Oekraïense singer-songwriter Katya Gapuchka bij optreden in Utrecht: 'Muziek is mijn wapen'
Oekraïense singer-songwriter Katya Gapuchka gebruikt muziek als wapen
Utrecht - Katya Gapuchka is even kort in Nederland. Ze is een bekende Oekraïense singer-songwriter uit Kiev en vluchtte drie weken na het begin van de oorlog naar Praag. Ze is hier om Oekraïense vluchtelingen een hart onder de riem te steken met haar muziek en ze heeft ook een boodschap voor de Utrechters: "Ik wil het hebben over de grote leugenaar uit Rusland, zijn bommen vernietigen de levens van miljoenen onschuldige burgers. Mensen in Nederland, kijk niet weg!"
Komende twee weken maken we kennis met tien Oekraïense vluchtelingen die sinds het begin van de oorlog in Utrecht zijn neergestreken. Terwijl ze hun verdriet nog niet hebben verwerkt, moeten ze nu proberen in Nederland een nieuw leven op te bouwen. Veel Utrechters zijn bereid om ze een handje te helpen. Documentairemaker Roel Wijngaards-de Meij volgt de vluchtelingen en maakt iedere dag een portret aan de hand van een Oekraïens woord, vandaag met singer/songwriter Katya Gapuchka.
Toen op 24 februari het luchtalarm in de Oekraïense hoofdstad Kiev voor het eerst af ging, snelde Katya zich naar haar studio. Onder die studio is een verstevigde kelder waar ze, samen met haar buren, drie weken heeft geschuild voor het geweld van het Russische leger: "Het voelt niet fijn als er raketten bij je in de buurt exploderen", zegt ze terwijl ze haar emotie onderdrukt. "Na drie weken besloot ik om met mijn hondje en gitaar naar Praag te vluchten. Veel familie en vrienden moesten in Oekraïne achterblijven, waaronder mijn vaste gitarist en dat doet pijn. Ik maak me dagelijks zorgen om hem. Mijn ouders zijn godzijdank in het westen van het land waar het nu wat rustiger is."
In het Pandhof, de binnentuin naast de Domkerk, zingt ze het lied ‘Oy U Lusi, Chervona Kalina’, een oud strijdlied dat door veel Oekraïense artiesten is afgestoft, opgepoetst en zo de soundtrack van de oorlog met Rusland is geworden: "O, in de weide staat een Gelderse Roos, ze hangt wat slap. Op de één of andere manier, is ons glorieuze Oekraïne bezorgd. We nemen die Gelderse Roos en zetten ‘m recht zodat ons glorieuze Oekraïne weer opfleurt."
Toeristen in het Pandhof blijven staan en luisteren met ingehouden adem naar de heldere tonen van Tanya’s stem. En ook al heeft waarschijnlijk niemand de tekst begrepen, het lied zoals Katya het zingt, maakt grote indruk en ontroert. In de avond treedt Katya op tijdens een bijeenkomst van de organisatie Vital’nya (vertaald: huiskamer), opgericht in Utrecht. Hier heeft een groep vluchtelingen gezamenlijk een traditionele Oekraïense maaltijd bereidt voor afgevaardigden van Utrechtse organisaties.
Ze geeft een gepassioneerd en indrukwekkend concert van ruim een uur waarin ze nog maar eens heel duidelijk maakt, de muziek is haar wapen en ze vecht voor haar vrije Oekraïne: "We hebben liefde nodig, liefde is het puurste en belangrijkste in de wereld."
