'Leenstelsel maakt studenten langer afhankelijk van ouders'

Het Nibud zegt dat het leenstelsel ervan uitgaat dat ouders kunnen bijdragen, maar met een inkomen rond anderhalf keer modaal is dat volgens berekeningen van het instituut nog heel lastig. Studenten met draagkrachtige ouders kunnen nog studeren zonder te hoeven lenen, maar anderen zouden hun loopbaan met een financiële achterstand beginnen. Van de uitwonende studenten heeft bijna twee derde een lening.

De afhankelijkheid van ouders neemt toe, en dit zou ook tot gevolg hebben dat jongeren minder snel zelfstandig worden, blijkt uit het onderzoek. Studenten met een schuld maken zich zorgen over de gevolgen voor later, zoals het kopen van een huis. Ze vinden dat lenen bij DUO te makkelijk wordt gemaakt en ze beschouwen de lening minder vaak als een investering in hun toekomst dan bij het vorige onderzoek in 2017.

Nibud doet sinds 2009 onderzoek naar de inkomsten, uitgaven, het financiële gedrag en het leengedrag van hbo- en wo-studenten. Voor het rapport van dit jaar zijn met steun van het ministerie van OCW 1505 voltijdsstudenten tot 30 jaar ondervraagd. De budgetvoorlichter pleit voor aanpassingen in het studiefinancieringsstelsel.

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) presenteert naar aanleiding van het onderzoek het manifest Studenten Op Eigen Benen. Daarin pleiten ze voor de herinvoering van de basisbeurs van respectievelijk 247 en 460 euro per maand voor thuis- en uitwonende studenten.

Ook wil het ISO een verbreding van de aanvullende beurs voor studenten van ouders die minder dan 70.000 euro per jaar verdienen. Kinderen van ouders die tussen de 49.000 en 69.000 euro verdienen, vallen nu tussen wal en schip omdat ouders vaak niet kunnen bijdragen maar ze ook geen aanspraak kunnen maken op die beurs.

"We zien dat studenten afhankelijker zijn geworden van hun ouders en daardoor ook minder financieel zelfstandig", zegt ISO-voorzitter Lisanne de Roos. Daarnaast ligt er volgens Roos in het huidige systeem "veel meer (prestatie)druk op je schouders wanneer je ouders niet kunnen bijdragen aan je studie en levensonderhoud". Het ISO hoopt dat het manifest aan de formatietafel wordt besproken.

Ook studentenvakbond LSVb en FNV Young & United maken zich zorgen over de mentale druk die het leenstelsel met zich meebrengt. "Studenten gaan al jaren gebukt onder het leenstelsel. Zelfs als je twaalf uur per week werkt, kun je bij lange na niet rondkomen. Daardoor begin je je werkende leven met een torenhoge studieschuld", zegt LSVb-voorzitter Ama Boahene.

Doordat volgens het onderzoek uitwonende studenten 789 euro per maand tekort komen, worden zij volgens de bonden gedwongen te lenen. Daarom willen zij eveneens dat het leenstelsel wordt vervangen door de basisbeurs en eisen ze dat de generatie die daaronder heeft gestudeerd, volledig wordt gecompenseerd.