Vijf vragen en antwoorden over straatintimidatie

Lees ook: Straatintimidatie blijft probleem: Maria (23) vertrok uit Utrecht omdat ze zoveel werd lastiggevallen
De Rotterdamse advocaat Erik Verweij schreef namens de stichting Stop Straatintimidatie mee aan een landelijk wetsvoorstel om straatintimidatie strafbaar te stellen. We vragen hem wat voor effect de lokale verboden in Amsterdam en Rotterdam hadden en hoe het staat met een landelijk 'sisverbod'.
Hoe definieer je straatintimidatie? Wat voor de een intimiderend is, hoeft dat voor een ander immers niet per se te zijn
"Dat klopt, en dat maakt het ook lastig. Het is per situatie anders, en in die zin een beetje te vergelijken met belediging: als ik een vriend in de kroeg een achterlijke gladiool noem, is dat iets anders dan wanneer ik een politieagent daarvoor uitscheld.
Bij intimidatie gaat het om 'op een indringende wijze' angst of schaamte te veroorzaken. Die woorden 'op indringende wijze' zijn daarbij van belang. Wat dan meeweegt is bijvoorbeeld: hoe vaak wordt het gedaan, waar wordt het gedaan en met hoeveel mensen maakt iemand zich er schuldig aan? Het is lastig om vooraf helemaal dicht te timmeren, het moet geen papieren tijger worden."
Heeft het zin om straatintimidatie strafbaar te stellen?
"In Rotterdam neemt de gemeenteraad dit probleem heel erg serieus. Het was een van de eerste gemeenten die het hebben proberen te verbieden, via een APV. Uiteindelijk kwam er een zaak voor de rechter, tegen een man die bij het Schouwburgplein langere tijd meerdere vrouwen lastigviel. Hij maakte geluiden naar ze, vroeg ze waar ze woonden en zei dingen als: 'Ga je mee naar Zuid?' De rechter en het Gerechtshof besloten uiteindelijk dat het onder de vrijheid van meningsuiting viel om een vrouw op die manier aan te spreken.
Dat was een belangrijke uitspraak, want hiermee is duidelijk geworden dat de gemeente zo'n verbod niet in een APV op kan nemen. De lokale overheid kan immers niet over het hof heen, en dus moet dit landelijk geregeld worden. Sindsdien is minister Grapperhaus bezig geweest met een grotere wet rondom seksmisdrijven. Het strafbaar stellen van straatintimidatie is daar onderdeel van. Het voorstel ligt nu bij de Tweede Kamer, maar het kan nog wel even duren voordat er een nieuw Kabinet is. Het is dus onduidelijk wanneer hierover gestemd gaat worden.
Wij vinden dat het strafbaar stellen van straatintimidatie wel degelijk zin heeft. Niet alleen om het probleem op te lossen, maar ook om een signaal af te geven: dit gedrag wordt niet getolereerd. Als je het niet verbiedt, kun je er sowieso niets tegen doen, zelfs al staat er een agent naast terwijl het gebeurt. Door iets strafbaar te stellen, schep je ook een precedent."
Wie zijn de slachtoffers?
"De slachtoffers zijn bijna altijd vrouwen, maar ook de LHBTI-community heeft er last van. Er zijn bijvoorbeeld situaties waar op een hele vervelende cynische manier geflirt wordt, om iemand onveilig te laten voelen over zijn of haar seksualiteit - of in ieder geval wat mensen dénken dat iemands seksualiteit is. Er worden dan indringende seksuele opmerkingen gemaakt, veelal homofoob van aard."
En de daders?
"Over de daders is niet zoveel bekend. Sommige partijen in de Tweede Kamer zijn bang dat de politie een verbod op straatintimidatie gaat gebruiken om etnisch profileren aan te moedigen. Op social media merk ik ook dat het debat soms gekaapt wordt door mensen die straatintimidatie in de schoenen proberen te schuiven van migrantengroepen. Daar moeten we voor oppassen, want daar gaat het niet om. Als je dan toch de daders in een hokje wil plaatsen, dan is één ding duidelijk: het gaat meestal om mannen."
Wat kun je doen als je slachtoffer wordt van straatintimidatie? Is er bijvoorbeeld een manier om de-escalerend of juist heel gevat te reageren?
"We proberen juist aan mensen duidelijk te maken dat het helemaal niet erg is als je niet gevat uit de hoek komt. Er zijn mensen die dichtklappen of niet lekker uit hun woorden komen, en dat is niets om je voor te schamen. Waar we vooral op mikken, is op de mensen die straatintimidatie zien gebeuren. Het komt best weleens voor dat je op straat loopt en denkt: kennen die elkaar of wordt zij lastiggevallen? Dan kan het heel goed werken om te doen alsof je diegene kent.
99 van de 100 keer klopt je gevoel als je denkt dat iets niet helemaal in de haak is. En als er toch niet zoveel aan de hand bleek, dan kan het alsnog een heel fijn gevoel zijn om te weten dat er mensen zijn die zich roeren, als ze denken dat je lastiggevallen wordt."
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.
Nieuwsoverzicht

Burgemeesters grote steden tegen kabinet: open snel de terrassen
De vier grote steden doen opnieuw een dringend appèl op het kabinet om de buitenruimten,...

Winkeliers en horeca betreuren uitstel versoepeling lockdown: 'pijn is groot' en 'klap in gezicht'
Winkeliersorganisatie INretail is teleurgesteld over het bericht dat er zeker tot 28 april geen...

Feyenoord trekt tegen FC Utrecht aan het langste eind
FC Utrecht heeft zondag in Stadion Galgenwaard verloren van Feyenoord. De ploeg van trainer Re...

Tevredenheid over Fieldlab met Guido Weijers in Beatrix Theater
De organisatie achter de zogenoemde Fieldlab-testevenementen in het Beatrix Theater in Utrecht,...

Hans Brongers (71) brengt de mooiste fotolocaties van Utrecht in beeld: 'Hier krijg ik nou energie van'
Iedereen die zich (door de coronacrisis) op een hobby fotografie heeft gestort, kan vanaf dit w...

HU-studenten in de bres voor Utrechtse horeca: 'Strijden tegen bezorgsites met hoge winstmarges'
Eten bestellen is in tijden van coronacrisis niet enkel een luie bedoening, maar ook gewoon een...

Utrechtse Geuzenwijk heeft een nieuw meesterwerk: een ode aan het Noorderbad
Het Utrechtse collectief De Strakke Hand heeft een nieuw werk gemaakt in de Geuzenwijk. Op de h...

ProRail waarschuwt na storing bij Baarnse overweg: 'Nooit zelf tussen de spoorbomen slalommen'
Bij de spoorwegovergang bij de Torenlaan in Baarn is vanochtend een uur lang een storing gewees...

UMC Utrecht blij met voorrang op Janssen-vaccin voor ziekenhuispersoneel
Het kabinet maakt versneld extra vaccins vrij voor het ziekenhuispersoneel. Het gaat om 35.000 ...

Kunstig beschilderde handen duiken op in Utrecht: 'Symbool van hoop en verbinding in coronatijd'
Op diverse plekken in Utrecht komen er de komende tijd handen uit de grond. Beschilderd met kle...

Studentenvakbond LSVb kiest Utrechtse Ama Boahene als nieuwe voorzitter
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) heeft vandaag een nieuw bestuur gekozen. De Utrechtse Ama...

Petitie compensatie collegegeld massaal ondertekend
Het aantal mensen dat een petitie voor compensatie van collegegeld heeft ondertekend is binnen ...

116 minder nieuwe coronabesmettingen in de provincie Utrecht
De afgelopen dag zijn er in de provincie Utrecht 461 coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 116...

Politie maakt einde aan feestje in clubhuis Den Dolder
De politie heeft een feestje beëindigd in een clubhuis in Den Dolder. Er werd volop bier g...

ZPC Amersfoort en coach Sattolo per direct uit elkaar: 'Niet over één nacht ijs gegaan'
ZPC Amersfoort en coach Gianluca Sattolo liggen met elkaar overhoop. Er zou een verschil van in...

Baarn verrast door grote protestmars, Kasteel Groeneveld betreurt demonstratie bij heropening
De protestmars van Police For Freedom in Baarn is rustig verlopen. Er liepen 1500 tot 2000 mens...

Coronapilot Squash Utrecht niet volgeboekt door leeftijdsgrens: "Heerlijk om weer wat te doen"
Squash Utrecht, Slot Zuylen en Kasteel Groeneveld openen vandaag de deuren. Bezoekers moeten na...

Vrachtwagen in brand bij tankstation A27 Nieuwegein
Om half vijf vanmorgen is de brandweer uitgerukt naar een parkeerterrein van BP langs de A27 bi...

Linda opnieuw in de wachtkamer door vaccinatiechaos: 'Ik hoop dat ik snel aan de beurt ben'
Nu bekend is dat het coronavaccin van AstraZeneca niet meer aan mensen onder de 60 jaar gegeven...

Robin Pronk als opleider terug op het oude nest: 'Daar voel ik me goed bij'
Hij werkte al eens bij FC Utrecht. Tussen 2011 en 2019 was hij in verschillende functies actief...

Zwemster Van Rouwendaal in Tokio ook op 200 rugslag
Zwemster Sharon van Rouwendaal komt op de Olympische Spelen van Tokio ook in actie op de 200 me...

FC Utrecht strikt oude bekende als hoofd jeugdopleidingen
Robin Pronk keert terug bij FC Utrecht. Hij wordt de nieuwe baas van de jeugdopleidingen. Eerde...

4.000 toeschouwers welkom bij FC Twente - FC Utrecht eind april
Aan het einde van deze maand keert het publiek terug in de voetbalstadions. De dertigste speelr...

Prikken in de bowlinghal, veel vraag naar zelftests en minder besmettingen in verzorgingshuizen
In De Ronde Venen zijn huisartsen begonnen met vaccinatieprikken, de eerste zelftests liggen bi...