vrijdag 19 februari 2021, 12.30 uur

Utrechtse planeetwetenschapper over landing op Mars: 'Heel knap dat we dit doen'

Foto: NASA

Inge Loes ten Kate (Universiteit Utrecht) over de Marslanding

1/2

UTRECHT - Het was een opzienbarende gebeurtenis gisteravond: een Amerikaans karretje met de naam Perseverance dat op de planeet Mars landde, om daar komende tijd onderzoek te doen. Planeetwetenschapper Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht, betrokken bij de landing van de Curiosity op Mars, volgde de landing vol belangstelling. "Als je zo'n landing ziet, dan realiseer je je weer eventjes dat dat helemaal niet normaal is en dat het wel echt heel knap is dat we dit doen."

Voor de landing schoot de onbemande verkenner Perseverance met een snelheid van ongeveer 20.000 kilometer per uur door de dunne dampkring van Mars. Zeven minuten later zakte hij, bungelend aan een parachute, met ongeveer 3 kilometer per uur het laatste stukje naar beneden. Dat lijkt misschien simpel, maar dat is het allerminst. "Het is echt wel heel spectaculair dat dat allemaal goed gaat. Alsof we het elke dag doen", zegt ze lachend.

Het is echt wel heel spectaculair dat dat allemaal goed gaat. Alsof we het elke dag doen"
Inge Loes ten Kate - planeetwetenschapper

Landing
Alleen al de landing is een reeks van ingewikkelde handelingen, weet de planeetwetenschapper. "Je komt met een enorme snelheid aan en dan moet je afremmen. De dampkring is veel dunner en ijler dan bij ons, dus daarvoor moet je allerlei verschillende tactieken gebruiken."

Ten Kate: "Voor het afremmen gebruiken ze een parachute om de capsule af te remmen. Als de Perseverance daar uitkomt, zit hij nog vast aan een skycrane, een soort frame met raketjes die ervoor zorgen dat hij weer verder afremt. Daarna wordt hij aan een kabel losgelaten als een soort bungeejump. Vervolgens wordt hij op het oppervlak geparkeerd en wordt de kabel doorgeknipt. Die skycrane moet vervolgens nog een beetje verder vliegen, want je wil niet dat hij boven op het karretje klapt."

Bekijk een animatie van de landing (de tekst gaat verder onder het filmpje):

Onderzoek
En dan begint pas het echte werk. "Allereerst gaat hij de krater waar hij geland is goed bestuderen: wat de geschiedenis is en hoe die krater zich ontwikkeld heeft. Er is ooit water geweest, maar hoelang is dat er geweest? En kunnen we zeggen dat er leven op Mars is geweest? Dat meten ze met verschillende instrumenten en daar krijgen we heel veel gegevens van terug. Op basis van die instrumenten zoekt hij ook gesteente uit en die stopt hij in buisjes."

Maar voordat de inhoud van die buisjes kan worden onderzocht, moeten die ook weer terugkeren naar planeet aarde. "Daar worden op dit moment missies voor ontwikkeld met Europese en Amerikaanse ruimtevaartorganisaties die die buisjes weer gaan ophalen. Hopelijk gebeurt dat snel, maar dat zal ergens tussen nu en tien jaar zijn."

Inge Loes ten Kate (Universiteit Utrecht) over de Marslanding

Mensen op Mars
De Perseverance doet ook nog voorbereidend werk voor als er ooit mensen naar Mars gaan, vertelt Ten Kate. "Dus ze hebben ook een instrumentje bij zich waarmee kooldioxide waar de hele lucht van Mars uit bestaat kan worden omgezet naar zuurstof. Ook hebben ze ook een klein helikoptertje bij zich om te kijken of ze kunnen vliegen op Mars."

De Perseverance is het vijfde Amerikaanse karretje op Mars, na de Sojourner (1997), de Spirit (2004-2010), de Opportunity (2004-2018) en de Curiosity (sinds 2012). Het is de derde missie in een paar dagen die bij Mars arriveert. Vorige week kwamen sondes uit China en de Verenigde Arabische Emiraten in een baan rond de planeet. De Chinese verkenner moet over een paar maanden op Mars landen.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.