CBS stopt met begrippen 'westers' en 'niet-westers' na kritiek uit Utrecht

Een van de overwegingen hierbij is een aanstaand beleidsadvies door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) dat in handen is van de krant. Daarin wordt de overheid opgeroepen Nederlanders niet langer in te delen in mensen met een westerse en niet-westerse migratie-achtergrond. Volgens de WRR is het onderscheid niet-wetenschappelijk onderbouwd en roept het "negatieve associaties" op.

De discussie over westers en niet-westers is actueel nu er op de Universiteit Utrecht ophef is ontstaan over deelname aan de Barometer Culturele Diversiteit van het CBS. Daarmee wil de universiteit de diversiteit onder medewerkers in kaart brengen. Ze worden ingedeeld in Nederlandse, westerse en niet-westerse migratieachtergrond. Dat stuit op verzet van sommige medewerkers. Zij stellen dat hiermee een discutabel onderscheid in stand wordt gehouden.

Het CBS vroeg medewerkers van de universiteit om persoonlijke informatie te delen. Naast geboortedatum, postcode, huisnummer en geslacht gaat het om functie, loonschaal, vast of tijdelijk contract en de faculteit waar de medewerker op 31 december 2020 werkzaam was. Het bureau koppelt de gegevens aan de migratie-achtergrond van de medewerkers. De universiteit besloot de deelname tijdelijk stop te zetten nadat personeelsleden zorgen hadden geuit over hun privacy en er vragen waren gerezen over het monitoren van mensen op basis van hun herkomst.

De WRR geeft de protesterende universiteitsmedewerkers gelijk, schrijft NRC. De term 'niet-westers' zet volgens het rapport van de raad een groep mensen apart als 'niet van hier', ook de zogenoemde tweede generatie die in Nederland geboren en getogen is. Bovendien worden vooral landen met een overwegend Europese bevolking gezien als westerse herkomstlanden, maar gelden er opmerkelijke uitzonderingen. "Kenniswerkers uit India, studenten uit de Antillen en asielzoekers uit Eritrea vallen allemaal onder niet-westers, terwijl de - in veel opzichten vergelijkbare - kenniswerkers uit Japan, studenten uit Indonesië en asielzoekers uit Tsjetsjenië onder westers vallen."

Het CBS geldt in Nederland als centrale leverancier van data voor grootschalig onderzoek en daarmee de belangrijkste bron voor de termen 'westers' en 'niet-westers'. Een woordvoerder zegt tegen NRC dat het bureau zich bewust is van de discussie in de samenleving en onder wetenschappers. Alleen grote aanpassingen in de datasystemen staan het afschaffen van het onderscheid nog in de weg.