 3500 vierkante meter in gebruik nemen. Het gaat om het deel van het gebouw dat vastzit aan het winkelcentrum. De bovenste verdiepingen krijgen een andere bestemming.
Tekst gaat door onder de foto.
In 2019 werd het oude V&D-pand in Amersfoort nog gehuurd door winkelketen Hudson's Bay.
In 2019 werd het oude V&D-pand in Amersfoort nog gehuurd door winkelketen Hudson's Bay. © RTV Utrecht
Eerder werd namelijk al duidelijk dat de verdiepingen boven het winkelcentrum als kantoorruimte worden verhuurd. Eigenaar IEF Capital wil er zo'n 9000 vierkante meter aan kantoorruimte inrichten. De gemeente maakte in december vorig jaar al bekend (.pdf) enthousiast te zijn over dat plan. Daarvoor moeten nog wel meerdere verdiepingen van het pand verbouwd worden. Ook komt er een lobby op de begane grond.

Zeist

In Zeist komen er waarschijnlijk maar een paar winkels terug in het pand aan de 1e Hogeweg. Vastgoedbedrijf Accres was al eigenaar van het gebouw toen de V&D erin kwam en bleef dus met het lege pand zitten toen de winkelketen vertrok.
Lang werd gewerkt aan een maatschappelijke invulling. De gemeente wilde in het gebouw appartementen, plus een combinatie van organisaties als de bibliotheek en de muziekschool. Die plannen werden tot twee jaar geleden nog onderzocht. Uiteindelijk ketste het plan af op de kosten.
Woorvoerder Accres, eigenaar oude V&D-gebouw Zeist
Wij zijn bezig met een haalbaarheidsanalyse voor een grotendeelse transformatie naar appartementen met misschien op de begane grond retail. We willen dit jaar de vergunningsfase ingaan.
Vastgoedbedrijf Accres onderzoekt nu of er woningen kunnen komen. Een woordvoerder: "Wij zijn bezig met een haalbaarheidsanalyse voor een grotendeelse transformatie naar appartementen met misschien op de begane grond retail. We willen dit jaar de vergunningsfase ingaan."
De tekst gaat door onder de foto.
De voormalige V&D in Zeist, archiefbeeld uit 2016.
De voormalige V&D in Zeist, archiefbeeld uit 2016. © Menno Bausch

Grote warenhuizen

Bij het vastgoedbedrijf dat het V&D-gebouw in Zeist bezit, geloven ze niet in de terugkeer van grote warenhuizen in het straatbeeld: "Je gaat niemand meer vinden die tien- tot elfduizend vierkante meter aan winkelruimte gaat uitbaten. Winkelen op tweede en derde etages gebeurt niet meer, behalve misschien in De Bijenkorf. En die gaat niet naar Zeist."
Ook de woordvoerder van IAF Capital, de eigenaar van het oude V&D-gebouw in Utrecht, laat doorschemeren dat de terugkeer van een warenhuis daar niet voor de hand lag. "Het retail-landschap is wel heel erg veranderd. Bepaalde formules hebben een toekomst. En voor ons pand is een warenhuis in deze tijd niet een logische invulling."
Grote warenhuizen waren echt het internet van vroeger: je kon er alles vinden in verschillende prijsklassen. Dat model is nu het internet geworden.
Ton van Rietbergen, sociaal en economisch geograaf UU
Volgens Ton van Rietbergen, sociaal en economisch geograaf bij de Universiteit Utrecht, zijn de meeste deskundigen het met de vastgoedbedrijven eens. "Grote warenhuizen waren echt het internet van vroeger: je kon er alles vinden in verschillende prijsklassen. Dat model is nu het internet geworden."
Hij denkt dat grote winkels met veel verschillende spullen alleen werken als ze heel specialistisch zijn of zich op een specifieke doelgroep richten. De Bijenkorf doet dat bijvoorbeeld door te mikken op klanten die wat meer te besteden hebben.
Maar de Utrechtse wetenschapper merkt ook heimwee naar vroeger: "Ik hoor toch ook wel veel weemoed bij mensen. Die verlangen terug naar zo'n plek waar je alles kan krijgen. Ik heb ooit een artikel geschreven waar we dat aan 3500 behoorlijk internetvaardige mensen vroegen. Tot mijn verbazing vond 60 tot 70 procent echt shoppen toch wel leuk."

Veenendaal

Maar niet overal zijn de V&D-panden weer verhuurd. In Veenendaal staat het pand nu grotendeels leeg nadat er wat tijdelijke zaken hebben gezeten: een outlet, kinderspeeltuin, skeelerdisco en expositie. Een deel van het gebouw is wel in gebruik: het oude La Place-gedeelte werd eind vorig jaar in gebruik genomen door de eigenaren van restaurant De Duck. De horecagelegenheid sloot een langdurig huurcontract af om de 500 vierkante meter uit te baten.
Na een verbouwing ging de zaak onlangs, middenin de coronatijd, open. Of tenminste: mensen mogen langskomen voor een broodje of een kop koffie, legt eigenaar Janné Manten uit: "Sinds verleden week zijn we open gegaan voor toeloop, omdat we niet open mogen vanwege de coronaregels. We hadden gehoopt dat we helemaal open mochten, maar we moeten eerst maar eens afwachten wat het 2 maart gaat worden. We moeten positief blijven."
Janné Manten, horeca-uitbater
Hoe meer reuring hoe beter!
Het restaurantgedeelte van het oude V&D-gebouw is dus open, maar de rest van het pand in winkelcentrum De Corridor staat leeg. Manten: "Daar zoeken ze nog huurders voor." Manten: "Deze kant van het winkelcentrum moeten winkels blijven. Aan de andere kant gaan ze afstoten en moeten het woningen worden. Momenteel worden de winkels meer gevuld, dus dat is positief." Wat hem betreft, kan het niet hard genoeg gaan: "Hoe meer reuring hoe beter!"

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.