Formatie Utrecht wordt flinke kluif, met polder Rijnenburg als grootste splijtpunt

De huidige coalitie met GroenLinks, D66 en de ChristenUnie kan sowieso niet doorgaan. Door het zetelverlies van GroenLinks en D66 hebben de drie partijen samen geen meerderheid meer. Om een meerderheid te vormen is een coalitie mogelijk met GroenLinks, D66, PvdA en de ChristenUnie. Maar dan moet er wel een compromis gesloten worden over polder Rijnenburg. GroenLinks wil de polder groen laten en vooral gebruiken om energie op te wekken. D66 wil in het gebied grootschalige woningbouw in combinatie met windmolens en zonne-energie.

Tijdens een debat vorige week op RTV Utrecht gaf lijsttrekker Maarten Koning van D66 aan dat deze kwestie een breekpunt kan zijn voor de formatie. "Als je serieus bent in het aanpakken van de woningnood en de klimaatcrisis, moet je dat met beide handen aangrijpen om dat in Rijnenburg mogelijk te maken. Dan wil D66 dolgraag samenwerken met partijen die daar stappen in willen zetten", zei Koning.

Lijsttrekker van GroenLinks Julia Kleinrensink wil nog niet te veel vooruit lopen op de formatie. "Het is echt een beetje puzzelen natuurlijk", zegt Julia Kleinrensink van GroenLinks op Radio M Utrecht. "We hebben aankomende maandag eerst het duidingsdebat in de raad, dan gaan alle partijen vertellen hoe ze deze uitslag zien. Op basis daarvan gaan we verkennende gesprekken voeren met allerlei partijen en op basis daarvan ga je die puzzel leggen." Een samenwerking met D66 sluit Kleinrensink niet uit "de kans zit erin" zegt de lijsttrekker.

Een andere optie is een coalitie met middenpartijen. D66, VVD, PvdA, CDA en VOLT vormen samen ook een meerderheid. "Nou, het is misschien wat vroeg om daar over te praten", zegt VOLT lijsttrekker Ruud Maas. "Om nu als nieuwkomer te zeggen dat we de coalitie ingaan vind ik een beetje ver gaan. Maar we lopen er niet voor weg. Als we uitgenodigd worden, gaan we praten en dan gaan we kijken wat er kan."

BIJ1, EenUtrecht en VOLT zijn de nieuwkomers in de Utrechtse raad. Met deze drie partijen erbij telt de gemeenteraad straks vijftien partijen. Acht partijen hebben een of twee zetels in de raad. Deze versplintering zorgt ervoor dat het moeilijker is om een coalitie te vormen. Maar ook de vergaderingen zullen langer gaan duren. Nu al klagen kleine partijen, zoals DENK over de hoge werkdruk. Die fractie is nu gehalveerd, fractievoorzitter Magmut Sungur zal het dus nog drukker krijgen.

Er zijn veel meer verschillende coalities te bedenken waarbij ook de kleinere partijen een rol spelen. Na het duidingsdebat aankomende maandag zal duidelijk worden hoe de partijen erin staan en zullen ze verder met elkaar praten over de samenstelling voor de komende vier jaar.