Eeuwenoude Romeinse helm gevonden in Nieuwegein: 'Bijzonder als voorwerp maar ook vanwege context'

De legerhelm op röntgenfoto.
De legerhelm op röntgenfoto. © Restaura (bewerking: RTV Utrecht)
NIEUWEGEIN - Voor archeologe Roosje de Leeuwe is het lekker werken op bedrijventerrein Het Klooster in Nieuwegein. De archeoloog vond hier vorige zomer al een 900 jaar oud Middeleeuwse zwaard. Daar komt nu een Romeinse legerhelm bij van vlak na de dood van Jezus Christus. Een vondst die meteen ook vragen oproept. "Het is bijzonder als voorwerp maar vooral ook vanwege de context."
De helm lag in een kuil naast wat kapot aardewerk en het is dat geheel dat fascineert, legt De Leeuwe uit. "Het is bijzonder als voorwerp maar vooral ook vanwege de context. In de Romeinse tijd was dit een buitengebied waar koeien stonden. En die grote kuilen waren waarschijnlijk drinkkuilen. Dus wat doet zo'n helm en twee gebroken potten in zo'n kuil? Da's heel intrigerend. Dus wij denken dat het hier gaat om een ritueel."
Het gaat namelijk om een helm die vroeger werd gedragen door voetsoldaten in het Romeinse leger. De meeste helmen uit die tijd zijn niet bewaard gebleven. In Nederland zijn er negen min of meer complete helmen van dit type gevonden. Drie daarvan lagen in het oude stroomgebied van de Rijn tussen Wijk bij Duurstede en Rijswijk.
De tekst gaat door onder de foto.
De Leeuwe (r) naast zwaard uit Nieuwegein
De Leeuwe (r) naast zwaard uit Nieuwegein © RTV Utrecht

Slagzwaard

De Leeuwe vond vorig jaar in hetzelfde gebied al een Middeleeuws slagzwaard. Maar de helm die nu gevonden is, is veel ouder. Gebaseerd op het aardewerk dat ernaast lag, denkt De Leeuwe dat die komt uit 50 tot 100 na Christus.
We denken dat het is achtergelaten door mogelijk een legionair die aan het einde van zijn diensttijd in het Romeinse leger zat.
Roosje de Leeuwe, archeoloog
Maar hoe komt zo'n helm naast wat kapotte potten in een drinkkuil aan de rand van het Romeinse Rijk terecht? De Leeuwe: "We denken dat het is achtergelaten door mogelijk een legionair die aan het einde van zijn diensttijd in het Romeinse leger zat en die dit heeft achtergelaten als een soort offer-vaten voor het einde van zijn diensttijd. Als een overgangsritueel."

Röntgenfoto

De helm heeft er dus een flinke reis op zitten, en die is nog lang niet voorbij. Hij zit nu nog in een brok klei verstopt, waarin hij werd ontdekt met een röntgenfoto. De Leeuwe: "Hij is helemaal in elkaar gedrukt. Hij ligt nu in een lab waar hij heel voorzichtig uit elkaar wordt gepeuterd. Dan wordt ie geconserveerd. De bedoeling is dat ie wel uiteindelijk gerestaureerd en tentoongesteld wordt. Maar het restaureren is wel een lange procedure."
Röntgenfoto van Romeinse legerhelm in een blok klei.
Röntgenfoto van Romeinse legerhelm in een blok klei. © Restaura

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.