Provincie toont zich kritisch over de stikstofplannen en mist vooral draagvlak

"Ik had graag in Stroe willen zijn maar ik vind dit ook heel belangrijk". Egbert de Graaf is melkveehouder en heeft zich aangemeld als inspreker. Samen met andere agrariërs probeert hij al jaren met succes om de landbouw, natuur en water in de polder Groot Wilnis - Vinkeveen meer in balans te brengen met elkaar. Hij hekelt het feit dat de boeren zich hier hebben ingespannen en nu geconfronteerd worden met een forse stikstofreductie van 47 procent voor de veenweidegebieden. "Dat is het deksel op de neus en onacceptabel."

Het betoog van deze melkveehouder staat niet op zichzelf. De fracties binnen provinciale staten die kritisch zijn op de stikstofaanpak van het kabinet brengen ook naar voren dat de provincie al bijna twee jaar bezig is met het uitwerken van een eigen stikstofplan in samenspraak met ondernemers, natuurbeheerders en waterschappen. "Laten we juist vasthouden aan die manier van werken. Het kabinetsplan plan is een bom onder die aanpak", betoogt fractiemedewerker Frans Hazeleger van de SGP.

Ook vanuit andere fracties klinkt kritiek. Het CDA bestuurt mee in de provincie maar fractievoorzitter Chris Westerlaken is niet zomaar van plan om willoos de stikstofreductiedoelen op te leggen aan de agrariërs. "Wat we nu zien is het begin van een afbraak van de leefbaarheid in het landelijk gebied." Ook coalitiegenoot ChristenUnie staat niet te juichen. Dit zal de samenwerking met GroenLinks, D66 en PvdA, die hoewel kritisch wel voorstander zijn van dit plan, de komende tijd onder druk zetten.

Het plan niet uitvoeren is eigenlijk geen optie. Wanneer provincies dwarsliggen dan neemt stikstofminister Christianne van der Wal naar eigen zeggen de regie over. Al denkt ze niet dat dit nodig zal zijn. Maar dit is ook het laatste jaar voor de provinciale verkiezingen en dus willen partijen zich meer profileren. Bovendien, als partijen die tegen de stikstofplannen zijn verkiezingswinst boeken en in provinciebesturen terechtkomen, dan kunnen provincies nog sterker dwars gaan liggen dan nu.

In een officiële reactie op het plan gisteren onderschrijft het provinciebestuur de urgentie van de stikstofreductiedoelen, maar is ook kritisch op de manier waarop dat moet en verlangt daarom meer duidelijkheid van de ministers. Ook staat in de brief, die gericht is aan de ministers Van der Wal en Henk Staghouwer (Landbouw), dat het uitblijven van de bijdrage van andere sectoren aan de stikstofreductie niet bijdraagt aan het draagvlak.

Tijdens het debat gisteravond kwam het punt over draagvlak vaak terug. Daarom herhaalde gedeputeerde Mirjam Sterk (CDA) haar eerdere woorden dat de aanpak van de crisis vooral samen met de boeren moet plaatsvinden. Ze heeft een jaar de tijd om tot een gezamenlijk plan te komen.

Dat zal niet makkelijk worden. "Vandaag in Stroe is wel gebleken wat onze achterban er van vindt", betoogde Jeroen van Wijk gisteravond. Hij was als inspreker aanwezig namens het stikstofcollectief landbouw Utrecht. Daarin zitten verschillende belangenorganisaties voor boeren. Hij wil het plan van tafel en had het over "het falen van de overheid." Het provinciebestuur is zich daar terdege van bewust. In de brief aan de ministers wordt gesproken over "broos vertrouwen." De provincie wil daarom snel met de minister in gesprek.