'Geen vrije keuze': kritiek op warmtenet voor nieuwbouwwijk in Veenendaal verre van verstomd
VEENENDAAL - De toekomstige bewoners van nieuwbouwwijk Groenpoort in Veenendaal moeten als het aan de gemeentebestuur ligt hun huis aansluiten op een warmtenet van DEVO. Hoewel er snel een besluit genomen moet worden, is daar nog veel politieke discussie over in Veenendaal.
DEVO, wat staat voor Duurzame Energievoorziening Veenendaal-Oost, is in de gemeente al jarenlang onderwerp van discussie vanwege aanpassingen in de aanleg van het warmtenet, lekkages en de schulden van het bedrijf. Maar het is volgens het college de beste optie om de hele wijk, met 970 woningen in verschillende soorten en maten, te voorzien van duurzame warmte.
Verplicht gasloos
De gemeente is wettelijk verplicht de nieuwbouwwijk gasloos te bouwen. Dat is volgens wethouder Martijn Beek makkelijker te realiseren met een collectief warmtenet dan wanneer bewoners zelf voor hun warmtevoorziening moeten zorgen. “Voor alleenstaande en twee-onder-een-kapwoningen is een individuele voorziening wel te regelen, maar voor appartementen bijvoorbeeld geldt dat je het kwijt moet kunnen, want het maakt herrie en je bent je berging kwijt”, legt Beek uit.
In eerste instantie was het de bedoeling dat het warmtenet door een publiek-private samenwerking geregeld zou worden. Wat inhoudt dat de gemeente samen met een bedrijf aandeelhouder is van het warmtenet. Vorige maand bleek echter dat er geen geldige aanmeldingen waren gedaan door andere bedrijven. En zo bleef DEVO, dat al twee andere woonwijken voorziet van warmte, als enige over.
Voor het warmtenet van Groenpoort richten ze een nieuwe BV op met daaronder de dochteronderneming ‘DEVOG’. De extra ‘G’ staat voor Groenpoort.
In 2007 wordt DEVO opgericht. Een energiebedrijf dat duurzame energie belooft op te wekken voor de aanstaande nieuwbouwwijken in Veenendaal Oost. De aandelen van het bedrijf zijn dan voor 50 procent in handen van Quattro BV., de gemeente is aandeelhouder van de overige 50 procent.
DEVO legt voor miljoenen aan buizen in de grond, maar door de economische crisis worden de huizen niet direct gebouwd. Hierdoor liggen er jarenlang buizen in de grond, die niks opleveren omdat de huizen er nog niet staan. Maar het geld voor de buizen is al ruim en breed geleend.
In 2016 gaat het niet goed met het bedrijf en moet de gemeente Veenendaal samen met Quattro garant staan voor de 15,4 miljoen euro die DEVO op dat moment moet lenen van de bank.
In de zomer van 2021 besluit Quattro hun aandelen te verkopen voor een symbolische euro aan de gemeente. Daarmee is de gemeente Veenendaal 100% eigenaar van het energiebedrijf en staat ook als enige partij borg voor het geleende bedrag van DEVO.
Wat het onderwerp complex maakt is dat veel informatie omtrent het bedrijf geheim is en de gemeente met enige regelmaat besloten vergaderingen houdt.
Meningen lopen uiteen
In de wijk Groenpoort komen dus zo’n 970 woningen en met de woningnood is daar veel vraag naar. Daarom wil de gemeente dat er april dit jaar nog een bestemmingsplan ligt, zodat er snel gebouwd kan worden. “Door verschillende factoren is het nu logisch om met DEVO in zee te gaan en daarbij zien we ook dat DEVO stukken beter draait dan een aantal jaar geleden”, vertelt Beek.
Over de vraag of de gemeente verantwoordelijk zou moeten zijn voor de warmtevoorziening in woonwijken wordt verschillend gedacht. “Als niemand in dat gat wil springen moet je je afvragen of je dat als gemeente wil doen”, zegt Bob Smet, een kritische inwoner van Veenendaal die jaren geleden door een datalek alle geheime stukken in handen kreeg.
Hoewel de huizen in Groenpoort veel beter geïsoleerd worden dan de huidige twee woonwijken, is de verwachting dat de bewoners 10 tot 20 euro meer per maand gaan betalen aan DEVOG. Dit komt door hoge vaste kosten per maand.
Vrije keuze
Jaap Pottjewijd van Lokaal Veenendaal zit het dwars dat de gemeente met DEVO een monopolie is in Groenpoort. Zijn partij wil dat er een vrije keuze komt en dat men zich niet verplicht moet aansluiten op DEVOG. “De keuze is niet reuze,” zegt Pottjewijd, “maar een keuze is beter dan helemaal niks.”
In het voorstel staat namelijk dat de nieuwe bewoners zich verplicht moeten aansluiten op DEVOG. De aansluitkosten zullen tussen de 10.000 en 12.000 euro kosten. Als een huishouden toch besluit zelf iets te regelen, betalen ze een boete van 25.000 euro.
Participeren
Ook het CDA heeft aangekondigd volgende week met een aanpassing te komen. De partij wil dat bewoners meer betrokken worden bij de besluitvorming van de warmtevoorziening en een aandeel krijgen in het bedrijf.
“Wordt het niet de hoogste tijd dat we meer stukken openbaar zouden maken?”, vult CDA'er Eric Enzlin aan. Daar zijn meer raadsleden het mee eens. “We houden zaken geheim die nu veel interessanter lijken, maar als we het naar buiten brengen zal iedereen denken: ‘oh was dat het?’”, zegt Pottjewijd.
Geleerd van de fouten
Het college geeft aan veel te hebben geleerd van de fouten die in de andere wijken gemaakt zijn. Zo is het gemeentebestuur van plan om de buizen van het warmtenet gefragmenteerd neer te leggen, zodat de huizen er sneller op aangesloten kunnen worden en minder verlies draaien dan in andere wijken.
Volgende week zal de gemeenteraad een definitief besluit nemen over het warmtenet voor Groenpoort.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met XON.
