Hoogleraar gedrag denkt dat mensen zich wel weer aan de coronaregels gaan houden

Archief.
Archief. © Analogicus, Pixabay
PROVINCIE UTRECHT - Hoe zorg je ervoor dat mensen weer afstand gaan houden en handen gaan wassen nadat ze twee weken in bomvolle clubs en volle festivaltenten hebben gestaan? Want de overheid kan de coronaregels wel willen aanhalen, maar krijg je de geest ooit weer terug in de fles nadat mensen twee weken aan de vrijheid hebben geroken? John de Wit van de Universiteit Utrecht is als hoogleraar gespecialiseerd in het gedrag van mensen en is hoopvol. "Ik ben heel optimistisch dat iedereen zich weer aan maatregelen gaat houden."
Eind juni draaide de overheid een deel van de coronamaatregelen terug. Zo mochten onder meer de clubs weer open en konden festivals duizenden mensen ontvangen zonder dat die afstand hoefden te houden. Maar de feestvreugde was van korte duur. Vorige week vrijdag werd het allemaal alweer teruggedraaid vanwege het oplopende aantal besmettingen. Gisteren waren er meer dan 10.000 nieuwe besmettingen op één dag.
John de Wit is hoogleraar sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Hij is tot nog toe aangenaam verrast door hoe mensen het terugdraaien van de versoepelingen hebben opgepikt. De Wit: "Als ik zo om mij heen kijk, valt op dat iedereen ontzettend rustig blijft onder het feit dat dingen weer teruggedraaid worden en dat dingen niet kunnen. Dus ik ben heel optimistisch dat iedereen zich weer aan maatregelen gaat houden."

Verband tussen gedrag en besmettingscijfers

Ik denk dat we de afgelopen weken, meer dan eerder in het afgelopen anderhalf jaar, hebben gezien hoe ons eigen gedrag er écht toe doet.
John de Wit, hoogleraar sociale wetenschappen
Volgens de hoogleraar helpt het dat nu heel duidelijk is hoe een versoepeling in de maatregelen en het gedrag van mensen direct kan leiden tot stijgende besmettingscijfers. "Ik denk dat we de afgelopen weken, meer dan eerder in het afgelopen anderhalf jaar, hebben gezien hoe ons eigen gedrag er écht toe doet."
Hiervoor was het verband tussen gedrag en besmettingen volgens de sociale wetenschapper moeilijker te zien: "Ik denk dat veel mensen dachten: 'Ja we weten het wel. We wassen onze handen en we hebben een tijdje mondkapjes gedragen.' Maar het blijft dan toch iets abstracts."
Het duidelijke verband tussen gedrag en besmettingscijfers helpt ook bij het verwerken van de teleurstelling volgens De Wit. "We verheugen ons op dingen in het leven: familie of vrienden kunnen zien, een terrasje pikken, op vakantie kunnen. Als dat niet kan, kunnen mensen gefrustreerd raken. Wat dat met mensen doet, hang af van twee dingen: hoe belangrijk was dat voor je? En de andere factor is: snappen mensen waarom het niet kan? Ik denk dat dat nu zeker wel aan de orde is: mensen snappen wel waarom dit gebeurt."

'Verbaasd over communicatie'

Maar de wetenschapper heeft ook kritiekpunten. Zo was de communicatie vanuit de overheid volgens hem niet goed. "Ik heb me ontzettend verbaasd een paar weken geleden over waar de regering mee bezig was. Ik moet eerlijk zeggen, en dat is met het inzicht van achteraf, maar dat ik wel een beetje verbaasd was over de omvang en de snelheid waarin mensen zich zoals vroeger gingen gedragen. Maar dat het ging gebeuren, was geen verrassing."
Het is leuk als de minister zegt: 'Ga lekker dansen vanavond met elkaar.' Maar de rol van de overheid is toch een beetje om ons te beschermen, en soms ook tegen jezelf.
John de Wit, hoogleraar sociale wetenschappen
Volgens De Wit is de rol van de overheid vooral om verantwoordelijk gedrag te stimuleren en is dat niet gebeurd. "We zijn allemaal menselijk dus we willen allemaal dat het leven een beetje leuk is en dat er niet al te veel obstakels op de weg komen. De overheid heeft er een rol in om ons daar op voor te bereiden. Het is leuk als de minister zegt: 'Ga lekker dansen vanavond met elkaar.' Maar de rol van de overheid is toch een beetje om ons te beschermen, en soms ook tegen jezelf."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.