Twijfel je nog op wie je stemt? Je bent niet de enige

"Over het algemeen zie je dat Nederlanders vrij laat hun stem bepalen", zegt Lisanne de Blok. Voor de Universiteit Utrecht onderzoekt zij hoe wij stemmen. "Meestal doen we dat pas in de laatste week."

Dat beeld herkennen ook de verschillende kieswijzers. "We zien dat meer dan 50 procent op de dag van de verkiezingen of de dag daarvoor MijnStem invult", liet Anne van de Meerakker van Citisens eerder aan RTV Utrecht weten.

Lees ook: De stembussen zijn geopend, en hier vind je ze

Toch is de twijfel in veel gevallen ook weer niet heel groot, zegt De Blok. "Vaak twijfelen mensen tussen twee of drie partijen." Daarbij kijkt de stemmer opvallend vaak naar Den Haag. "We zien dat de landelijke voorkeuren toch vrij dominant zijn. Mensen stemmen lokaal toch vaak op dezelfde partijen als dat ze voor de Tweede Kamer-verkiezingen deden."

Dat doen ze om verschillende redenen. "Ze doen dat omdat ze de ideologie belangrijk vinden of omdat ze het idee hebben dat het een betrouwbare partij is." Toch komen ook de lokale partijen steeds meer op, zo stemden de vorige gemeenteraadsverkiezingen liefst 29 procent van de stemmers op een lokale partij.

"Bijvoorbeeld omdat de landelijke partij niet meedoet", zegt De Blok. Zo doet Volt landelijk maar in tien gemeenten mee. Maar er zijn ook andere redenen. "Het idee is dat lokale partijen dichter bij de mensen staan. Ook zijn mensen ook wel wantrouwend naar de landelijke politiek."

En dan is er nog het fenomeen dat de uitslag heel anders wordt dan jezelf had verwacht. Maar dat is omdat velen van ons toch wel in een 'politieke bubbel' leven. "Je hebt toch vaak wel mensen om je heen die een beetje hetzelfde naar politiek kijken", zegt De Blok. "We komen ook minder in contact met mensen uit andere bubbels. We doen minder vrijwilligerswerk en zitten meer op internet. Dan is het moeilijker om te zien wat de voorkeuren zijn van andere mensen."

Ook speelt de impopulariteit van de gemeenteraadsverkiezingen mee. "De opkomst is de afgelopen tien jaar rond de 55 procent. De vraag is of de uitslag van de verkiezingen dan überhaupt wel de mening van alle Nederlanders vertegenwoordigt als bijna de helft niet gaat stemmen."