Explosievenonderzoek bij Lekbrug: 'Er kunnen nog oude vliegtuigbommen liggen'

PROVINCIE UTRECHT - Liggen er nog oude bommen in de grond rond de Lekbrug? Rijkswaterstaat doet daar onderzoek naar, nu de boogbrug tussen Nieuwegein en Vianen binnenkort wordt verwijderd. Dat is een flinke klus, waarbij ook in de grond wordt gegraven. Het werkgebied moet dan ook veilig zijn.
Explosievenonderzoek bij Lekbrug: 'Er kunnen nog oude vliegtuigbommen liggen'
Je wilt zeker weten dat je niets raakt, want ook oude bommen kunnen nog afgaan.
Sascha Oskam, omgevingsmanager Rijkswaterstaat

Boren in de grond

Experts zoeken naar niet-gesprongen explosieven, zoals vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog die in het verleden niet zijn ontploft. Speciale meetapparatuur wordt tot twaalf meter diepte de grond in geleid. "Zo kunnen we zien of er nog iets ligt", vertelt omgevingsmanager Sascha Oskam van Rijkswaterstaat.
"Je wilt zeker weten dat je niets raakt", vervolgt ze, "want ook oude bommen kunnen nog afgaan." Rijkswaterstaat moet voor het weghalen van de Lekbrug ankerpunten in de oevers aanbrengen om een ponton aan vast te maken, waar de Lekbrug uiteindelijk op wordt gezet. "Daarvoor moeten we in de grond graven en moeten we dus zeker weten dat er geen explosieven liggen."

Bombardementen op Lekbrug

De kans dat er van die vliegtuigbommen liggen op de plek waar nu gezocht wordt, is aanwezig. De Lekbrug is in de Tweede Wereldoorlog meerdere keren gebombardeerd. Uit archiefstukken blijkt dat in totaal 28 bommen op de Lekbrug zijn afgeworpen. "Het gaat om bommen van ongeveer 500 kilo", aldus historicus Bas van Wiggen, werkzaam bij adviesbureau Bombs Away.
Experts kijken met meetapparatuur of er onontplofte explosieven in de grond liggen
Experts kijken met meetapparatuur of er onontplofte explosieven in de grond liggen © RTV Utrecht
Bij het bombardement op 5 januari 1945 is de Lekbrug finaal geraakt. Hij stortte daarna in het water. Van Wiggen: "Eén van de bommen heeft de brug dus geraakt. We zien alleen niet van alle andere bommen kraters terug. Het zou kunnen dat die de brug ook hebben geraakt of dat ze in het water zijn beland, maar het zou dus ook zo kunnen zijn dat er nog bommen in de grond liggen."
Als er iets wordt gevonden, sta ik vooraan om te kijken wat het precies is.
Bas van Wiggen, historicus
Van Wiggen vertelt dat er zelfs nog een oud logboek van de piloot van een bommenwerper bewaard is gebleven, waarin details zijn te lezen over het bombardement. "De Britten hielden hun bombardementen altijd heel nauwkeurig bij. Ze schreven alles op: hoeveel toestellen een aanval uitvoerden, hoeveel bommen en zijn afgeworpen en wat het resultaat was."

Logboek van piloot

In het logboek is een voor- en nafoto van de Lekbrug te zien. De piloot beschrijft hoe hij in de ogen van een chauffeur kijkt die op het moment van het bombardement over de brug rijdt. Van Wiggen: "Hij schreef in zijn logboek dat die chauffeur best angstig moet zijn geweest toen hij de vliegtuigen aan zag komen en de bommen zag ontploffen."
In een logboek beschrijft een piloot een 'geslaagd' bombardement op de Lekbrug
In een logboek beschrijft een piloot een 'geslaagd' bombardement op de Lekbrug © Onbekend
Zijn die bommen dan nooit opgeruimd? Jawel, vertelt de historicus. "Alleen je kunt je voorstellen dat de wederopbouw van Nederland na de oorlog een belangrijkere plaats innam." Van ruimingen in de naoorlogse periode bestaan weinig gegevens. De grond rond de Lekbrug is onderzocht bij de bouw van de naastgelegen Jan Blankenbrug, maar niet precies het deel waar Rijkswaterstaat nu moet zijn.
Of de bommen 75 jaar later nog in de grond liggen, is nu dus de vraag. Worden ze gevonden, dan zal de Explosieven Opruimingsdienst ze onschadelijk maken. Het zal vertraging en een kostenpost betekenen voor Rijkswaterstaat, maar historicus Van Wiggen zou het wel interessant vinden. "Als er iets wordt gevonden, sta ik vooraan om te kijken wat het precies is."
Na het explosievenonderzoek gaan de voorbereidende werkzaamheden bij de Lekbrug verder. Dit najaar wordt de Lekbrug verwijderd.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.