Veenendaal: Omstreden onderzoek naar moskee was rechtmatig
Veenendaal - De gemeente Veenendaal deed in het geheim onderzoek naar de plaatselijke moskeeën. Dat mocht ook, blijkt uit een onderzoek dat de gemeente heeft laten uitvoeren door een onafhankelijk adviesbureau. In het rapport stelt het bureau - advocatenkantoor Verdonck, Klooster & Associates - dat de gemeente wel duidelijker had moeten maken wat de afwegingen waren voor het vergaren van die gegevens. Gisteravond werden de uitkomsten van het rapport besproken in een commissievergadering.
In oktober vorig jaar publiceerde NRC een artikel waarin gesproken werd over ‘undercover’ onderzoek van onder andere de gemeente Veenendaal naar moskeeën om de islamitische gemeenschap in kaart te brengen. Onderzoekers van het bureau NTA observeerden hiervoor bezoekers zonder dat zij daarvan wisten en stelden rapporten met privacygevoelige informatie op. Daarin stond onder andere welke families ruzie met elkaar hebben, wie de moskeeën besturen, wie er les geven en welke boodschappen de imams uitdragen.
Het bestuur van de moskee reageerde vorig jaar woedend op het onderzoek en zag het stiekem verzamelen van gegevens als een vertrouwensbreuk. Ook privacydeskundigen stelden eerder dat ze de werkwijze van de gemeente te ver vonden gaan.
Begin dit jaar stelde de moskee voor het rapport dan in ieder geval openbaar te maken, maar daarvoor was geen meerderheid in de gemeenteraad. Volgens burgemeester Kats van Veenendaal zou openbaarmaking van het onderzoek een gevaar kunnen vormen voor de staat.
Het adviesbureau heeft ook gekeken in hoeverre de bescherming van gegevens werd gewaarborgd volgens de AVG, de Algemene verordening gegevensbescherming. Volgens de richtlijnen van die jaren, 2017 en 2018, is dat wel het geval, zegt het adviesbureau. Zo zijn bijvoorbeeld foto's van social media geplukt, onder andere Facebook. Dat was niet ongebruikelijk voor die tijd.
Maar, zegt één van de onderzoekers tijdens de vergadering maandagavond: “Met de kennis van nu had dat beter gekund, scherper gekund.” De gemeente had nog meer moeten sturen op de bescherming van gegevens en had ook transparanter te werk moeten gaan, constateert het adviesbureau.
"Het is goed om te zien dat het onderzoek bevestigt dat de gemeente en NTA zorgvuldig en naar de richtlijnen van die tijd hebben gehandeld”, zegt burgemeester Kats in het persbericht. Tijdens de raadsvergadering voegde hij eraan toe dat de privacyrichtlijnen inmiddels strenger worden gehandhaafd.
Verschillende fracties (D66, Lokaal Veenendaal, SP en GroenLinks) zetten op maandag avond vraagtekens bij de manier waarop dit tweede onderzoek is uitgevoerd. Ook wilden ze een antwoord op de belangrijkste vraag: hoe het vertrouwen met de islamitische gemeenschap hersteld kan worden.
Burgemeester Kats zegt dat hij de afgelopen maanden geprobeerd heeft met vijf verschillende stichtingen in contact te komen. Met twee daarvan spreekt hij inmiddels regelmatig, maar niet iedereen heeft daar nog op gereageerd. Daarnaast loopt er nog een WOB-verzoek (wet openbaarheid bestuur) dat de burgemeester wil afwachten. "Maar daarna willen we met de gemeenschap, en met de jongeren zo open mogelijk in gesprek." Ook heeft hij de stichtingen expliciet uitgenodigd om bij hem langs te komen. "Ik kwam de voorzitter van de Nasser moskee vorige week tegen op de fiets en we hebben gebroederlijk met elkaar gesproken. Na de zomer spreken we af, zei hij. En dat gaan we doen."
