Gevangene wilde bewaarder PI Nieuwegein vermoorden: 'Ik hoorde stemmen in mijn hoofd'

© RTV Utrecht / Caroline Geijsman
NIEUWEGEIN - "Ik hoorde stemmen in mijn hoofd die mij zeiden dat ik die meneer met hete olie moest gooien en moest steken. En dat ik die andere meneer de ogen uit zijn hoofd moest drukken." Dat was de verklaring die een gedetineerde in de PI Nieuwegein gaf voor zijn geweldsuitbarsting op 1 januari dit jaar. Hij beroofde een bewaarder bijna van het leven en mishandelde diens collega ernstig. "
De officier van justitie vond poging tot moord, zware mishandeling en toebrengen van zwaar lichamelijk letsel bewezen en eiste vandaag acht jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging voor onbepaalde tijd tegen de 28-jarige Brian N. uit Rotterdam.

Geboeid

Aan het begin van een bizarre zitting in de Utrechtse rechtbank werd de verdachte door vier agenten geboeid de rechtszaal binnengebracht. Een kleine magere man met een warrige baard. Het hoofd half kaalgeschoren. Schedel, gezicht en armen bedekt met tatoeages.
In de rechtszaal vertelde hij dat hij op advies van zijn moeder de bijbel had gelezen en had gebeden om de stemmen uit te bannen, maar niets hielp. Ook in de rechtszaal lieten de stemmen hem niet met rust, zei Brian tegen de voorzitter. "Blijf stil, zeg geen woord, zeg niets", zouden ze tijdens de zitting hebben gezegd.
Mama ik ga weg nu. Ik ga die klootzak hete olie in zijn gezicht gooien en ik ga hem doodsteken.
Verdachte in gesprek met moeder
Brian zat in de PI in Nieuwegein in afwachting van overplaatsing naar een kliniek. Vorig jaar was hij door de rechtbank in Rotterdam tot vijf maanden cel en tbs veroordeeld, nadat hij een willekeurige voorbijganger op straat had aangevallen. Hij had de man van zijn scooter getrokken en had geprobeerd diens ogen uit te drukken. De gevangenisstraf die hij daarvoor kreeg, zat er rond de jaarwisseling inmiddels op.

Hete olie en aardappelmes

Op de eerste dag van januari verhitte Brian in de gevangeniskeuken een wok met olie. Eerder had hij al twee aardappelmesjes gepakt. Door bewakingscamera's is vastgelegd dat hij kalm met de hete wok naar zijn cel loopt. Die was net geïnspecteerd door twee bewaarders. Een vrouwelijke bewaarder maakte nog een praatje met Brian, maar toen haar mannelijke collega de cel uitkwam kreeg hij de hete olie over zich heen gegooid.
De bewaarder viel kronkelend van de pijn achterover op de spekglade vloer. Brian dook bovenop hem en stak hem drie keer met een mes, dat daarbij afbrak. Toen een collega te hulp schoot ging de gevangene bovenop hem zitten, pakte zijn hoofd vast en probeerde hem met zijn duimen de ogen uit te drukken.

Mama ik ga hem doodsteken

In een opgenomen telefoongesprek met zijn moeder kondigde de verdachte een kwartier voor het incident al aan wat hij zou gaan doen. "Mama ik ga weg nu. Ik ga die klootzak hete olie in zijn gezicht gooien en ik ga hem doodsteken. Mama ik ga het nu doen." Volgens de officier van justitie smeekte zijn moeder hem om het niet te doen. "Moordenaars gaan niet naar de hemel", zei zij. Maar hij antwoordde: "Ik heb al vergiffenis gevraagd."
Zijn proceshouding van nu is wellicht een tactische keuze. Hij wil geen detentie, maar wil naar kliniek.
Officier van justitie
Voor de officier van justitie staat vast dat de verdachte zijn aanval vooraf heeft bedacht. "Kalm, weloverwogen en levensgevaarlijk. Hij kondigt het aan en voert het uit", vond de officier. Volgens hem geeft N. de schuld aan stemmen in zijn hoofd om uit de gevangenis te blijven. "Zijn proceshouding van nu is wellicht een tactische keuze. Hij wil geen detentie, maar wil naar kliniek", aldus de officier. Bij observatie in het Pieter Baan Centrum hadden deskundigen vorig jaar niets gemerkt van stemmen in het hoofd van de verdachte.

Afgevoerd in rolstoel

Tijdens de slotconclusie van het OM verstarde Brian ineens en reageerde hij nergens meer op. Het leek erop dat hij niets meer meekreeg van wat er in de rechtszaal werd gezegd. Zijn advocaat had al vaker meegemaakt dat hij in zo'n lethargische toestand terechtkwam, zei hij. Dat kon lang duren en er was dan geen enkel contact meer mogelijk. Omdat hij ook niet in beweging te krijgen was, werd hij uiteindelijk afgevoerd in een rolstoel.
Advocaat Much vroeg de rechtbank om de zitting aan te houden, omdat zijn cliënt het niet meer kon volgen. Ook vroeg hij om de verdachte opnieuw te laten observeren in het Pieter Baan Centrum, omdat psychiatrische problemen verergerd zouden zijn. De rechtbank wees beide verzoeken af. De verdachte had zijn verklaring al afgelegd en eerder geweigerd om mee te werken aan nieuw onderzoek naar zijn geestestoestand.
Vorig jaar werd in het PBC al vastgesteld dat N. verminderd toerekeningsvatbaar is. Hij is verstandelijk beperkt, heeft een persoonlijkheidsstoornis en een stoornis met alcoholgebruik. De kans op herhaling is groot, zeggen zij na het incident in Nieuwegein. Volgens de advocaat is hij mogelijk volledig ontoerekeningsvatbaar. Er zou dan volgens hem een heel andere straf moeten volgen dan het OM eist. Hij pleitte er voor om Brian niet naar de gevangenis te sturen en direct in een kliniek te laten behandelen.

De slachtoffers

De slachtoffers waren beide bij de zitting aanwezig met hun directeur en een aantal collega's. Voor hen heeft de geweldsexplosie van de verdachte enorme gevolgen gehad. De bewaarder die werd gestoken en met olie overgoten, liep een klaplong, een gebroken rib en tweedegraadsbrandwonden op. Het is nog onzeker of hij daarvan volledig herstelt. Zijn collega had bloedingen in de ogen en heeft zes weken lang slecht kunnen zien en last gehad van hoofdpijnen. Hij is inmiddels weer gedeeltelijk aan het werk.
De bewaarders vertelden dat zij veel hadden meegemaakt tijdens hun werk, maar dit overtrof alles. De officier van justitie wilde met zijn eis voor een celstraf ook duidelijk maken dat zij veilig hun werk moeten kunnen doen. De verdachte zit nu in een streng beveiligde afdeling van de gevangenis in Vught. Of hij daar de komende jaren moet blijven, wordt over twee weken duidelijk. Dan doet de rechtbank uitspraak.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.