Tekeningen ontdekt van verzetsstrijder in Kamp Amersfoort: 'Een unieke vondst'

AMERSFOORT - Er zijn tekeningen opgedoken die verzetsstrijder Kornelis Mulder uit Groningen heeft gemaakt in Kamp Amersfoort. De werken zijn jarenlang bewaard door een familielid. Deskundigen spreken bij RTV Noord van een 'unieke vondst'.
Tekeningen en oorlogsdagboeken van Kornelis Mulder.
Tekeningen en oorlogsdagboeken van Kornelis Mulder. © Reinder Smith/RTV Noord
Een nicht van Mulder heeft de tekeningen geschonken aan het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG). Het gaat om een aantal plakboeken met daarin tientallen tekeningen die de verzetsstrijder maakte tijdens zijn verblijf in Nederlandse en Duitse concentratiekampen.
Op de tekeningen uit het Amersfoortse concentratiekamp staan gevangenen, verbeeldingen van het dagelijks leven in het kamp en portretten van Duitse bewakers, onder wie de beruchte Joseph Kotälla. Mulder heeft de plakboeken na de oorlog samengesteld, vermoedelijk met het plan om er een boek van te maken. Behalve tekeningen bevatten de plakboeken ook processtukken, brieven van zijn advocaat en een dagboek met aantekeningen die Mulder stiekem in de kampen maakte.
Kornelis Mulder met zijn plakboek in de jaren vijftig.
Kornelis Mulder met zijn plakboek in de jaren vijftig. © Reinder Smith/RTV Noord
'Het zijn echt unieke stukken', zegt Anna van der Molen van het OVCG. Ook Floris van Dijk van het Nationaal Monument Kamp Amersfoort is enthousiast. "Dit is een bijzondere collectie tekeningen", laat hij weten. Kamp Amersfoort heeft inmiddels ook contact gelegd met het museum in Groningen om te kijken wat er mogelijk is. "Dit geeft wel mogelijkheden tot samenwerking. Misschien een wisseltentoonstelling in ons museum of een publicatie over portrettekeningen, want er waren meer tekenaars in Kamp Amersfoort."
Marga Dantuma is blij dat na al die jaren de tekeningen van oom Kor veilig worden opgeborgen. "Maar eigenlijk moet iemand een boek over hem schrijven, want dat was altijd zijn wens."

Ilegale bladen en drukwerk

Kornelis Mulder werd opgepakt in februari 1944. De Duitsers zouden op zoek zijn geweest naar zijn broer Jur, maar die was niet thuis. Kornelis wel. Ook hij was betrokken bij 'de Groep Boersma' die zich bezighield met het verspreiden van illegale bladen en ander drukwerk.
Karikaturen van de kampleiding.
Karikaturen van de kampleiding. © Reinder Smith/RTV Noord
Via het Scholtenhuis en het Huis van Bewaring kwam Mulder in het beruchte Kamp Amersfoort terecht. Daar moest hij wachten op zijn proces, maar de eerste keer kwam de voornaamste getuige, Scholtenhuisbeul Robert Lehnhoff, niet opdagen.
Voor dat het tweede proces kon beginnen was het 'Dolle Dinsdag' (september 1944) en sloegen de Duitsers op de vlucht en werden de gevangen naar Duitse werkkampen afgevoerd. Mulder werd uiteindelijk in april '45 door de Amerikanen bevrijd in een kamp in Beieren.
De cel van Kornelis Mulder.
De cel van Kornelis Mulder. © Reinder Smith/RTV Noord
"Hij woog nog maar 42 kilo toen hij door de Amerikanen werd bevrijd', zegt zijn nicht Marga Dantuma tegen RTV Noord. "Hij heeft die tijd in het concentratiekamp de rest van zijn leven met zich meegedragen. Hij wilde er ook nooit over praten. Dat was een andere tijd, zei hij dan."
In de jaren vijftig en zestig zijn er processen gevoerd tegen de bewakers van de kampen waar Mulder verbleef en met zijn tekeningen was hij telkens weer getuige. Zijn verhaal, inclusief de tekeningen en de plakboeken, heeft toen uitgebreid in de kranten gestaan.

'De kamptekenaar'

Uit die krantenberichten van toen valt ook te reconstrueren wat er is gebeurd. Mulder zonderde zich vaak af in het kamp om wat te tekenen. Dat viel zijn barakgenoten op en daarom noemden ze hem daarom 'de kamptekenaar'. Na een poosje kwamen ook de Duitsers erachter, maar die vonden het op een of andere manier wel leuk dat Mulder zo goed kon tekenen. Hij kreeg zelfs de opdracht om karikaturen te maken van de Duitsers, onder wie de beruchte Kotälla.
Behalve tekenaar was Mulder ook dichter, tekstschrijver en zanger. Hij overleed in 1978 en was toen nog maar begin zestig.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.