Podcast Paleis Lofen 2: De lange campagne om het paleis zichtbaar te maken

Van Lofen zelf was al eeuwenlang niets te zien, omdat het helemaal ingebouwd was. Met een paar stagiaires speurde Kipp vanaf 1978 naar samenhang en achtergronden. Het onderzoek kwam tot stilstand door andere prioriteiten. De nieuwe wethouder Willem van Willigenburg trok het weer op gang in 1980. In die tijd voegde Theo van Wijk zich erbij. Van Kipp had hij ook gehoord over een metalen plaat op de binnenplaats van de oude muziekschool. Het jongensboek opende zich. Acht jaar later kreeg hij een sleutel te pakken, daalde af in een keldertje en zag de noordmuur van de Romeinse vesting.

Er bestonden ook kaarten van opgravingen uit het eerste deel van de twintigste eeuw, met gegevens over het muurwerk van het Paleis. Van Wijk zei tegen Kipp: 'Dit moet niet beperkt blijven tot een elite, we moeten het ook aan de burgers vertellen.'

Toen er financiën waren gevonden brachten ze het naar buiten, maar de reactie was: te groot voor Utrecht. De toenmalige burgemeester Opstelten stelde voor aan Van Wijk om het ticketoffice voor de Domtoren te ontwerpen. De architect stemde in, maar zijn ambities weken niet. Tien jaar dook hij onder om zijn plannen uit te werken.

Annie Brouwer bracht als nieuwe burgemeester nieuwe stadsambities voor 750 jaar gotische Dom. Het was het moment waar Van Wijk op gewacht had. Hij presenteerde nieuwe plannen. Dat maakte een reactie los bij SHV: twee miljoen euro. Op basis van de uitdaging van mevrouw de burgemeester konden ze echt beginnen. Eerst DOMunder, daarna Paleis Lofen.

Frans Kipp: 'Het is een heel groeiproces. Het draagvlak moet geleidelijk groeien en bestaat voor een groot deel uit interesse. Als ik Utrecht vergelijk met andere steden is het een groot voordeel dat het draagvlak voor de historische waarden van de stad altijd bovengemiddeld groot is.'

In dit alles hadden Kipp en Van Wijk een grote voorganger: Willem Stooker, de hoofdopzichter van de restauratie van de Domtoren tussen 1900 en 1930. Kipp: 'Dat was zo'n centraal motief in de stad dat iedereen erg meeleefde. Stooker zag geen moeilijkheden, maar mogelijkheden.'

De nieuwe hartstocht trof een raadslid, de latere wethouder en burgemeester Jan van Zanen. In zijn nieuwe werkkamer in Den Haag herinnert hij zich zijn leermeester Van Willigenburg: 'Die wist alles van de stad en kon er fantastisch over vertellen. Zo wist ik van Paleis Lofen. Er was nog iemand in mijn periode als raadslid en wethouder en dat was Theo van Wijk. Die hield niet op. De kracht van Theo is dat hij al die jaren heeft volgehouden: ga kijken, ontsluit het, laat het zien. De realisatie was wel veel gedoe.'