Utrechtse gemeenteraad wil wijzigen slavernij-achternaam makkelijker maken

Wie in Nederland een andere naam wil, kan hiervoor een verzoek indienen bij Justis, de screeningsdienst van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dat kost minimaal 835 euro. De gemeenteraad draagt het college op om samen met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag bij het Rijk te pleiten voor de afschaffing van die kosten. Ook het noodzakelijke psychologische onderzoek zou niet meer nodig moeten zijn.

Wanneer je bijvoorbeeld 'Poepjes' heet, hoef je niet te bewijzen dat je last hebt van je achternaam. Maar bij achternamen die hun oorsprong hebben in het koloniale verleden van Nederland, is ook een psychologisch onderzoek verplicht. Beide bedragen kunnen samen oplopen tot duizenden euro's. Als het verzoek wordt afgewezen, ben je het geld alsnog kwijt.

Voorbeelden van achternamen met een koloniale achtergrond, zijn namen die zijn afgeleid van een slavenhouder. Bijvoorbeeld Vriesde van De Vries. Ook kregen voormalig tot slaaf gemaakten soms de naam van plantages als achternaam.

Utrecht onderzoekt nu hoeveel inwoners hun achternaam zouden willen veranderen. Ook wordt bekeken of de gemeente de kosten hiervoor eventueel zelf kan opbrengen. De gemeente verwacht dit in december te weten.

In 2020 is 2.863 keer een verzoek tot naamsverandering ingediend. Sinds september vorig jaar is slechts één verzoek ingediend omdat de naam een link met slavernij had. Volgens emeritus hoogleraar Rechtsvergelijking en Internationaal Privaatrecht René de Groot betekent dit niet dat de zaak niet leeft. Hij zegt tegen NU.nl: "De hoge kosten voor een naamswijziging kunnen voor mensen die dat zouden willen een grote hobbel opwerpen. Daardoor kan een vertekend beeld ontstaan."