Scholen praten op Valentijnsdag over seks en instemming

Amnesty grijpt de dag van de liefde aan om mensenrechten en dus ook het recht op zelfbeschikking bespreekbaar te maken in de klas. Verder gaan leerlingen aan de slag met kaartjes voor activisten en sommigen maken een eigen protestbord. De campagne 'Let's Talk About Yes' loopt al langer, maar na de commotie rond The Voice of Holland en Ajax heeft die alleen maar extra lading gekregen. "Veel scholen willen hier daarom nu ook iets mee doen", zegt Klaske Schram van Amnesty.

"Wij kijken in de klas ook het Jeugdjournaal", zegt docent Jan Peter Boonstra van de Wilhelminaschool in Baarn. "En dat komt ter sprake. Daar ga je dan ook het gesprek over aan."

Zijn leerlingen van groep 7 krijgen maandag les van een gastdocent van Amnesty. Boonstra vindt het belangrijk dat kinderen leren dat ze zelf grenzen kunnen aangeven. Hij is niet bang dat de boodschap te zwaar is, het sluit immers aan op bestaande lesmethoden op school die ook het belang van grenzen en instemming benadrukken. "Ik denk dat het heel belangrijk is, dat je dat op jonge leeftijd al leert. Als er later dingen gebeuren die niet wenselijk zijn, dat je daar dan op kunt anticiperen."

Bij de kleintjes gaat het eerder over vriendschap en pesten of over hoe het is als iemand je spullen afpakt zonder het te vragen. Schram: "Wat we bij de kinderen uitleggen is dat het gaat over zelfbeschikking, wat zelfbeschikking inhoudt en dat je daar recht op hebt. En dat het er niet alleen om gaat dat je leert nee te zeggen als je iets niet wil, maar dat je ook aan elkaar moet vragen: hé, is dit oké?"

Voor middelbare scholen is een nieuw lespakket met verdiepende lessen over seksueel overschrijdend gedrag. Ook die sluiten aan bij de actualiteit. "Jongeren vertellen in video's waar ze nu tegen aanlopen. Dat er door corona bijvoorbeeld meer huisfeestjes zijn, waardoor mensen ook sneller blijven slapen. En dat je dan ook duidelijk je grenzen aan moet geven. Dat is iets wat nu leeft."

Met de actie wil Amnesty benadrukken dat seks gebaseerd op gelijkwaardigheid, vrijwilligheid en instemming, de norm is. Daarnaast dringt de mensenrechtenorganisatie in deze campagne aan op snelle implementatie van de nieuwe verkrachtingswet. Een wet die seks zonder wederzijdse instemming verkrachting noemt en als zodanig strafbaar stelt. Het wetsvoorstel daarover ligt al bij de Raad van State, maar Amnesty ziet graag dat hier iets meer haast mee wordt gemaakt.

Op de scholen worden vandaag ook nog de haast ouderwetse kaartjes geschreven voor activisten die hier in Nederland strijden tegen seksueel geweld. Vroeger gebeurde dat vooral naar mensen die ver weg in allerlei repressieve landen in de cel zaten. Met dit onderwerp kan het ook dichterbij huis, zegt Schram.

"Je kan schrijven aan iemand die ergens in de gevangenis zit omdat hij zijn mening heeft geuit, dat doen we ook nog steeds, maar er zijn ook andere vormen van mensenrechtenschendingen en ook andere mensen die zich inzetten voor mensenrechten. Het is ook echt gewoon om iemand een steuntje in de rug te geven. Om te zeggen: het werk wat je doet is goed en daar staan we achter. "