Liveblog: zorgen over verloren gaan ouderenstem | stemlokalen dicht, dag één zit erop

Wij sluiten dit liveblog voor vandaag. Morgenochtend vanaf 5.30 uur is al het verkiezingsnieuws weer te volgen in een nieuw liveblog.

De eerste dag dat mensen hun stem kunnen uitbrengen voor de Tweede Kamerverkiezingen zit erop. Vanwege het coronavirus waren vandaag al ongeveer 1600 stemlokalen open voor kwetsbaren en mensen uit een risicogroep. Die zijn om 21.00 uur gesloten. Morgen gaan die om 07.30 uur weer open, in principe voor dezelfde groep mensen.

Bij een manifestatie van Forum voor Democratie hebben zich in het begin van de avond zo'n tweehonderd mensen verzameld op het Jaarbeursplein in Utrecht. Er kwamen ook tegendemonstranten van de partij van voorman Thierry Baudet naar het plein. Omdat hun demonstratie niet was aangekondigd, zijn deze tegendemonstranten gevraagd te vertrekken.

De eerste dag dat mensen hun stem voor de Tweede Kamerverkiezingen konden uitbrengen is op de stations rustig verlopen. De NS meldt dat op Utrecht Centraal tot nu toe bijna honderd mensen zijn komen stemmen.

De stembureaus zijn vandaag en morgen vanwege het coronavirus extra open voor vooral kwetsbaren en risicogroepen. Vooral ouderen maakten maandag gebruik van de mogelijkheid om te stemmen op de stations, aldus de NS. "Het is voornamelijk voor de treinreiziger die tot een coronarisicogroep behoort een extra service die NS wil aanbieden. Het is goed om te merken dat zij hier gebruik van maken, uiteraard met de inachtneming van de coronamaatregelen."

Ouderenbond ANBO maakt zich grote zorgen over het mogelijk verloren gaan van de stem van veel 70-plussers, die hun voorkeur voor de Tweede Kamerverkiezingen per brief hebben uitgebracht.

Veel briefstemmen blijken niet op de juiste manier te zijn aangeleverd, zo komt vandaag naar voren uit een rondgang langs diverse gemeenten door het ANP. Ook lijkt er onduidelijkheid bij gemeenten over welke brieven wel of niet meegeteld mogen worden.

Een primeur in Utrecht: een stembureau voor doven en slechthorenden met een gebarentolk en extra instructies. Het is belangrijk dat iedereen zich comfortabel voelt bij het stemmen, vindt initiatiefneemster Lisa. Burgemeester Dijksma kwam vandaag een kijkje nemen. "We laten hiermee zien dat deze stad voor iedereen is."

De VVD blijft de grootste partij van Nederland, maar in de nieuwste peiling van I&O Research verliest de partij van premier Mark Rutte opnieuw zetels. De partij staat op 33 zetels, drie minder dan een week geleden en tien minder dan begin februari.

D66 wint terrein. De partij krijgt drie zetels meer dan vorige week en heeft nu 19 virtuele zetels, eentje minder dan de PVV van Geert Wilders. Het CDA staat op 16 zetels, GroenLinks en de PvdA op 11 en de SP op 10. De partijen Volt (4 zetels), JA21 (2 zetels), Bij1 (1 zetel) en de BoerBurgerBeweging (1 zetel) zouden nieuw in de Kamer komen.

Vandaag is een aantal stembussen al open, zodat oudere en kwetsbare mensen in alle rust kunnen stemmen. Maar dat niet alle stembureaus vandaag al open zijn is niet bij iedereen duidelijk, blijkt uit reacties die bij ons binnen komen. Onder meer bij Dienstencentrum De Roef in De Meern en het buurthuis in de Utrechtse wijk Zuilen stonden velen voor een dichte deur. Daar zijn stembureaus gevestigd die alleen woensdag open zijn.

Cor was een van die mensen. Hij wilde stemmen bij het buurthuis in Zuilen: "Worden we daar naar de Amsterdamsestraatweg gestuurd. Ik dacht het makkelijker zou zijn."

Denk-lijsttrekker Farid Azarkan is op campagne in de Utrechtse wijk Overvecht en interviewt Faddie. Maar dat pakt niet helemaal uit zoals hij had gewild...

Op de stations hebben nog weinig mensen hun stem uitgebracht voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat meldt de NS. Op Utrecht Centraal zijn tot nu toe zo'n 20 mensen geweest, vooral ouderen. Op andere stations, zoals bijvoorbeeld in Schiedam, is het ook rustig, aldus de NS.

Het stemmen de eerste dag dat het kan dit jaar op gang. Volgens cijfers van de zogenoemde stem- app lijkt de animo om eerder te gaan stemmen niet groot. Het is de bedoeling dat vanwege het coronavirus vandaag en morgen risicogroepen en kwetsbaren gaan stemmen.

Een aantal gemeenten, waaronder Utrecht, Rotterdam en Den Haag, maakt gebruik van die stem- app waarmee de tussentijdse opkomstcijfers te volgen zijn. In Amersfoort en Nijmegen lag het opkomstcijfer rond 12.00 uur rond de 3 procent., in Utrecht 1,6 procent.

De opkomstcijfers van dit jaar zijn niet te vergelijken met de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Er kan ditmaal drie dagen gestemd worden. De 70-plussers konden per brief stemmen.

In Lopik kunnen mensen met de auto door een stemstraat rijden om een stem uit te brengen. "Coronaproof stemmen zonder dat je de auto hoeft te verlaten", meldt onze verslaggever Peter Huting.

Burgemeester Ap Reinders van de gemeente Stichtse Vecht kwam vanochtend een kijkje nemen bij een stembureau in Loenen aan de Vecht. "Het is goed dat er zoveel stemmogelijkheden zijn, juist voor ouderen en kwetsbaren. Die hebben we natuurlijk ook in onze gemeente: we hebben zo'n 10.000 mensen die ouder zijn dan 70 jaar. Dat zijn mensen die naast het briefstemmen van dit soort mogelijkheden gebruik kunnen maken. Dus ik denk dat het een goede aanvulling is en nood breekt wet."

Op Utrecht Centraal loopt het nog niet storm met kiezers: het stembureau ging om 07.30 uur open, maar er heeft zich pas één kiezer gemeld. Het stembureau is daar nu al open voor de risicogroepen om veilig te kunnen stemmen tijdens de coronacrisis.

"De persoon die kwam stemmen, behoorde niet tot de risicogroep. Het is erg rustig tot nu toe. Normaal is het op het station altijd druk, maar misschien dat de meesten toch wachten tot woensdag. De coronamaatregelen worden door iedereen goed in acht genomen en iedereen is goed voorbereid", aldus een woordvoerster van de NS.

Mensen stonden vanochtend al vroeg in de rij bij het stembureau bij het Spoorwegmuseum in Utrecht om te stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. De medewerkers in het museum zijn blij met de aanloop. Het museum is nooit eerder een stembureau geweest. "Het is wel fijn dat er weer wat reuring is", aldus operationeel manager Jan Jaap Bekkers. Nu dat het museum dicht is worden er wel tentamens gegeven van middelbare scholen.

De 65-jarige Jennie Kohsiek en haar man Hans Verschoor (72) meldden zich onder anderen bij het museum. Kohsiek had eigenlijk liever per brief willen stemmen omdat haar man tot de risicogroep behoort. Maar ze hoorden niet tot de groep van 70-plussers die schriftelijk mochten stemmen. "Ik ben SP-lid en ben daarom toch naar het stembureau gekomen, want ik vind het belangrijk om te stemmen."

Hoewel het stemmen op maandag en dinsdag vanwege het coronavirus vooral is bedoeld voor mensen uit de risicogroepen melden zich in Utrecht ook wat jongere mensen bij het stembureau. Sjoerd Valk (30) en zijn vriendin hadden gelezen dat ze toch wel mochten stemmen maandag. "Omdat we een weekje op vakantie gaan, was dit de enige dag dat we konden stemmen."

Een andere inwoonster van de stad van 30 werkt in de buurt van het stembureau. "Ik vond het wel handig om al te gaan stemmen. Hoe eerder hoe beter. Ik wist ook niet dat het alleen voor kwetsbaren was."

Een beperkt aantal stembureaus in de provincie Utrecht is vanochtend om 07.30 opengegaan, zoals bij Studio Idee in Loenen aan de Vecht. Wie daar vandaag al komt stemmen, moet rekening houden met een iets andere procedure dan voorgaande jaren.

"Als men binnenkomt wordt gevraagd de handen te desinfecteren. Uiteraard de afstand wordt in acht genomen en we hebben een vaste route zodat mensen elkaar niet tegenkomen. Na de inname van de stempas wordt gecontroleerd of iemand mag stemmen en zodra we dat hebben vastgesteld, wordt de stem uitgebracht in het hokje", aldus voorzitter Dennis Goris van het stembureau."

De verkiezingen zijn begonnen! Nederland kan sinds 07.30 uur naar de stemlokalen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dit jaar zijn de mogelijkheden om in een stembureau een stem uit te brengen uitgesmeerd over drie dagen.

Op de eerste twee verkiezingsdagen kunnen kiezers vanaf 07.30 uur stemmen op zes stations: Utrecht Centraal, Bilthoven, Den Bosch, Hilversum, Leiden Centraal en Schiedam Centrum. Met de stationsstembureaus willen NS, ProRail en gemeenten het voor noodzakelijke reizigers zo makkelijk mogelijk maken om onderweg te stemmen. Op de 'grote' verkiezingsdag, woensdag, gaan ook de overige stemlocaties op stations open. Dan zijn er stemplekken op veertig stations.

Veel gemeenten kampen met financiële problemen vanwege onder meer de jeugdzorg. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) doet daarom vanochtend in een paginagrote advertentie in de Volkskrant een oproep aan de nieuwe regering voor meer steun aan gemeenten.

Op het gebied van de jeugdzorg is het tekort van de gemeenten 1,7 miljard euro per jaar. "De komende dagen gaan meer dan ooit over de toekomst van ons land en onze inwoners. Als het gigantische tekort in het sociaal domein niet wordt opgelost, kunnen wij niet meewerken aan die toekomst."

In de advertentie wordt benadrukt dat de gemeenten de grootste investeerders in de openbare ruimte zijn, maar dat er momenteel weinig overblijft om te investeren. Veel gemeenten moeten volgens de VNG belastingen verhogen om voldoende geld te genereren. En dan nog kunnen ze vaak niet investeren in bijvoorbeeld cultuur of sport. "De gemeenten zitten klem."

Vorige week werd nog bekend dat het huidige kabinet niet bereid is om gemeenten extra geld te geven. De VNG wil met de oproep "de uitholling van de lokale democratie en de openbare voorzieningen stoppen."

Het Utrechtse CDA vraagt aandacht voor de leegstand in de binnenstad van Utrecht. Volgens de lokale partij staan daar inmiddels 42 winkelpanden leeg, mede door de coronacrisis. Vandaag organiseert het CDA daarom een webinar met ondernemers vanuit een leegstaand pand. De ondernemers hopen dat de gemeente en de landelijke overheid daarna meer met hen in gesprek gaan over dit onderwerp.

Het Veiligheidsberaad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio, vergadert vanmiddag digitaal. Dat is afgesproken omdat het ook de eerste dag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer is. Voor sommige burgemeesters zou de reis naar de gebruikelijke vergaderplek in Utrecht op die dag te veel tijd kosten, aldus een woordvoerster van het beraad.

Coronaminister Hugo de Jonge en justitieminister Ferd Grapperhaus schuiven eveneens digitaal aan. De burgemeesters gaan het met De Jonge hebben over het wetsvoorstel voor een quarantaineplicht voor reizigers die terugkeren uit een land met een hoog besmettingsrisico. Tot nu toe geldt in zulke gevallen een dringend advies voor quarantaine. Als de afzondering verplicht wordt kunnen overtreders een boete krijgen. De burgemeesters willen onder andere meer weten over de handhaving van de plicht.

De eerste stembureaus zijn vanaf 7.30 uur geopend. Per post kon er al gestemd worden. De deadline voor de senioren die per post wilden stemmen, was afgelopen vrijdag om 17.00 uur.

Vandaag gaat een aantal stembussen al open, zodat oudere en kwetsbare mensen in alle rust kunnen stemmen. Demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken riep vrijdag op om, als je geen medische reden hebt, gewoon woensdag te gaan stemmen.

"Het is aan mensen zelf om te bepalen of ze een medische indicatie hebben. Maar ze worden daarop niet gecontroleerd bij de ingang van het stemlokaal", zegt demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken tegen RTL Nieuws.

Als het goed is, heb je je stempas en kandidatenlijst al binnen. Daarop is te zien waar je bij jou in de buurt kunt stemmen. Maar je kunt ook in dit overzicht kijken.

Op het stembureau is dit jaar iemand met een speciale taak, namelijk het wijzen op de coronaregels. Deze zogenoemde coronaportier let er bijvoorbeeld op dat je de juiste looproute volgt, je een mondkapje draagt en de gezondheidscheck doet. Als je gaat stemmen, vergeet dan je stempas, identiteitsbewijs en je mondkapje niet.

Het zijn dit jaar geen gewone verkiezingen. Zo kun je waarschijnlijk niet op je vertrouwde plek stemmen, zijn er heuse stemstraten ingericht en hebben sommige senioren hun stem al uitgebracht per post. Ook zorgt de avondklok voor uitdagingen, en kun je langer een volmacht geven aan een ander. Dat kan handig zijn als je coronagerelateerde klachten krijgt.

Meer lezen over de verkiezingen van dit jaar? Dat kan hier.