Aswoensdag in coronatijd: een kruis door het askruisje

"Eigenlijk zitten we al een jaar in vastentijd", lacht Jouke Schat, diaken bij een aantal rooms-katholieke parochies in Utrecht. "We mogen nu met zijn allen al veel minder en de vastentijd gaat natuurlijk ook over jezelf dingen ontzeggen. Maar deze coronatijd is voor veel mensen al een periode waarin niet veel kan."
Eén van de dingen is dus het halen van een askruisje. "Dat kruisje is een belangrijk symbool voor de katholieken", legt Anite Haverkamp van Museum Catharijneconvent uit. "De palmtakjes van de paasviering van vorig jaar worden verbrand en met de as zet de voorganger een kruis op het voorhoofd van de gelovige. Het is echt een moment om te merken, een belangrijk ijkpunt."
Niet merken maar strooien
Door de coronamaatregelen kan het kruisje dit jaar niet uitgedeeld worden. "Maar we laten ons niet uit het veld slaan", zegt diaken Jouke Schat strijdbaar. "In plaats van een kruis te merken strooien we losse as over het hoofd van de gelovige. Dat gebeurt al in Zuid-Europese landen en ook in Afrika. En uiteraard desinfecteert de voorganger telkens de handen. Met net zo'n pompje als in de supermarkt."
Aswoensdag is de start van de vastentijd. Ook protestanten doen hier aan mee, al vieren zij dan weer geen aswoendag. "Maar de veertig dagen zijn voor ons erg belangrijk", legt dominee Rolinka Klein Kranenburg uit Amersfoort uit. "We werken toe naar het belangrijke feest van Pasen, de opstanding van Jezus. Maar voordat we een fijn feest hebben, zijn die dagen van soberheid en bezinning belangrijk."
"Door jezelf iets te ontzeggen waar je normaal veel plezier aan beleeft, leef je mee met het leed dat Jezus heeft geleden", legt Anite Haverkamp van museum Catharijneconvent uit. "Vroeger at je geen vlees in de vastentijd en snoepjes spaarde je op in een apart trommeltje. Maar nu zoeken mensen steeds vaker naar modernere manieren. Het is het moment om veertig dagen niet te drinken, je telefoon vaker weg te leggen of alleen op zondag te Netflixen. Want het gaat om veertig dagen vasten, de zondagen tellen niet mee."
Het lijkt iets kleins maar het is stiekem best afzien"
"Het gaat er om dat je jezelf iets ontzegt, zo doen mijn vrouw en ik geen suiker in de yoghurt in de vastentijd", zegt diaken Jouke. "Dat vind ik best vervelend, dat merk ik elk jaar weer. Ook lekker fruit of goed vlees eten we niet. Maar dan ben ik blij dat het weer zondag is want dan hoeven we niet te vasten. Dan waardeer ik dan weer enorm. Het lijkt iets kleins maar het is stiekem best afzien."
Kerk en corona
Dominee Rolinka leidt een gemeenschap in Amersfoort, al is het een flinke tijd geleden dat deze samenkwam. "Ik mis de mensen in mijn kerk en ze missen elkaar. Ik maak nu filmpjes en beschouwingen voor de zondagen. Dan kan ik alleen aan het aantal views zien of het overkomt, ik zie het niet in hun ogen. Ik puzzel nu met pakkende voorbeelden die mensen aanspreken, ook door het scherm heen."
"In deze coronatijd kan al niet veel dus ik wil het juist omdraaien; kijk niet naar wat je je ontzegt, maar investeer in wat wel kan", vertelt dominee Rolinka. "Datgene wat er wel is, extra aandacht geven. Zodat je op een andere manier naar de wereld kan kijken. Dat is echt door corona aangewakkerd, deze nieuwe manier van de vastentijd beleven."
Diaken Jouke Schat beaamt dat juist de vastentijd een periode is van reflectie en kijken naar wat wél kan. "Het is juist ook een periode van bezinning en evalueren van jezelf. Kan ik mijn leven nog verbeteren? Wat deed Jezus waar ik nog een voorbeeld aan kan nemen?"
Een daad van barmhartigheid
Dominee Rolinka haakt daar op in. "Ik werk aan een reeks over barmhartigheid. Zodat ik elke week de leden van de gemeenschap een concrete opdracht kan geven. Dus 'de hongerige eten geven', maak een lekkere maaltijd voor die ene goede vriend. 'De naakte kleden', kijk welke kleding je niet meer draagt en doneer aan de kledingbank. 'De dorstige drinken geven', ga op de koffie bij de eenzame buurvrouw, op afstand uiteraard."
In de parochies waar diaken Jouke Schat werkzaam is, wordt elke vastentijd geld ingezameld voor een goed doel. "Dit jaar gaat het bedrag naar een school voor kleuters uit de townships bij Pretoria in Zuid Afrika. De vastentijd is in een normaal jaar bij uitstek een mooi moment om iets van jezelf te geven. Al begrijpen we allemaal dat juist nu niet bij iedereen het geld tegen de plinten klotst. Maar er zijn ook mensen die omdat ze nu niet naar het theater of uit eten gaan wel wat overhouden. Dan is doneren aan een goed doel als deze een fijne daad."
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht

De schaar erin, Utrecht! 'Dat mensen zichzelf hebben geknipt is wel te zien'
Utrecht heeft massaal een afspraak bij de kapsalon geboekt voor vandaag en de komende dagen. Me...

Utrechtse gemeenten (U16) willen uitstel voor grote zon- en windenergieplannen
Zestien Utrechtse gemeenten, onderdeel van samenwerkingsverband U16, willen uitstel van de ener...

Gebrek aan vertrouwen bij herstel Utrechts wervenstelsel: 'Gemeente heeft afhoudende opstelling'
Eigenaren van werfkelders hebben een gebrek aan vertrouwen in de gemeente Utrecht en haar "...

Theatermaker en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk (65) overleden
De Utrechtse cabaretier, tekstschrijver en beeldend kunstenaar Jeroen van Merwijk is overleden....

PvdA'er Bart (28) wil van het eigen risico af: 'Ordinaire boete op ziek zijn'
"De coronacrisis heeft blootgelegd hoe ongelofelijk belangrijk de gezondheidszorg is"...

OM: bende met 'martelcontainers' had plannen voor reeks liquidaties
De vermoedelijke bende rond de 'martelcontainers' in het Brabantse Wouwse Plantage had plannen ...

Tbs van man die Sybine Jansons doodde verlengd zonder verlof
Martin C. blijft voorlopig nog vast zitten, dat heeft de rechtbank beslist. De tbs-maatregel me...

Speelgoedbank Amersfoort blij met versoepeling: 'Speelgoed is nodig om je te ontwikkelen'
Niet-essentiële winkels mogen vanaf vandaag weer open op afspraak. Dat betekent dat ook de...

Podcast Stadhuisplein: Dimitri Gilissen (VVD) wil wethouder worden
Eerder deze week maakte Dimitri Gilissen bekend niet langer door te willen gaan in de Utrechtse...

Utrechtse kandidaat voor de SP strijdt voor een hoger minimumloon
Nog precies twee weken en dan mag je stemmen. Daarom stellen we vanaf vandaag iedere dag een ka...

Jong FC Utrecht-topscorer Hilterman verbaasd over keuzes Hake
Spits Jeredy Hilterman van Jong FC Utrecht maakte dit seizoen al vijftien doelpunten in de eers...

Kinderboerderij Haarzuilens baalt van betaald parkeren: 'Ontzettend pijnlijk'
Kinderboerderij Geertje's Hoeve bij Haarzuilens zit met de handen in het haar. Het naastgelegen...

OM eist 2,5 jaar cel na oplichting via datingsite
Het OM heeft dertig maanden cel geëist tegen een 32-jarige vrouw uit Utrecht, voor het afhandig...

Droogte voorbij in regio Vallei en Veluwe, grondwaterpeil begint zich te herstellen
De droogte op de Utrechtse Heuvelrug is voorbij, zegt waterschap Vallei en Veluwe. Lange tijd k...

Roep om seniorenflats in IJsselstein: 'We wonen te groot'
Bouw éérst voor de ouderen. Die oproep doet KBO in IJsselstein. Volgens de senior...

Utrechtse hoogleraar over agressief paardenvirus: 'Nu hangt het af van gezond verstand'
Maneges en fokkerijen in Nederland hoeven vooralsnog geen maatregelen te nemen vanwege de paard...

Hier en daar wat vragen, maar GGD tevreden over opkomst in vaccinatiestraat Veenendaal
De GGD is tevreden over de opkomst in Veenendaal bij de eerste dag van de nieuwe vaccinatiestra...

Man uit Zeist aangehouden voor omkopen politieman Orm K.
De politie heeft vandaag een 47-jarige man uit Zeist aangehouden voor omkoping van de in decemb...

Utrechtse brigade helpt al 30 jaar pasgeboren zieke veulens: 'Het is intensief, je zit er soms acht uur naast'
De Veulenbrigade op het Utrecht Science Park is jarig. Dertig jaar geleden werden de eerste paa...

Drie jaar cel voor 89-jarige Amersfoorter na neersteken mantelzorger
De hoogbejaarde Turan I. uit Amersfoort gaat drie jaar de gevangenis in voor het neersteken van...

Wapens en drugs gevonden bij fietsenwinkel in Soest, drie verdachten aangehouden
De politie heeft drie personen aangehouden nadat in een pand in Soest wapens en drugs zijn gevo...

Kappers klaar voor 'knipstorm', terrassen even open en Utrecht Canal Pride voor tweede jaar op rij afgelast
Elke namiddag vaste prik: corona vandaag. In dit blog vind je de Utrechtse ontwikkelingen rond ...

OM: vrouwenbelager Lunetten sloeg zeker zes keer toe
De man die vastzit voor het belagen van vrouwen in de Utrechtse wijk Lunetten, heeft volgens he...

Hof spreekt man vrij in 16 jaar oude zaak rond dood Schagenaar in Vinkeveen
Het gerechtshof heeft een 73-jarige man uit Enkhuizen dinsdag vrijgesproken van betrokkenheid b...

Valse munten en ijdele baardgroei: nieuwe archeologische vondst zegt veel over vroege Utrechtse bewoners
Hij weet het ook wel, archeologen zijn bij vondsten eigenlijk altijd enthousiast. "Maar de...

4700 euro ingezameld voor uitvaart Mohamed (25) die verongelukte op Oudegracht
Een inzameling voor de man die zondagavond om het leven kwam bij een noodlottig ongeluk aan de ...

OM eist cel voor weduwe en jeugd-tbs voor dochter Mike Goedhart voor medeplegen moord
Het Openbaar Ministerie eist 14 jaar gevangenisstraf tegen weduwe Geertruida R. voor betrokkenh...

Horecaondernemers boos om gemeentebelasting: 'Ik moet de ene overheid betalen voor gebruik van pand dat andere overheid sluit'
Het gaat niet om duizenden euro's, maar de aanslag van de gemeentelijke belastingen is veel hor...

Utrechtse gemeenten en provincie in brief aan kabinet: meer steun nodig voor ondernemers
In een brief aan het kabinet vragen de provincie Utrecht en vijftien gemeenten om meer steun vo...

Groot aantal stoornissen bij verdachte moordzaak Mike Goedhart, deskundigen oneens over beste behandeling
De tweede dag van het proces tegen de drie hoofdverdachten van de moord op Mike Goedhart draaid...

De Koning van Denemarken protesteert en zet terras buiten in Rhenen
De Koning van Denemarken zet vandaag zijn terras op. Het restaurant is een van de zeven horecaz...

Twee jongens (14 en 15) vast voor molotovcocktail op balkon in Vianen
Twee jongens uit Vianen zijn vanmorgen opgepakt omdat ze begin februari een brandbom naar een a...

Veel briefstemmers in Utrechtse Heuvelrug, De Bilt en Baarn
Bijna een kwart van de inwoners van Utrechtse Heuvelrug mag per brief stemmen voor de Tweede K...

Zwaar verkeersongeluk tussen Driebergen en Odijk, vrouw gewond
Tussen Odijk en Driebergen is een zwaar verkeersongeluk gebeurd. Een automobilist is tegen een ...

Een jaar corona in Utrecht: hoe het begon in Houten
Tijdens de eerste lockdown hadden verpleeg- en verzorgingshuizen nooit helemaal dicht gemogen. ...

FieldLab en Guido Weijers wijzen minister terecht: 'Ik leg het Hugo de Jonge graag eens uit'
FieldLab Evenementen, de organisator van de proefvoorstelling van Guido Weijers, is wél ...

Klimaat belangrijk verkiezingsthema in Utrecht, veel zwevende kiezers in de regio
De meeste kiesgerechtigde Utrechters willen wel naar de stembus, maar welke partijen daarvan pr...

Beslag gelegd op miljoenenvilla van Quincy Promes in Utrecht
Een neef van Quincy Promes heeft beslag laten leggen op een miljoenenvilla van de voetballer in...

Bunnik, Houten, en Utrechtse Heuvelrug zeggen windmolensamenwerking (nog) niet op
Bunnik, Houten en Utrechtse Heuvelrug verbinden nog geen harde conclusies aan de bekendmaking v...

Man organiseert demonstratie in Bunschoten om huwelijksjubileum te vieren
Frits Spetter en zijn vrouw Marianne hebben vandaag hun 25-jarige huwelijk gevierd met een demo...

Hans heeft 100.000 cactussen: 'Dit is een superleuke coronahobby'
Bijna niemand houdt meer van cactussen dan Hans Biesheuvel uit Lexmond. Wel honderdduizend exem...

'Rondje Rotsoord' is in Utrecht wandelen met muziek
Poppodium De Helling in Utrecht heeft samen met muziekplatform 3voor12 een audiotour gemaakt: R...

Geld verdienen met het zonneveld om de hoek, in Cothen kan dat nu
Voor vijfhonderd euro kunnen inwoners van Cothen een aandeel kopen in het eerste zonneveld van ...

Groot datalek ticketsite bevat namen en bankrekeningnummers bezoekers Dierenpark Amersfoort
Door een groot datalek bij ticketwebsite Ticketcounter liggen de persoonlijke gegevens van bezo...

Eindelijk weer naar school en dat was even wennen: 'Ik ben wel moe nu'
Na tweeënhalve maand digitaal onderwijs mochten de middelbare scholieren en mbo's weer ope...

Kampong is uitgeput maar voldaan na succesvol weekend: 'Dit hadden we nodig'
Het dubbelweekend van Kampong in de hoofdklasse had haast niet succesvoller kunnen verlopen. Vo...

PODCAST: Montfoort naar de Topklasse, het sprookje van The Orange Machine
Het kenmerk van sprookjes is dat ze berusten op een fantasie die nooit werkelijkheid wordt. Zo ...

Grote kater voor onherkenbaar FC Utrecht: 'Het was slecht wat wij hebben getoond'
Na de 0-1 nederlaag tegen FC Emmen zijn de spelers van FC Utrecht hard voor zichzelf. Verdedige...

Pijnlijke nederlaag FC Utrecht tegen hekkensluiter FC Emmen
Een onherkenbaar FC Utrecht heeft in Stadion Galgenwaard een pijnlijke nederlaag geleden. Hekke...