UKiest: 231 partijen maken zich op voor verkiezingsstrijd

De VVD staat in acht gemeenten op lijst 1. Dat betekent dat de partij daar bij de vorige verkiezingen het hoogste aantal stemmen heeft gehaald. In zes gemeenten won een lokale partij. Maar wie de partijen naar politieke kleur rangschikt ziet dat gelovige kiezers het vaakst de winnaar bepaalden. Het CDA kwam in zes Utrechtse gemeenten als grootste partij uit de (stem-)bus, de ChristenUnie in drie en de SGP in één gemeente. Bij elkaar zijn dat tien gemeenten met een christelijke partij op de eerste plaats.

Om het succes van 2018 te herhalen zullen deze partijen volgende maand een ruime keuze aan concurrenten achter zich moeten laten. Als je alle kandidatenlijsten van de 26 Utrechtse gemeenten bij elkaar legt kom je op een aantal van 231. Bijna de helft van alle gemeenten telt negen partijen of meer. Het stembiljet met de meeste partijen erop vind je in de stad Utrecht. Daar doen er liefst twintig mee aan de verkiezingen. Ook in Amersfoort valt er met vijftien lijsten wat te kiezen. Nieuwegein, Stichtse Vecht en Veenendaal tellen er elk twaalf.

Met vier verkiesbare partijen - P21, CDA, D66 en VVD - lijkt Bunnik een stuk overzichtelijker. Maar vergis je niet, het ontstaan van dat rijtje was ingewikkeld genoeg. De huidige fractie van de Liberalen gaat verder als twee afzonderlijke partijen - VVD en D66. De fractie Bunniks Belang, dat zich in 2020 van lokale partij P21 afsplitste, verdwijnt na de verkiezingen van het politieke toneel. Ralph Hallo, het enige raadslid daar dat nog politieke ambities heeft, duikt op als nummer vier op de lijst van D66.

In elke gemeente van onze provincie doet wel een lokale partij mee, en in achttien gemeenten wel meer ook. In Amersfoort, Nieuwegein en Woerden zijn er zelfs vijf lokale lijsten. In Wijk bij Duurstede staat boven vier van de acht lijsten een plaatselijke partijnaam. Ook Soest valt op: vier van de tien partijen daar zijn lokale initiatieven, met op lijst 1 het populaire Gemeentebelangen Groen Soest.

In totaal telt onze provincie bij de komende verkiezingen 66 lokale partijen. De beweging van voormalig Tweede Kamerlid Femke Merel van Kooten tellen we dan voor de goede orde niet mee. Van Kooten wil nadat ze vorig jaar haar Kamerzetel is kwijtgeraakt de lokale politiek van Woerden van binnenuit gaan veranderen. Het moet voor haar partij Splinter een opmaat worden naar de provinciale verkiezingen van volgend jaar.

VVD en CDA staan in elke Utrechtse gemeente op het stembiljet. Dat geldt verder voor geen enkele landelijke partij. BIJ1, de Piratenpartij, Volt en Forum voor Democratie zien bijvoorbeeld alleen kansen in Utrecht. Een aantal voormalige SP-leden stelt zich in Utrecht verkiesbaar als de Socialisten, een landelijke beweging die is opgericht nadat er binnen de SP ruzie was ontstaan. Verder vind je die nieuwe partij alleen in Rotterdam en Amsterdam.

Een andere opvallende naam onder de landelijke partijen is Jezus Leeft, dat zowel in Amersfoort als in Nieuwegein één vertegenwoordiger op de lijst heeft staan. In Rhenen vind je nog een afstammeling van Trots op Nederland, de beweging die ooit door Rita Verdonk is gestart. De lokale partij Trots Rhenen wordt tegenwoordig gesteund door de landelijke BoerBurgerBeweging, die in meerdere Utrechtse gemeenten achter lokale partijen staat. De door Kamerlid Wybren van Haga opgerichte partij Belang van Nederland doet mee in Utrecht en Woerden.

In de lokale politiek werken landelijke partijen nogal eens nauw samen. Zo kunnen ChristenUnie en SGP het vanuit het christelijke geloof goed met elkaar vinden en leveren ze in acht Utrechtse gemeenten kandidaten voor één gezamenlijke lijst. PvdA en GroenLinks vormen in meerdere gemeenten een progressieve combinatie.

In Oudewater komt aan de liberale samenwerking tussen VVD en D66 na twaalf jaar juist een eind. Alleen de VVD gaat de verkiezingsstrijd aan. Eigenlijk gaat het alleen om een formele naamswijziging, want achter de schermen blijft het team hetzelfde.

Wie meer wil weten over de lokale verkiezingen in maart vindt het allemaal op rtvutrecht.nl/ukiest. Via een kaart van de provincie Utrecht geven we je informatie over alle partijen, kandidaten en verkiezingsprogramma's in jouw gemeente.