Waarom kleurt de ene (christelijke) gemeente donkerrood en de andere niet? 'Spelen veel factoren mee'

PROVINCIE UTRECHT - Het aantal coronabesmettingen in het oosten van onze provincie neemt toe. Reden voor de burgemeester van Rhenen om zijn inwoners op te roepen hun verantwoordelijkheid te nemen. Eerder deden de burgemeesters van Woudenberg en Renswoude al hetzelfde.
De drie springen er op de coronakaart donkerrood uit. Het aantal besmettingen neemt er langzaam maar zeker toe. Ook opvallend: Bunschoten laat juist het tegenovergestelde zien. Begin dit jaar was die gemeente nog landelijk koploper als het gaat om besmettingen, nu is het volgens de statistieken juist een van de gemeenten met het minste aantal besmettingen in deze regio. Hoe komt dit?
Het is een lastige vraag voor de GGD regio Utrecht. "Er spelen ontzettend veel factoren mee", zegt arts infectieziektebestrijding Bas Boogmans. "Wij zitten zelf ook flink te speuren naar de vraag: waarom de ene gemeente wel en de andere niet?"
Waarom kleurt de ene (christelijke) gemeente donkerrood en de andere niet? 'Spelen veel factoren mee'

Vaccinatiegraad

Een voor de hand liggende verklaring is de vaccinatiegraad. In Rhenen en Renswoude ligt die met 76 en 72 procent onder het landelijk gemiddelde. Maar in bijvoorbeeld het rood kleurende Woudenberg is de vaccinatiegraad met 80 procent even hoog als het op de besmettingskaart geel gekleurde Bunschoten.
Vaccinaties zijn volgens de GGD absoluut een belangrijke factor. In gebieden waar de vaccinatiegraad laag is, liggen meer besmettingen voor de hand. Maar het is niet alléén dat, legt de Boogmans uit. "Wat meespeelt bij plaatsen waar mensen zich vanwege religieuze overtuigingen niet laten vaccineren, is dat dat ook preciés de plaatsen zijn waar mensen om diezelfde religieuze overtuigingen veel samenkomen. In kerken of verenigingen bijvoorbeeld. Daardoor is de kans automatisch groter dat daar meer ongevaccineerden bij elkaar komen. Als er dan één besmet iemand bij zit, is de trefkans veel groter."

Overvecht

Hij trekt de vergelijking met de Utrechtse wijk Overvecht, waar de vaccinatiegraad ook relatief laag ligt. "We zien daar dat de cijfers ook oplopen, maar niet zo donkerrood als in Rhenen of Renswoude. Een verklaring daarvoor kan zijn dat mensen zich in die wijk niet om religieuze redenen niet laten vaccineren, maar omdat ze bijvoorbeeld geen vertrouwen hebben in de informatie van de overheid. Dat zijn niet de mensen die elkaar om die reden op gaan zoeken in een vereniging. Ze komen relatief dus waarschijnlijk minder vaak andere ongevaccineerden tegen."
De Rhenense burgemeester Hans van der Pas maakt zich zorgen over de oplopende positieve coronabesmettingen. Hij doet "een dringende oproep aan inwoners om zich te laten vaccineren". In een verklaring schrijft hij:

"We staan nu op de vijftiende plaats van gemeenten met relatief gezien de meeste coronabesmettingen in de afgelopen weken. Ook in onze gemeente belanden steeds meer mensen in het ziekenhuis. En een deel daarvan op de intensive care. De zorg raakt daardoor weer overbelast en reguliere zorg komt in het gedrang. Daarom doe ik een dringende oproep aan al onze inwoners om zich te laten vaccineren. Dit doe je niet alleen voor jezelf, maar ook voor je naasten! Vaccineren kan zonder afspraak en dicht bij huis. Elke maandag tussen 14.00 en 20.00 uur kun je je zonder of met afspraak in de Gedachteniskerk in Rhenen laten vaccineren. Dit kan, zoals het er nu uitziet, nog tot en met maandag 29 november."

Ook de burgemeester van Woudenberg, Yvonne van Mastrigt, doet een vergelijkbare oproep. Zij hoopt op "verantwoordelijkheid gedrag van ons allemaal", schrijft ze:

"De aanwezigheid van een zeer besmettelijk virus in onze samenleving vraagt om verantwoordelijk gedrag van ons allemaal. Die verantwoordelijkheid kan worden genomen door je te laten vaccineren. Maar wanneer iemand niet gevaccineerd kan of wil worden dan zal op een andere manier verantwoordelijkheid genomen moeten worden. Door vaker een neus-mondmasker te dragen, door gepaste afstand te blijven bewaren, door frequent te testen en de andere basis maatregelen strikt in acht te nemen, die overigens voor ons allemaal belangrijk zijn. Alleen op die manier dragen we allen bij om te voorkomen dat het coronavirus onze samenleving opnieuw in de greep krijgt en de zorg aan mensen die daar nu soms al maanden op zitten te wachten gewoon kan worden verleend."

Bunschoten

Toch verklaart dat nog niet waarom het in bijvoorbeeld het gereformeerde Bunschoten, dat begin dit jaar landelijk opvallend de boventoon voerde qua besmettingsaantallen, zo goed gaat. "Wat kan meespelen is dat veel mensen het virus hebben doorgemaakt." Volgens Boogmans is de kans om geïnfecteerd te worden kleiner als je al eens corona hebt gehad.
Hij kan alleen maar in waarschijnlijkheden praten, benadrukt de GGD-arts. Er is simpelweg te veel dat de overheid niet zeker weet, en misschien ook wel nooit zal weten. "Hoe zit het bijvoorbeeld met de testbereidheid, verschilt die per gemeente? Was die eerst hoger? We kunnen dat niet volledig uit de getallen halen, we weten niet welk deel niet komt. Wie er een zelftest doen en in hoeverre mensen daar vervolgens waarde aan hechten. Dat overzicht hebben we niet."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.