Houten zet na referendum definitief streep door 'stads' woningbouwplan

© RTV Utrecht / Robert Jan Booij
HOUTEN - De Ruimtelijke Koers Houten 2040, waarin woningbouwplannen zijn vastgelegd, is definitief van tafel. De gemeenteraad heeft daarmee gehoor gegeven aan de uitkomst van het referendum op 17 maart. De inwoners van Houten gaven toen al aan dat ze niet op het plan zaten te wachten. Een deel van de politieke partijen in de gemeente wil een onderzoek naar de argumenten van de nee-stemmers.
Echt een verrassing is het niet. De politieke steun voor de koers is na de uitslag van het referendum volledig verdwenen, maar de uitslag van het referendum valt duidelijk niet gemakkelijk in de gemeenteraad. Het is meer dat de Ruimtelijke Koers tot zoveel verdeeldheid in Houten heeft geleid dat doorgaan met die visie op woningbouw en gebiedsontwikkeling niet houdbaar is.
"De ruimtelijke koers is dusdanig besmet dat we daar niet meer door kunnen", betoogt VVD fractievoorzitter Eef Stiekema. "De polarisatie is hopelijk na vanavond voorbij. De koers is een dossier van duizenden pagina's die met het antwoord nee is platgeslagen in een referendum."

Referendum

Dat referendum noemt Cora Gerritsen van het CDA een ongenuanceerd instrument: "66 procent stemde tegen. Het moet anders, maar het doet ons wel iets. Er is zo hard gewerkt om alles dat we hoorden te adresseren. De Ruimtelijke Koers is zoveel meer dan een plan om Houten 'vol' te bouwen. Er is met een geïntegreerde blik gekeken naar bijvoorbeeld woningbouw en economie. Hoe mooi had het kunnen zijn?"
Het betoog van het CDA sluit aan bij de boodschap van GroenLinks. Die partij concludeert dat uiteindelijk de negatieve beeldvorming rond de koers de uitslag heeft bepaald: "Niemand was daartegen opgewassen, het was niet meer inhoudelijk. GroenLinks respecteert deze uitkomst. Wat we nu wel onvoldoende weten is waarom mensen voor of tegen hebben gestemd."
In het referendum is de vraag gesteld of inwoners voor of tegen het voorgenomen raadsbesluit Ruimtelijke Koers 2040 zijn. Een vraag waarbij het antwoord weinig houvast geeft, zegt de ChristenUnie: "Het signaal is duidelijk, draagvlak is er onvoldoende. We weten alleen niet precies waarom. We hebben wel zorgen voorbij horen komen, maar duidelijk is het niet. Een derde van de kiezers stemde ook voor. Laten we deze niet vergeten."

Hoogbouw

Het referendum is aangevraagd door een groep inwoners van Houten, Rino Jonkers (oud CDA-lid) en zijn zus Ellen voeren die actie aan. Zij vrezen dat het dorpse karakter van Houten wordt aangetast als en meer woningen komen. Of beter gezegd, als er meer hoogbouw komt: "Mensen denken dat het eruit gaat zien als Nieuwegein of als in Kanaleneiland of Overvecht", zei Ellen Standardt-Jonkers eerder over het nut van het referendum.

Kritische raadsleden

In de Houtense gemeenteraad vindt hun initiatief vooral bijval van de SGP en ITH (Inwonerspartij Toekomst Houten). Raadslid Willem Zandbergen vindt de uitkomst van het referendum niet meer dan logisch: "We zijn blij met de uitkomst. Houten verdient een beter plan. Wij waren, zijn en blijven tegenstanders van de ruimtelijke koers."
In het debat kiest hij de aanval tegen andere partijen die niet naar inwoners zouden luisteren. Kritiek is er ook op het college en het raadslid toont zijn kunde met hyperbolen. Zandbergen: "Hoe sterk moet de tunnelvisie zijn geweest? Hoe hoog zat u in uw ivoren toren? Het college heeft een stevige kras in het gezicht opgelopen. Kan het college deze schade nog herstellen?"
Samen met de SGP wil hij een 'commissie van wijzen' aanstellen waarin de initiatiefnemers van het referendum en andere critici plaatsnemen. Wayne Wilson van Houten Anders vindt dat ze met dit voorstel de voorstemmers bij het referendum uitsluit: "U sluit dertig procent van de mensen uit. U noemt alleen maar mensen die tegen hebben gestemd."
Intussen zitten woningzoekenden met de gebakken peren
Anneke Dubbink (PvdA)
De VVD heeft ook kritiek op dat plan. Eef Stiekema: "De tegenstemmers zijn goed in het organiseren van een nee-stem. Maar zijn ze ook goed in het vormen van plannen? Ik herken niet dat wij afwezig waren. We hebben veel inspraak gehad. Dat heb ik best intensief gevonden." Het plan met een commissie van wijzen krijgt geen meerderheid in de raad.

Te stads

De SGP van Wouter van den Berg is al langer kritisch op de Ruimtelijke Koers 2040 en uit die kritiek ook in het debat. Van den Berg dankt de initiatiefnemers van het referendum en hoopt de draad op te pakken: "De koers was te stads, ging uit van verdichting."
"Intussen zitten woningzoekenden met de gebakken peren, en daar hebben we met elkaar voor gezorgd." Dat zegt Anneke Dubbink (PvdA). De Partij van de Arbeid is niet altijd enthousiast geweest over de bouwplannen voor 4800 woningen, maar kon altijd genoeg omarmen. "We vinden het dan ook doodzonde dat dat wat nu ter discussie staat niet kan doorgaan. De Ruimtelijke Koers repareren kan niet. We moeten een manier vinden om tot een plan te komen."

Woningbouw in het slop

De 'nee' van het Houtense referendum is ook een tegenvaller voor de woningzoekende in de regio Utrecht. Volgens wethouder Sander Bos (VVD) droogt de pijplijn met bouwprojecten op. De bouwmogelijkheden en initiatieven die er nu zijn kunnen ook niet meteen van start. "Aan welke kaders toets je dat? Daar is geen participatie over geweest", legt de wethouder uit.
De inwoners van Houten en de politiek moeten nu samen opnieuw gaan bekijken hoe woningbouw in de gemeente dan wel gewenst is. "Het is nu tijd voor reflectie en verbinding", zegt GroenLinks-raadslid David Jammink. "We staan op een kruising, we moeten een visie komen die op meer draagvlak kan rekenen", aldus D66.
Maar hoe dat vorm moet krijgen is nog ongewis. Zorgen bij inwoners over verstedelijking en hoogbouw zijn niet zomaar uit de wereld. Houten wil zo'n 4800 woningen erbij en aan hoogbouw is volgens Dubbink (PvdA) niet te ontkomen: "We zijn in Houten uit het lood. Het gaat ons er om dat we óók appartementen en woningen in Houten hebben voor mensen met een kleine beurs of mensen die aan het begin of het eind van hun wooncarrière staan."
Wethouder Bos en de andere wethouders denken dat ze de koers kunnen verleggen. ITH en de SGP zetten daar vraagtekens bij. Samen dienden ze een motie van afkeuring in tegen het college, andere partijen zijn daar niet in mee gegaan.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.