Kasteelsoap in de rechtbank: barones wil terug naar Kasteel de Haar
Haarzuilens - De grijze vloerbedekking en de witte muren in de Utrechtse rechtbank doen anders vermoeden, maar vanochtend staken zich daar de contouren af van een kasteeldrama. Compleet met een overleden baron, een scheef verdeelde erfenis en uit de hand gelopen feesten.
De kern van de zaak is de vraag of barones Allegra van Zuylen weer gebruik mag maken van de privé-appartementen in het poortgebouw (châtelet) in Kasteel de Haar. Zij is niet meer welkom na een aantal incidenten tijdens verjaardagsfeesten en oplopende overlast. Om weer toegang te krijgen tot het kasteel daagt ze de huidige eigenaar, Stichting Kasteel de Haar, voor de rechter tijdens een kort geding.
"Zijn hier nu de juiste partijen aanwezig?" vraagt de rechter zich aan het begin van de zitting af. Niet de stichting, maar een van de vier halfzussen van Allegra coördineert namelijk welke familieleden gebruik kunnen maken van de appartementen in Kasteel de Haar. Deze halfzus, de in Parijs woonachtige Alexandra Watson-Van Zuylen, is daarnaast ook lid van de raad van toezicht van Stichting Kasteel de Haar.
Rookmachine
Hoewel de rechter probeert te voorkomen dat de zitting verzandt in zaken uit het verleden, krijgt directeur van de stichting Anetta de Jong de kans om haar zorgen toe te lichten. Het kasteel is een monument, met een kwetsbaar interieur en een kostbare kunstcollectie. De Jong voelt zich daar als directeur verantwoordelijk voor. "Het liep in 2017 zodanig uit de hand dat ik me afvroeg of het nog te verantwoorden was", zegt De Jong. Allegra viert dan haar 21e verjaardag. "Je kan niet met een rookmachine in het châtelet het brandalarm af laten gaan. De overlast nam jaarlijks navenant toe."
Toch is Allegra best weer welkom, als er ook een ander familielid aanwezig is tijdens haar verblijf. Maar De Jong benadrukt dat uiteindelijk Alexandra de bezoeken coördineert.
Barones Allegra van Zuylen is een stuk jonger dan haar halfzussen en heeft geen contact meer met hen. Ze is zelf ook niet aanwezig bij de zaak. Ze woont sinds 2014 in een Londens hotel. Behalve haar advocaat heeft ze een vertrouweling uit Londen gestuurd: Alan Prince. Hij draagt een kreukloos donkerblauw maatpak, heeft klikkende hakken onder zijn schoenen en zit zo recht in zijn stoel dat zijn rug de leuning tijdens de rechtszaak niet raakt. Met volmaakt Brits accent vat hij de wens van Barones Allegra samen: "She wants to come home, your honour."
'Home' is Kasteel de Haar, in het noordwestelijke puntje van de gemeente Utrecht. Specifieker: het poortgebouw waar het gezin van baron Thierry van Zuylen een tijdlang woonde. Om restauraties te kunnen betalen werd het eigenaarschap van het kasteel en het omliggende landgoed in 2000 overgedragen aan Stichting Kasteel de Haar. Onder voorwaarde dat directe bloedverwanten van de baron nog sporadisch in het poortgebouw (châtelet) mogen verblijven, ook na zijn overlijden in 2011.
300.000 bezoekers
De rechter vermoedt dat Allegra een verkeerd beeld heeft van haar rechten. Ze heeft van de erfenis van haar vader een groter deel ontvangen dan haar halfzussen en de rechter denkt dat de barones als belangrijkste erfgenaam daar 'persoonlijk gebruikrecht aan ontleent' van het kasteel. Dat is onmogelijk, zegt ook de directeur van de stichting. Het grootste deel van het kasteel is tegenwoordig een museum dat jaarlijks 300.000 bezoekers ontvangt. "Daar is logischerwijs geen woning van te maken voor 365 dagen per jaar."
Volgens vertrouweling Prince uit Londen hoeft Allegra helemaal geen vaste verblijfsplaats in het kasteel te krijgen, ze wil simpelweg dezelfde rechten als de rest van de zussen.
Uiteindelijk gaan de partijen akkoord met het voorstel van de rechter om de zaak aan te houden tot 1 juni. Tot die tijd krijgt Allegra de kans om het initiatief te nemen tot een gesprek met haar halfzussen en Stichting Kasteel de Haar en op die manier tot een akkoord te komen.
Kasteel de Haar
Aan het einde van de vorige eeuw verkeerde Kasteel de Haar in steeds slechtere staat. Omdat de fundering niet stabiel was, vertoonde het kasteel scheuren. Na eeuwen privébezit besloot Baron van Zuylen het eigenaarschap van het kasteel (en het omliggende park) in een stichting onder te brengen. Op die manier konden restauraties worden uitgevoerd.
Sindsdien heeft de restauratie van het kasteel en de bijgebouwen al zo'n 40 miljoen euro gekost. Volgens de website van Kasteel de Haar is 70 procent van die kosten gedekt door de overheid. De rest komt uit eigen middelen, met enkele bijdragen van de familie Van Zuylen en andere particuliere fondsen.
Ook het Châtelet, waar de familie nu nog gebruik van kan maken, moest gerenoveerd worden. Dankzij een 'kanjersubsidie' van de overheid, bijdragen van de provincie Utrecht en een aantal fondsen werd de benodigde 3 miljoen euro verzameld.
