Meander Amersfoort doet IVF-puncties voortaan zelf

8 oktober 2021, 17:10 • 4 minuten leestijd

Gynaecoloog Anna Musters. © Meander Medisch Centrum

AMERSFOORT - Stellen met een kinderwens die in Amersfoort een IVF-traject doorlopen kunnen voortaan in het Meander Medisch Centrum blijven voor een zogenoemde eicelpunctie. Bijkomend voordeel: de gevoelige ingreep vindt plaats onder een roesje, waardoor de patiënt er weinig van merkt.

In Nederland zijn maar een paar ziekenhuizen waar het prikken naar eicellen onder sedatie - een slaapmiddel, geen narcose - plaatsvindt. Toen de anesthesiemedewerkers van het Meander hoorden dat de behandeling in eigen huis kon, boden ze zich direct aan, zegt gynaecoloog Anna Musters. "We hebben een toegewijd team van sedatiespecialisten en door de korte lijntjes hier was het binnen een week geregeld. Het is echt een kers op de taart, want een punctie is over het algemeen pijnlijk."

IVF en ICSI

IVF staat voor invitro-fertilisatie, bevruchting buiten het lichaam. Na de eicelpunctie brengt de partner van de patiënt de eicellen naar een gecertificeerde kliniek. Hij produceert daar sperma. De eicellen worden in een laboratorium samengebracht met een groot aantal zaadcellen.

Wanneer een eicel zo wordt bevrucht wordt een paar dagen later een embryo teruggeplaatst in de baarmoeder van de vrouw. Na twee weken moet blijken of dat resulteert in een zwangerschap. Dat lukt niet altijd. De kans op een succesvolle behandeling is ongeveer 30 procent.

ICSI (intracytoplasmatische sperma-injectie) is een vergelijkbare behandeling. Anders dan bij IVF wordt dan één geselecteerde zaadcel direct geïnjecteerd in een eicel.

Gisteren heeft de eerste patiënt de ingreep in Amersfoort ondergaan. "Ze had al ervaring met een eerdere punctie", zegt Musters. "Toen ze wakker werd, riep ze uit: Wauw, dit was echt heerlijk! We moesten eigenlijk allemaal lachen. Het was zo fijn dat ze er zelf niets van hoefde te merken."

Het is niet alleen het roesje dat patiënten enthousiast maakt, zegt Musters. Voorheen moesten ze naar Zwolle of Utrecht. "Eindelijk kunnen we het ook hier doen. Mensen kennen ons al goed, want IVF is een intensief traject en ze komen vaak bij ons. En net als ze klaar waren voor de punctie moesten ze naar Zwolle. De collega's daar zijn ook heel goed, maar de patiënten hebben met ons meer affiniteit. En ook voor ons is het jammer, want de wens om het samen te doen is wederzijds."

Het bevruchten van de eicel en het terugplaatsen in de baarmoeder zijn niet het begin van de behandelrelatie, benadrukt Musters. In het voortraject injecteert een vrouw zichzelf met hormonen die ervoor zorgen dat in een cyclus meerdere eitjes tot rijping komen. Haar arts volgt het proces met een aantal echo's. Op het juiste moment krijgt de patiënt een hormoon dat de eisprong op gang brengt en net voor de ovulatie prikt de gynaecoloog de eiblaasjes leeg.

Dat maakt dat de relatie tussen arts en patiënt vaak intenser, merkt Musters. "Een kinderwens is iets heel moois, maar kan ook heel verdrietig zijn wanneer het niet lukt. Er komt een emotioneel aspect bij en je hebt vertrouwen in de arts die jou behandelt."

Toch vindt de daadwerkelijke bevruchting buiten Amersfoort plaats. "De partner krijgt een koffer mee die de eicellen op temperatuur houdt en brengt die naar een fertiliteitskliniek", legt Musters uit. "Hij produceert daar sperma, want dat is natuurlijk ook nodig."

Volgens Musters is het voor partners belangrijk om door het afleveren van de eicellen een bijdrage te leveren aan de behandeling. "Dat klinkt misschien gek, maar veel partners zijn blij dat ze ook iets kunnen doen. Hun vrouw heeft al die tijd geprikt, is meerdere keren op echo geweest en heeft een eicelpunctie ondergaan. Partners kunnen zo ook een aandeel hebben."

Een punctie en het terugplaatsen van een embryo bieden zeker geen garantie op zwangerschap. "Wanneer de eerste behandeling geen succes heeft bespreken we de opties in ons fertiliteitsteam", zegt Musters. "Soms zijn er ingevroren embryo's bij de kliniek die in een nieuwe cyclus teruggeplaatst kunnen worden. We bekijken met het team wat het laboratorium heeft teruggekoppeld over de kwaliteit van de eicel, het sperma en de embryo's. Soms adviseren we om een nieuwe poging te doen of over te stappen op ICSI, waarbij een spermacel in een eicel wordt geïnjecteerd."

Belangrijk is in ieder geval dat patiënten zich onder een behandeling prettig kunnen voelen in een periode die toch al stressvol en emotioneel is. "Geneeskunde rond de bevalling kan soms vrouwonvriendelijk zijn", zegt Musters, "maar we krijgen gelukkig wat meer oog voor de pijn die het geeft. We zeggen niet meer 'Tanden op elkaar.' Als het veel pijn doet, laten we daar dan een passende oplossing voor vinden."