Enige echte Pasqualini-toren in IJsselstein in de steigers

IJSSELSTEIN - Het is naar verluidt het enig overgebleven bouwwerk van de Italiaanse architect Alessandro Pasqualini in Nederland: de toren van de Oude Sint Nicolaaskerk in IJsselstein. Na bijna veertig jaar is die opnieuw toe aan groot onderhoud. De eeuwenoude toren verdwijnt daarom maandenlang achter de steigers.
Toren Oude Sint Nicolaaskerk in IJsselstein krijgt grote onderhoudsbeurt
Als je architectuur studeert, hoor je in het eerste college over deze toren.
Bart Rietveld, voorzitter Historische Kring IJsselstein

Renaissancestijl naar Nederland

Willekeurige passanten lopen geregeld achteloos voorbij aan de toren van de Oude Sint Nicolaaskerk. Ze nemen 'm voor lief; hij staat er immers al sinds 1532. Dat zou je alleen niet moeten doen, vindt Bart Rietveld, voorzitter van de Historische Kring IJsseltein. "De attentiewaarde mag echt omhoog", zegt hij. "Als je architectuur studeert, hoor je in het eerste college over deze toren."
Ja, hij is echt heel bijzonder, vertelt Rietveld. In oude verhalen staat beschreven hoe de heer van IJsselstein in 1530 naar Bologna in Noord-Italië reist, de bakermat van de Renaissance. Hij woont de optocht van Karel V bij na zijn kroning tot keizer. "Ik zeg altijd bij rondleidingen: hij is daar van zijn paard gevallen van verbazing door al het moois wat hij zag."
"De heer van IJsselstein is zo rijk, dat hij de architect gewoon mee terug neemt", aldus Rietveld. Met het ontwerp van de toren van de Oude Sint Nicolaaskerk brengt Pasqualini zo de renaissancestijl naar Nederland. "Daar bouwt hij later nog veel meer, maar naast een deel van een toren in Buren is het 't enig overgebleven bouwwerk van zijn hand."

Blikseminslag en brand

In de loop der jaren krijgt de toren het soms zwaar te verduren. In 1568 slaat de bliksem in de spits; pas in de eeuw daarop krijgt de toren een nieuwe spits. In 1911 volgt een dramatische brand in de kerk, waarbij de toren ook geheel uitbrandt. De IJsselsteiners laten zich echter niet kisten en bouwen 'm in volle glorie terug.
Door de jaren heen zorgen weersinvloeden voor schade.
Sebastiaan van de Kant, projectleider
Vandaag de dag staat de toren er vergeleken met die rampjaren natuurlijk perfect bij, maar voor kenners is schade zichtbaar. Projectleider Sebastiaan van de Kant somt op: "Het zijn allemaal natuurlijke elementen van mergelsteen, zandsteen en baksteen. Door de jaren heen zorgen weersinvloeden voor schade. Dat zie je."
Via steigers komen vaklieden straks boven voor onderhoud
Via steigers komen vaklieden straks boven voor onderhoud © RTV Utrecht / Annemarie de Wit
Hij leidt een team vaklieden die binnenkort aan het grote onderhoud gaan beginnen. Voegen moeten worden opgevuld, roest verwijderd en de wijzerplaten van de klok worden hersteld. Alles zoveel mogelijk in originele staat. "Als oud materiaal nog te koop is, verwerken we dat. Bij het uitnemen van oud materiaal zijn we uiterst voorzichtig, zodat we het kunnen behouden."
Op dit moment gaat een soort verhuislift dag in dag uit met planken en stalen buizen naar boven: langzaamaan verdwijnt de toren achter de steigers. Een bijzonder gezicht, vindt wethouder Kees Geldof, die het beheer van gebouwen onder zich heeft. "Het is natuurlijk jammer dat hij dalijk een tijdje niet te zien is, maar je weet ook waar je het voor doet: het behoud van je erfgoed."
De toren zit in de harten van de IJsselsteiners.
Kees Geldof, wethouder IJsselstein
"De toren zit in de harten van de IJsselsteiners en dan wil je er ook voor zorgen dat hij er goed bij staat en goed bij blijft staan", vervolgt hij. De gemeente trekt de portemonnee voor een meerjarig onderhoudsplan, waarbij meer eeuwenoude monumenten worden opgeknapt. Onder meer de Nicolaasbasiliek en het Historisch Stadhuis vallen onder het plan.
De onderhoudsbeurt van de Paqualini-toren neemt ongeveer een half jaar in beslag. Daarna kan hij er weer tientallen jaren tegenaan.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.