IJsselsteiners worden gek van piepende tram: 'Alsof er iemand over een schoolbord krast'

Buurtbewoner Johan Middag: "We worden er 's ochtends om 6 uur van wakker en om 1 uur 's nachts gaat de laatste tram, dan kan je dus vijf uur slapen." Ook buurman Khalid Othman stoort zich aan het harde schelle geluid van de voorbijrijdende tram: "Dat heeft er vooral mee te maken dat onze kleine in bed wakker schrikt van het geluid. En het gaat de hele dag zo door, dat is het vervelende." Jeroen Linthorst woont ter hoogte van één van de bochten van het tracé, waar het geluid het hardst klinkt: "We zijn er klaar mee. Het is niet leuk wonen hier op dit moment."

Het piepende geluid van de tram wordt ook wel 'booggeluid' genoemd, een bekend fenomeen bij trams. Ron van Dopperen van de provincie Utrecht: "Je ziet het in alle tramsteden van Nederland. Het komt door het contact van de wielen van het voertuig met de rails van de tram. Die rails schuren tegen de zijkant van de wielen en dat gebeurt in de bochten."

Van Dopperen erkent dat er al weken klachten binnenkomen over de piepende trams. Ook zegt hij dat de provincie druk bezig is met het zoeken naar een oplossing. Maar de bewoners helemaal geruststellen kan hij niet: "Je kunt dit geluid niet voor honderd procent weghalen, het hoort bij een tramsysteem. Maar zoals het hier in IJsselstein klinkt, dat moet en kan ook echt wel beter."

De trambaan in IJsselstein en de trams die er rijden zijn gloednieuw. Het traject tussen Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein was na dertig jaar aan renovatie toe. De vernieuwing van het tracé heeft afgelopen jaren nogal wat dalen gekend. De kosten van het project vielen miljoenen euro's hoger uit.

Toen de trams en de tramlijn er na de zomer vorig jaar klaar voor waren, blunderde de provincie met een vergunningsaanvraag. De tram zou eigenlijk begin maart gaan rijden op de dienstregeling, maar de testritten gingen niet goed.

Half maart was het dan eindelijk zover, de tram rijdt. Maar de bewoners merken al tijdens de testritten dat het aan alle kanten piept en trekken aan de bel bij de provincie. Van Dopperen: "Al meer dan een maand ontvangen we nu klachten. Je hoort wel verhalen dat mensen in andere kamers zijn gaan slapen door het geluid. Dat zijn serieuze klachten."

De piep is trouwens niet het enige wat de bewoners uit hun slaap houdt. Ook horen ze een 'bonk'. Van Dopperen: "We hebben de 'piep' en de 'bonk'. De bonk komt door vierkante wielen. De stalen wielen slijten te hard door het remmen van de tram. Dan zijn de wielen niet meer rond en dat geeft een bonkend geluid." Maar dit probleem lijkt voor nu in ieder geval opgelost. Alle trams met vierkante wielen zijn uit de dienstregeling gehaald en de wielen zijn weer rondgeslepen.

Maar dan blijft de 'piep' nog over, en dat is nou net het probleem waar de omwonenden zich het meest aan storen.

Op het moment dat wij, RTV Utrecht, een kijkje nemen bij de trambaan is de piep verdwenen. De provincie heeft de rails diezelfde ochtend, in de bochten handmatig ingesmeerd met vet. Daarmee lijkt het probleem verholpen.

De bewoners zijn verbaasd dat deze maatregel nu is genomen. Ook al is de geluidsoverlast bijna weg, toch zijn de bewoners niet van hun zorgen af. Johan Middag: "Dit probleem is niet opgelost. Als de temperatuur weer wat warmer wordt en het is droog, dan komt die piep gewoon weer terug." Ook buurman Jeroen Linthorst gelooft niet dat met één handmatige smeersessie het probleem verholpen is: "Ik kan me niet voorstellen dat dit een permanente oplossing is. Als het zo simpel was, dan hadden ze dit vast al eerder gedaan."

Ron van Dopperen kan deze zorgen helaas alleen maar bevestigen: "Het is slechts een tijdelijke maatregel. Er zijn meer zaken nodig om die tram met minder geluid door de bocht te laten rijden. En deze maatregel is ook geen oplossing want wij willen ook niet iedere dag of iedere week mensen naar de tram sturen om de rails in te vetten." Daarnaast bevestigt hij het vermoeden dat het vet dat nu vers op de rails zit er niet voor altijd op blijft zitten. "Het spoelt natuurlijk wel weg", aldus Van Dopperen.

Mogelijke permanente oplossingen zijn er volgens de provincie wel degelijk. In de tram zit een smeerinstallatie die op de juiste momenten tijdens het rijden een hoeveelheid vet op de rails moet spuiten. Maar het inregelen van die installatie is op dit moment nog niet op orde. "Dat systeem moet goed ingesteld worden. Maar je zou ook kunnen denken aan een automatische smeerinstallatie aan het spoor, zodat sommige delen van het spoor regelmatig worden ingevet." Daarnaast wordt gedacht aan het verminderen van snelheid in de bochten om het geluid te dempen. Geluidsdempers op de wielen, wordt ook onderzocht.

Mogelijk is het de nieuwigheid van het traject en zal de geluidsoverlast afnemen als er langer op het traject gereden wordt. Dat stemt de bewoners natuurlijk niet positief. Want elke dag langer in de herrie is er volgens hen één teveel. Van Dopperen: "De wielen slijten met de tijd in op de rails. Vaker smeren en vaker over de rails rijden kan positief bijdragen aan het verminderen van het geluid. Maar wellicht moeten we denken aan het bijslijpen van de rails als het nodig is."

Wat de oplossing ook is, de IJsselsteiners zien het liever gisteren dan vandaag gebeuren. Want ook de 'tijdelijke maatregel' van het invetten van de rails blijkt al snel wel heel 'tijdelijk'. Nog dezelfde dag horen de bewoners de tram alweer piepend voorbij razen.