1,5 meter afstand is weer verplicht: 'Deze maatregel doet nog relatief weinig pijn'

© Bas Teunissen
PROVINCIE UTRECHT - Het is weer verplicht om 1,5 meter afstand te houden. Het kabinet heeft de maatregel die eind september verdween, opnieuw ingevoerd vanwege het nog altijd oplopende aantal coronabesmettingen. Maar gaan we ons eraan houden? "Ik denk dat we allemaal wel blij zijn dat het deze maatregel is geworden en niet iets anders."
Gedragswetenschapper John de Wit van de Universiteit Utrecht verwacht niet al te veel problemen bij de herinvoering van de anderhalvemeterregel. Volgens hem zien de meeste mensen door de oplopende besmettingscijfers wel in dat er 'iets moet gebeuren' en de anderhalve meter doet dan nog relatief weinig pijn.
"Bij maatregelen gaat het om een aantal dingen. Er moet duidelijk een probleem zijn, zodat er ook een beetje draagvlak is voor maatregelen. Dat is de meeste mensen ondertussen wel duidelijk. En dan vervolgens is het ook belangrijk dat de maatregelen werken en de anderhalve meter werkt gewoon heel goed. Een verplichting helpt dan omdat het duidelijkheid schept."

Geen discussie

In de buurtsupermarkt in Austerlitz was het vanochtend ook geen onderwerp van discussie, zegt eigenaar Cees van Dijk. Hij heeft nu wel weer nieuwe anderhalvemeterstickers op de grond én een bakje mondkapjes bij de ingang voor wie er een vergeten is. Maar wie zich niet aan de regels wil houden moet het vervolgens ook zelf maar weten, zegt hij.
"Je bent verantwoordelijk voor jezelf en wij gaan geen politieagentje spelen. Als je geen mondkapje opdoet, dan is de bekeuring ook voor je. Verder moet je het toch zelf doen. Ik pas er voor om verlengstuk van de politie te zijn. Dat hebben we al met de regels rond tabak en bier die we moeten handhaven. Ik vind het onderhand wel een keer genoeg."
Cees van Dijk en klanten in zijn supermarkt in Austerlitz
Cees van Dijk en klanten in zijn supermarkt in Austerlitz © RTV Utrecht / Robert Jan Booij
Van Dijk mag maximaal veertig klanten tegelijk in de winkel, maar die zijn er normaal gesproken ook nooit allemaal tegelijk. Dat maakt het handhaven al wat makkelijker. De klanten die er vanochtend zijn hebben het inmiddels al wel helemaal gehad met corona en met thuiswerken, maar die anderhalve meter in de supermarkt is nog goed te doen.
"Ik vind het zelf niet zo'n probleem om afstand te houden", zegt bijvoorbeeld een moeder met een kind op haar arm. "Alleen bij familie en vrienden is het wat lastiger, die wil je natuurlijk wel dichtbij hebben. Maar in de supermarkt is het niet echt vervelend."

Meer maatregelen

Ondertussen lopen de besmettingscijfers nog altijd op en hangen verdergaande maatregelen ook nog altijd in de lucht. Gisteren meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 153.957 positieve coronatests in zeven dagen tijd. Een week eerder kwamen er nog ruim 110.000 besmettingen aan het licht. Mocht het komen tot strengere maatregelen, dan is het zaak dat goed te communiceren, zegt gedragswetenschapper De Wit. Én we moeten ervan overtuigd zijn dat de maatregelen helpen.
"Ik ben er wel positief over. We horen veel over gemor in de samenleving, maar dat wil niet zeggen dat we niet snappen dat het nodig is. Uiteindelijk is het maar een hele kleine groep mensen die zich actief verzet. Dat lijkt een grote groep, omdat nogal flink tekeer kan gaan. Maar in wezen gaat het om een kleine fractie van de bevolking. De meeste mensen snappen dat als je van dat virus af wil komen, dat je dingen moet doen. Of dingen moet laten."
De meeste bewindslieden die betrokken zijn bij het coronadossier komen vandaag weer bijeen. Mogelijk wordt daar besproken of de voor 3 december geplande coronapersconferentie wordt vervroegd.
Hoe zit het met handhaving coronaregels in de supermarkt?

Een kijker uit Soest belde ons dat hij in een winkel van Albert Heijn zeker tien bezoekers zonder mondkapje zag rondlopen. De manager zou gezegd hebben dat het beleid van de supermarkt was om mensen hier niet op aan te spreken. De manager van een ander filiaal in Soest zou dit bevestigd hebben.

Navraag van RTV Utrecht bij de landelijke Albert Heijn wijst uit dat dit klopt. Woordvoerder Pauline van den Brandhof zegt dat bezoekers via omroepberichten en posters worden gewezen op de mondkapjesplicht. Daar blijft het bij. "Klanten kunnen een medische reden hebben voor het niet dragen van een mondkapje en de privacywetgeving staat ons niet toe hiernaar te vragen. Alleen politie of boa's mogen hierom vragen. Zij kunnen eventueel klanten in de winkel beboeten voor het niet dragen van een mondkapje."

Albert Heijn staat hier niet alleen in. Als we dezelfde vraag neerleggen bij Jumbo verwijst die door naar de landelijke brancheorganisatie CBL. De belangenbehartiger van supermarkten als Jumbo, Aldi, Lidl, Plus en Spar heeft hetzelfde verhaal. Lisa Martis (CBL): "Als het gaat om de mondkapjesplicht volgen wij de wet en regelgeving. Het is geen afgesproken beleid om mensen erop te wijzen dat ze hun mondkapje niet op hebben. Het gebeurt soms wel, maar daar houdt het wel bij op. Er wordt van klanten ook wel verantwoordelijkheid verwacht. Het is niet de rol van een supermarktmedewerker van 16 of 17 jaar oud om als handhaver te moeten optreden."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.