Is de afvalpas in Wijk bij Duurstede onveilig? Het roept in ieder geval vragen op

© RTV Utrecht
WIJK BIJ DUURSTEDE - Volgens een burgercollectief uit Wijk bij Duurstede is de afvalpas die de gemeente aan huishoudens uitgeeft makkelijk te hacken. Sommige inwoners van de gemeente hebben de pas nodig om vuil in ondergrondse containers te storten.
Met alleen een mobiele telefoon, een speciale app en een kaart met een chip is het Nynke Visser van Burgercollectief Diftar gelukt om een afvalpas te kopiëren. Sinds april dit jaar is Diftar (gedifferentieerde tarieven) ingevoerd in de gemeente Wijk bij Duurstede en Visser stelt dat een makkelijk te kraken pasje niet past bij een systeem waarin huishoudens betalen voor het afvoeren van restafval. Ze schrijft in een persbericht dat het pasje kinderlijk eenvoudig te kopiëren is.

Wijk bij Duurstede

In de gemeente Wijk bij Duurstede is de afvalpas gekoppeld aan een adres. Met die pas wordt bijgehouden hoe vaak en in welke container vuilniszakken verdwijnen. Een tweede- of reservepas aanvragen is niet mogelijk.
De gemeente Wijk bij Duurstede geeft toe dat de pas te kopiëren is. Volgens een woordvoerder komt dat door een landelijke norm. "Gemeenten moeten niet afhankelijk kunnen raken van meerdere leveranciers. Paslezers van alle leveranciers moeten afvalpassen kunnen uitlezen en daarom mag dat unieke chipnummer niet beveiligd worden. Kopieer je de pas wel? Dan doe je dat moedwillig en schuif je de kosten op een ander af. Bewoners die gewoon zorgvuldig met hun pas omgaan hoeven zich nergens zorgen om te maken", laat een woordvoerder weten.
De gemeente treft maatregelen om misbruik van de passen te voorkomen. Is een pas kwijt? Dan kun je dat melden en wordt het nummer dat aan de pas gekoppeld zit direct geblokkeerd. Ook zien inwoners op hun aanslag een overzicht van momenten waarop afval is aangeboden. Zien ze daar iets op dat niet klopt dan kunnen ze ook bij de gemeente terecht.

Pasjes hacken

Sinds de invoering van verschillende chipkaarten is gebleken dat ze ook te hacken zijn. De OV-chipkaart was in 2009 nog maar net ingevoerd, of het bleek al een (relatief) makkelijk te kraken systeem. Ook bewoners van Utrecht Overvecht kunnen er ook over meepraten. Lange tijd konden ze hun ondergrondse afvalcontainer ook met een andere pas openen.
Dat een container met een andere pas open gaat is opmerkelijk en dat probleem is inmiddels opgelost. Het rommelen aan pasjes zoals de bewonersgroep heeft gedaan is niet geheel onschuldig.

Strafbaar

Het hacken of omzeilen van geautomatiseerde apparaten (computers, systeem van afvalpassen en zelfs afstandsbedieningen voor televisies) is strafbaar: "Als ik een cliënt die zoiets doet zou bijstaan in de rechtszaal zal ik natuurlijk alles proberen om de straf zo laag mogelijk te laten zijn. Maar ik zal die cliënt ook altijd vertellen dat 'ie straf gaat krijgen. Dat zijn serieuze taakstraffen", zegt advocaat Noud van Gemert (Jonkers & Van Gemert).
Van Gemert is gespecialiseerd in cybercriminaliteit: "Die afvalpasjes worden door de gemeente uitgegeven en daar staat bij vermeld dat het het bedoeld is voor persoonlijk gebruik. Als iemand zich dan toch toegang verschaft tot een pasje dan is er gewoon sprake van hacken."

Politiek

De bewonersgroep schrijft in het persbericht dat ze met de actie op een 'ethische manier' de onveiligheid van de pas heeft willen aantonen. De partijen BurgerBelangen, de SP en D66 in de gemeenteraad van Wijk bij Duurstede hebben inmiddels vragen gesteld aan het college.
Fractievoorzitter Bas van Asperdt (D66) was bereikbaar voor toelichting: "We willen eerst weten wat er klopt van de berichtgeving over de afvalpas. Daarnaast vind ik de zorgplicht die wij als overheid hebben belangrijk. Wij moeten extra zorgvuldig omgaan met gegevens die we verzamelen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.