Valleigemeenten willen stikstofplannen kabinet direct inzien: 'Foodvalley zonder landbouw is niet denkbaar'

In de Regio Foodvalley werken behalve Rhenen, Renswoude en Veenendaal ook de Gelderse gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel en Wageningen samen. NRC schreef gisteren dat het kabinet de provincies aan het werk zet om de stikstofuitstoot de komende acht jaar fors terug te dringen. In gebieden als de Gelderse Vallei moet die volgens de krant zelfs met 70 tot 80 procent omlaag, percentages die naar het oordeel van deskundigen onhaalbaar zijn zonder op grote schaal boeren uit te kopen.

De krant heeft inzage gehad in een zogenoemde 'regiostrategie' die het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft opgesteld. Dat stuk ligt volgende week in de ministerraad op tafel. Volgens NRC zijn de provincies deze week in een technische briefing bijgepraat. Een concrete stikstofreductie per provincie is niet genoemd, maar wel is daar kort een kaart van Nederland getoond met de percentages per gebied.

Voor de randen van de Veluwe lopen die percentages op tot 100 procent. Rond de Gelderse Vallei, waar veel melkveehouders werken, en rond de Peel, met veel varkenshouderijen en kwetsbare natuur, moet de uitstoot met 70 tot 80 procent worden teruggebracht. De afgelopen anderhalf jaar wezen wetenschappelijke studies ook al in die richting, voegt NRC toe.

Zo adviseerde Universiteit Leiden een jaar geleden al om snel in actie te komen in de Gelderse Vallei, het Groene Hart, en bij de zandgronden in Gelderland, Overijssel, Drenthe en Noord-Brabant. Het Leidse onderzoek beschreef dat die gebieden samen verantwoordelijk zijn voor de helft van de totale stikstofuitstoot in de landbouw. De landbouwsector wordt verantwoordelijk gehouden ruim veertig procent van de totale stikstofneerslag in Nederland.

Volgens de onderzoekers in Leiden zouden kringlooplandbouw en technische aanpassingen in de stallen maar een deel van de oplossing zijn. Het rapport suggereert het opkopen van boerenbedrijven die die veranderingen niet haalbaar achten. Dat ligt bijzonder gevoelig bij de belangenorganisaties van boeren. In diverse delen van het land hebben die zich al teruggetrokken uit de stikstofoverleggen.

Het ministerie van LNV wilde in de krant niet vooruitlopen op de ministerraad en ook gedeputeerde Mirjam Sterk van de provincie Utrecht gaat pas op vragen van RTV Utrecht in als het kabinet openheid van zaken heeft gegeven. Maar de acht gemeenten van Regio Foodvalley willen wel al inhoudelijk op de plannen kunnen reageren en roepen de minister op om ze eerder openbaar te maken.

"Als de cijfers kloppen, dan zijn de gevolgen voor de agrarische sector ingrijpend en gaat dit heel veel betekenen voor onze boeren en hun gezinnen", laat de Edese wethouder Jan Pieter van der Schans weten in een verklaring namens alle gemeenten. "Wij zijn daar met hen bezorgd over. Wij onderschrijven de noodzaak om de uitstoot van stikstof te verminderen en de natuur te herstellen. Tegelijkertijd is een Foodvalley zonder landbouw niet denkbaar."

Van der Schans licht in de verklaring toe dat de gemeenten met de lokale agrariërs allang hard gewerkt heeft aan plannen voor minder stikstof en een gezonde, toekomstbestendige landbouwsector. "Juist in onze regio, met veel agrarische bedrijven en in de directe nabijheid van stikstofgevoelige natuurgebieden als de Veluwe, is er het diepe besef om met elkaar (agrariërs, gemeenten, regio’s en provincies) tot goede maatregelen te komen."