Groene woestijn wordt voedselbos in Haarzuilens
HAARZUILENS - Het voedselbos dat zes jaar geleden in Haarzuilens is aangelegd floreert. Dat vertelt een van de initiatiefnemers bioloog Jan Degenaar in het natuurprogramma Natuurlijk Zoëy. In het voedselbos gaan landbouw en natuur samen. Het is een aangeplant bos met bomen en struiken die bijvoorbeeld bessen of noten dragen. Natuurliefhebber Eddy Zoëy krijgt een rondleiding in het twaalf voetbalvelden grote terrein.
"Het is nu nog vroeg in het seizoen maar straks krijg je weer allerlei soorten bessen die je kunt plukken. Zes jaar geleden was dit nog agrarische grond en best wel voedselarm. Als je nu ziet hoe rijk het is aan wilde planten en struiken!", zegt Jan enthousiast.
Bamboescheuten en brandnetels
In het weiland zijn twee enorme heuvels gemaakt die zijn beplant met allerlei soorten boompjes. Inheemse soorten, maar ook exotische zoals de szechuanpeperstruik. "Daar komen heerlijke peperbessen aan straks maar de blaadjes nu zijn ook al heel aromatisch. Er is dus nu zo vroeg in het seizoen ook al veel te oogsten. Er zijn bamboescheuten die je kunt eten en brandnetels natuurlijk".

Eddy vraagt zich af waarom ze dit project zijn gestart. Jan: "De reden dat we dit zijn gaan doen is dat we de combinatie wilde van hoge natuurwaarden met serieuze voedselproductie. Dan blijkt het een super duurzame manier van landbouw. We planten hier geen boerenkool maar juist meerjarige gewassen die naast het vastleggen van CO2 ook zorgen voor de natuur, zoals nestplaatsen voor de vogels en de juiste bloemen voor insecten".
Het is een soort intelligent design zeg maar
Het soortenarme grasland wordt langzamerhand omgevormd naar een meer bio-divers systeem. Niet alleen is er een diversiteit aan groen maar ook aan dieren; zweefvliegen, hommels, bijen, vlinders, roodborsttapuiten, spotvogels en torenvalken. Er is zelfs regelmatig bezoek van een hermelijn. Jan: "Er zijn nu dertig soorten vogels in plaats van de vijftien die er eerst waren zonder voedselbos".

Intelligent design
Jan loopt met een grote glimlach op zijn gezicht door het terrein. "Ja, ik ben best tevreden want het gaat heel goed! Het is fantastisch om te zien hoe mooi het allemaal wordt. Dat is de grootste reden voor mij om deze vorm van landbouw te doen. Kijk, uit een moestuin kun je veel lekkere dingen halen maar natuurlijk is het elk jaar weer wieden en schoffelen. Hier gaat het ook niet helemaal vanzelf maar het is een soort intelligent design zeg maar".
"Je bedenkt waar je je soorten wilt hebben en langzamerhand neemt de hoeveelheid onderhoud af. Uiteindelijk gaat bijna al het werk in het oogsten zitten en dat doen we niet zelf", aldus Jan. Het voedselbos heeft zelfpluk-abonnementen voor mensen die het hele jaar door gebruik willen maken van al het eetbaars dat er is. Het bos is daarnaast ook gewoon toegankelijk voor wandelaars.
Grauwe klauwier
Een van de struiken die Eddy in het voedselbos tegenkomt is er een met enorme stekels. "Kijk, als ik dit zie denk ik meteen aan de grauwe klauwier, hebben jullie die hier?", roept hij enthousiast. Jan: "Nee, die zouden we wel willen hebben die grauwe klauwier". Deze vogelsoort prikt zijn prooi op zo'n stekel van deze struik als hij een keer geen trek heeft en de prooi wil bewaren. Als je geluk hebt zie je zijn prooien zoals een meikever of een muis dus op deze prikstruik zitten en dan weet je dat er een grauwe klauwier in de buurt kan zijn, wat een fantastisch beest!", roept Eddy.
Jan: "Dat is nou juist zo mooi aan dit bos. Wij planten deze stekelige Chinese kweestruik voor de vruchten die eraan komen, maar als de grauwe klauwier langs komt gebruikt hij de struik weer anders. Het zou me erg blij maken als we ooit zo'n vogel hier broedend kunnen hebben". Eddy: "Nou, dan bel je me wel ff hé Jan, dan kom ik graag terug!"
Meer dan 150 soorten eetbare planten, van noten tot groenten en saladesoorten in het voedselbos.
Voedselbossen en andere vormen van eetbaar groen zijn populair in onze regio. Naast deze in Haarzuilens komt er een heel groot voedselbos in Leidsche Rijn en ook Leusden krijgt een voedselbos. De Bilt is ook bezig met plannen voor een voedselbos. Jan: "We hopen dat dit aanstekelijk werkt richting grootschalige landbouw. Als Nederland helemaal dooraderd zou zijn met hier en daar een voedselbos dan rijg je al die soorten die we hier hebben aan elkaar".
Om meer uitzendingen terug te kijken van Natuurlijk Zoëy klik hier