Utrechtse wijk Lombok-Oost magneet voor criminelen en hufters: 'Complex probleem, oplossing is grote puzzel'
UTRECHT - De omgeving van de Kanaalstraat en Damstraat in Utrecht is een magneet voor drugsdealers en andere criminelen. Er spelen ook andere problemen: intimiderende groepen jongeren en huftergedrag zoals te hard rijden, dubbel parkeren, geluidsoverlast en er afval dumpen. Het Verwey-Jonker Instituut deed onderzoek naar Lombok-Oost en pleit voor een meerjarige integrale aanpak. "De oplossing bestaat uit een groot aantal puzzelstukjes."
De onderzoekers concluderen na gesprekken met diverse betrokkenen in de wijk dat de problemen complex zijn. Uit het rapport van het Verwey-Jonker Instituut komt naar voren dat Lombok-Oost een aantrekkelijk, maar ook kwetsbaar gebied is. Daarvoor worden meerdere oorzaken genoemd. Zo hebben de Kanaal- en Damstraat een grote aantrekkingskracht op mensen van buiten de wijk en zelfs van buiten de stad of het land. "Behalve de aanwezigheid van bijzondere, unieke winkels en de 'boulevardfunctie' wordt de aantrekkingskracht versterkt door sociale media en de aanwezigheid van (veel) horeca."
Kracht is ook een zwakte
De magneetfunctie van de straten is een kracht, maar ook een zwakte. Het telkens wisselende publiek van buiten de wijk is een knelpunt bij het oplossen van ongewenst gedrag. "Je moet telkens opnieuw beginnen", kregen de onderzoekers te horen. De aanwezigheid van veel mensen van buiten de wijk draagt er ook aan bij dat de sociale controle wordt verminderd en de kans op escalatie groter wordt.
Een van de betrokkenen die de onderzoekers spraken wordt geciteerd in het onderzoeksrapport. "Aanspreken door bewoners gebeurt wel, maar op het moment dat het dreigend is, dan heb je als bewoner ruggensteun nodig. Als je incidenten wil voorkomen dan moet je zorgen dat je de veiligheid kunt garanderen. Zoals steun door politie, het ophangen van camera’s, bepaalde mensen de wijk niet binnen laten komen."
Horeca laat open
De stad Utrecht kent bovendien geen sluitingstijden en dat heeft in de Kanaal- en Damstraat tot gevolg dat veel horeca de gehele avond en een groot deel van de nacht open is. Hierdoor is er bijna altijd relatief veel publiek in het gebied aanwezig.
De energie en het potentieel van Lombok moet meer benut én gefaciliteerd worden, stellen de onderzoekers. Ze doelen op de kracht van jongeren, bewoners en ondernemers om zelf het gedrag en de sfeer in de buurt te verbeteren. Ook moet de overheid zichtbaarder worden. Er zijn ook een aantal politieke taboes, vermeldt het rapport, zoals een bedelverbod en camera’s. "In Lombok is er echter wel behoefte aan. Is het mogelijk om maatwerk toe te passen?"
Aanpak 2022
De gemeente zegt zicht te herkennen in de aanbevelingen. De aanwezigheid van de straatconciërge en de twee extra boa's voor Lombok-Oost (en de Amsterdamsestraatweg) wordt dit jaar voortgezet. Verder komt er een extra jongerenwerker die speciaal in dit gebied gaat werken. Vanaf april krijgt wijkbureau West weer een plek in Lombok, namelijk in de J.P. Coenstraat. Deze plek kan ook als uitvalsbasis dienen voor bijvoorbeeld de politie, straatconciërge, boa’s en jongerenwerkers.
Niet alle aanbevelingen kunnen op dit moment een vervolg of aanpak krijgen, stelt burgemeester Dijksma. "Voorop staat dat we bij het oplossen van de problematiek wel het unieke van Lombok, de aantrekkingskracht en de cultuur willen behouden: Lombok-Oost als ‘Scheveningen zonder zee’, zoals het rapport treffend beschrijft. We zien de noodzaak om de bestaande programmatische aanpak langdurig en stevig voort te zetten, mét bewoners, ondernemers en diverse stakeholders uit de wijk."
