Jeugdzorgslachtoffer Margriet (86) uit Houten eindelijk erkend: 'Dacht, dit kan niet waar zijn'

HOUTEN - De 86-jarige Margriet Biemans uit Houten is na elf jaar strijd eindelijk door de Nederlandse Staat erkend als slachtoffer van mishandeling in de jeugdzorg. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog werd zij jarenlang seksueel misbruikt en fysiek mishandeld, maar kreeg nooit een voet aan de grond bij de overheid. Tot afgelopen week. "Ik dacht: dit kan niet waar zijn", vertelt Margriet.
"Wij betreuren het ten zeerste dat u al vanaf uw vroege jeugd geweld heeft moeten meemaken en dat u tot op heden niet de erkenning kreeg waarnaar u verlangt. Met deze beslissing hopen we toch enigszins recht te doen aan al het onrecht dat u is aangedaan in uw kindertijd", valt er in de brief aan Margriet te lezen. Daarop reageert ze emotioneel: "Eindelijk dan toch gerechtigdheid na al die jaren."
In de brief krijgt ze erkenning voor de mishandeling en het misbruik dat ze na de oorlog meemaakte. Voor de periode tijdens de oorlog niet, omdat Nederland toen door Duitsland bezet was en daar geen verantwoordelijkheid voor neemt. "Er is nooit een Duitser bij mijn moeder geweest, er is nooit een Duitser in het pleeggezin geweest, er waren alleen maar Nederlanders", vertelt Margriet daarover.
Margriet Biemans (86) is na elf jaar eindelijk erkend als slachtoffer van mishandeling en misbruik in de jeugdzorg

Misbruik en mishandeling

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt Margriet als vijfjarig meisje in een pleeggezin in Limburg geplaatst, omdat haar vader op zee zit en haar moeder niet meer voor haar kan zorgen. Het eerste jaar gaat goed, maar daarna wordt ze door kersverse pleegmoeder Trees twee jaar seksueel misbruikt. Als Trees daarna gaat trouwen, wordt ze vervangen door 'tante Jules'. Beter wordt het allerminst: Margriet wordt drie jaar fysiek en mentaal mishandeld door Jules.
In 1946 loopt Margriet weg en doet haar verhaal bij de buren. Die brengen haar naar het politiebureau, waarna de politie haar uit het pleeggezin haalt en op de trein naar Rotterdam zet. Daar wordt ze herenigd met haar moeder, maar de situatie wordt er ook daar niet beter op.
De nieuwe vriend van Margriets moeder mishandelt haar ook, waarna ze opnieuw uit huis wordt geplaatst. Ze belandt in een tehuis van de Franciscanessen van Bennebroek in Rotterdam, waar ze van 1947 tot 1952 verblijft. Ook daar wordt ze opnieuw slachtoffer van seksueel misbruik; dit keer door de pater van het tehuis.

Onderzoekscommissies

In 2010 begint Margriet haar strijd om erkenning, als de commissie Samson en Deetman afzonderlijk onderzoek beginnen naar seksueel misbruik in de jeugdzorg en katholieke kerk van 1945 tot nu. Bij beide commissies krijgt ze nul op het rekest, omdat zij vóór 1945 in een pleeggezin misbruikt en mishandeld werd. "Uw zaak is verjaard", citeert Margriet een van de eerste gesprekken die ze met de commissie Samson had. "Ik zei: ik ben misschien bejaard, maar mijn verdriet is niet verjaard."
En vorig jaar overkomt haar hetzelfde als een nieuwe commissie onder leiding van Utrechts hoogleraar Micha de Winter onderzoek naar psychisch, fysiek en seksueel geweld in de jeugdzorg van 1945 tot nu afrondt. Daaruit blijkt dat driekwart van de 200.000 mensen die sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in de jeugdzorg zaten te maken heeft gehad met geweld.
Margriet Biemans uit Houten
Margriet Biemans uit Houten © RTV Utrecht / Jordi de Jong
Naar aanleiding van het rapport biedt het kabinet een schadevergoeding van 5000 euro aan alle slachtoffers. Maar ook hier lijkt Margriet in eerste instantie buiten de boot te vallen, omdat Nederland tijdens de oorlog bezet was en zodoende op dat moment niet verantwoordelijk zou zijn voor wat haar was aangedaan. "Maar het was de Nederlandse Voogdrijraad die me bij mijn moeder weghaalde."

Schadevergoeding

Uit de brief die ze afgelopen week ontving, blijkt ook dat de Commissie nog steeds alleen erkenning verleent voor wat er na de oorlog gebeurde: "We vinden het aannemelijk dat u in de periode vanaf 5 mei 1945 tot en met 1952 slachtoffer was van bovenmatig geweld u onder verantwoordelijkheid van de overheid in een instelling en in een pleeggezin verbleef."
Ik ben misschien bejaard, maar mijn verdriet is niet verjaard
Margriet Biemans (86)
"De Commissie kan u geen tegemoetkoming toekennen voor de gebeurtenissen die voordien plaatsvonden omdat de Tijdelijke Regeling niet op die periode ziet", wordt er vervolgd. Dat betekent echter niet dat de schadevergoeding lager uitvalt: die is vastgesteld op 5000 euro.

'Geloof de mensen'

Hoewel de overheid Margriets verhaal niet helemaal erkent, is er wel opluchting. "Het voelt heel gek, want ik hoef nu voor het eerst in elf jaar even geen brieven meer te schrijven", lacht ze. Tegelijkertijd is ze ook verdrietig over het verloop: "Dat ze me al die jaren zo behandeld hebben, dat vind ik zo erg."
Daarom wil Margriet de overheid graag nog een duidelijke boodschap meegeven over haar lotgenoten. "Geloof de mensen. Laat ze hun verhaal vertellen. En geloof ze, want zulke dingen kun je niet verzinnen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.