Door hoogtevrees geteisterde Van Rossem beklimt zijn grote liefde: de watertoren!
UTRECHT - Sommige mannen blijven altijd dol op treintjes, anderen - neem Maarten - zijn al hun hele leven gefascineerd door watertorens: "Ik heb een enorme liefde voor deze ranke gebouwen. Het zijn in allerlei opzichten unieke monumenten van de geschiedenis van het waterleidingbedrijf."
Torens voor het opbouwen van waterdruk
Maarten van Rossem over zijn liefde voor watertorens
In de stad Utrecht zijn nog altijd vier watertorens. De torens worden niet meer gebruikt, hun functie - het opbouwen van waterdruk - is overgenomen door electrische pompen. Pomp of toren, beiden zorgen dat het water stroomt als we de kraan open draaien. De torens hadden nog een andere functie: het aanleggen van een waterbuffer voor als er iets mis ging of als er plots veel water afgetapt moest worden.
Roland Blijdenstijn is watertorendeskundige en neemt Maarten mee naar twee prachtige exemplaren in onze regio: die in Rotsoord (Utrecht) en die in Bilthoven. "Watertorens", legt Blijdenstijn uit, "zijn er sinds eind 19e eeuw. Tenminste, de torens die wij kennen. Al in 1680 was de eerste watertoren in Nederland een feit, die stond bij paleis Soestdijk." Maarten, als kenner, vult hem meteen aan: "Jaha, maar die was er niet voor het drinkwater, maar voor de fontein! Dat gaf meteen de prioriteiten in die tijd aan."
Kwart van putten in de stad vergiftigd
In de 19e eeuw werden de torens gangbaarder. Er waren veel ziektes, denk maar aan tyfus en cholera. En dat kwam vooral omdat er zulk slecht drinkwater was. Watertorendeskundige Blijdenstijn: "Utrecht had 6000 putten in de stad, een kwart daarvan was vergiftigd. Dronk je van zo'n vergiftigde put, dan kon het je dood worden." Uiteindelijk was het schrijver en hoogleraar Nicolaas Beets die 1873 pleitte voor de aanleg van de waterleiding ter bestrijding van de cholera.
Gedicht uit 1873 van schrijver Nicolaas Beets, dat het belang van een Utrechtse waterleiding onderstreepte:
Voert water aan, voert water aan,
Uit zilvren waterwellen!
Geen drab, waar ziekte en dood uit gist,
Maar zuivre bron, die 't bloed verfrischt'.
Unieke oriëntatiepunten
Er zijn nog zo'n 170 watertorens over in Nederland. Tot vreugde van Maarten: "Ik vind eigenlijk dat die resterende torens absoluut moeten blijven bestaan. Laten ze er een aantrekkelijke functie voor vinden, het is vaak al een heel duidelijk oriëntatiepunt. Dus hoedt onze watertorens, het zijn ontzettend leuke, aantrekkelijke monumenten!
