Vertrouwen in corona-aanpak op dieptepunt, draagvlak voor meer maatregelen

Het onderzoek werd gedaan in de week van Black Friday.
Het onderzoek werd gedaan in de week van Black Friday. © ANP / Marcel van den Bergh
BILTHOVEN - Het vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid is op het laagste punt sinds het begin van de pandemie. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM en de GGD GHOR. Het draagvlak voor de coronamaatregelen is toegenomen, ook wanneer die voor nog eens zes maanden zouden blijven gelden.
Volgens het RIVM in Bilthoven ervoeren de deelnemers aan het gedragsonderzoek door de sterk oplopende besmettingscijfers en ziekenhuisopnames meer dreiging van het coronavirus. Ze maken zich weer net zoveel zorgen als in de vorige winter.
Nog maar 15 procent van de respondenten is positief over de manier waarop de overheid omgaat met de pandemie. 46 procent is negatief en 39 procent neutraal. Van de ondervraagden die negatief zijn vindt bijna driekwart dat er te weinig gedaan en te weinig geleerd wordt. "Ik vind het erg naar om te zien dat er nu geen knopen doorgehakt worden terwijl het volgens mij zo hard nodig is om snel te handelen om het aantal besmettingen te verlagen, dus graag meer maatregelen", schrijft een deelnemer.
Kritische deelnemers noemen ook de in hun ogen trage start met de boostervaccinaties als reden voor hun onvrede. Een van de ondervraagden noteert: "Ik schrijf dit op het moment dat de besmettingen enorm oplopen, er een nieuwe variant uit ZA is ontdekt, code zwart in de zorg al aan de gang is, Nederland vér achterblijft met booster shots en ongeveer niemand zich meer houdt aan basismaatregelen: en het kabinet denkt dat dit te kenteren is met het laten sluiten van winkels om 17.00 en musea etc. Het NL-beleid is veel en veel te slap."

Meer thuiswerken, vaker afstand

Tegelijk blijkt dat het naleven van de gedragsregels is toegenomen sinds de vorige meting in oktober. Zo werd er meer thuisgewerkt, vaker afstand gehouden en lieten mensen zich veel vaker testen bij klachten. Verder gingen ze bijvoorbeeld minder vaak op bezoek bij familie of vrienden en vermeden ze horecagelegenheden.
De bereidheid om maatregelen op te volgen lijkt niet voort te komen uit steun voor het coronabeleid van het kabinet. Bijna de helft van de ondervraagden gaf aan het zat te zijn om steeds maar over het coronavirus horen en bijna een op de vijf voelt stress door het proberen om de regels na te leven.
Veel deelnemers zijn door de voortdurende aanpassingen de draad inmiddels kwijt en vinden de maatregelen onlogisch of moeilijk te begrijpen. Sommigen zien de noodzaak nog wel, maar vinden het niet voor zichzelf van toepassing omdat ze al gevaccineerd zijn. "Het wordt steeds moeilijker om me overal aan te houden", vulde een deelnemer in. "Ik werk al bijna twee jaar thuis, ik ben gevaccineerd, en door mensen die dat niet willen doen gaat 't land weer op slot."

Eenzaamheid

Sommige deelnemers vinden bovendien dat de nadelige effecten voor henzelf inmiddels niet meer opwegen tegen wat het voor anderen kan opleveren. Ook eenzaamheid en psychische klachten namen toe, met name onder jongeren tussen de 16 en 24 jaar.
Een respondent liet de onderzoekers weten: "Mocht er straks echt weer een lockdown komen waardoor ik niet meer naar school kan en niet meer naar m'n danslessen kan, dan kom ik echt op het punt dat mijn mentale gezondheid net zo belangrijk wordt als corona bevechten, of zo niet belangrijker. Dan lieg ik niet als ik zeg dat ik liever corona krijg dan, weet ik veel, een depressie. Ik neem het mezelf ook totaal niet kwalijk dat ik zo denk."
De lange wachtrijen bij de testlocaties van de GGD vinden ook hun weerslag in het gedragsonderzoek. Nog niet eerder deden zoveel mensen een officiële test bij corona-achtige klachten die niet aan onderliggende aandoeningen werden toegeschreven, rapporteren de onderzoekers: 45 procent in november, tegen 29 procent een maand eerder. 8 procent van de deelnemers liet zich niet testen omdat het te druk was bij de GGD. Bij kinderen ging het aantal GGD-testen van 40 procent naar 58 procent.
De studie werd uitgevoerd in de periode van 24 tot en met 28 november onder ruim 46.000 mensen die langere tijd worden gevolgd. Het was 0 de zeventiende keer dat de meting werd gedaan sinds het begin van het onderzoek in het voorjaar van 202. Vlak voor deze meetronde kondigde het kabinet nieuwe maatregelen af. De 1,5 meter afstand werd weer verplicht, het thuiswerkadvies werd aangescherpt, en horeca en winkels moesten eerder sluiten. Het was ook de week waarin winkels vanwege Black Friday hoge kortingen boden.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.