Zo kijken Utrechtse Statenleden naar de boerenacties: 'Dit moet stoppen, transformatie van sector is nodig'

Provincie Utrecht - Met hooibalen afgezette snelwegen, protesten langs N-wegen en een brand voor het gemeentehuis in Epe. Boeren voerden gisteren weer actie, ook op wegen in onze regio. De protesten zijn erop gericht de stikstofplannen in hun voordeel te beïnvloeden of om ze van tafel te krijgen. Daarnaast is het een manier om politici onder druk te zetten. Hoe kijken Statenleden die belast zijn met het onderwerp landbouw naar boeren die met hun trekkers de weg opgaan?
"Daar waar snelwegen worden geblokkeerd en brand wordt gesticht, wordt een grens overschreden", vindt Hans de Harder, Statenlid voor de ChristenUnie. De Statenleden van de vijf coalitiepartijen keuren de acties af. "Deze activiteiten mogen volgens de wet niet", licht Annet Krijgsman (PvdA) toe. "Je mag niet alles klemzetten waardoor onveilige situaties ontstaan. Dit moet stoppen."
Het zou slecht zijn om je als volksvertegenwoordiger te laten leiden door deze acties
CDA-Statenlid Westerlaken
Sinds de bekendmaking van de stikstofplannen van het kabinet door ministers Christianne van der Wal (VVD) en Henk Staghouwer (ChristenUnie) op 10 juni roeren de boeren zich weer. Vorige week was er een groot protest in het Gelderse Stroe.
"Het zou slecht zijn om je als volksvertegenwoordiger te laten leiden door deze acties," zegt Chris Westerlaken van de CDA-Statenfractie. "Ik kan mij wel voorstellen dat het intimiderend overkomt zo met die trekkers, ik heb daar zelf geen last van. Maar ze weten het en maken er gebruik van."
Westerlaken begrijpt de onrust die op sommige boerenerven is ontstaan, maar ziet ook dat veel boeren in de provincie Utrecht al voortvarend bezig zijn met de transitie op het platteland. In 2018 heeft de coalitie van CDA, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en D66 een start gemaakt met het invoeren van kringlooplandbouw. Westerlaken: "Ik denk dat je nu vooral de boeren ziet die het concept van schaalvergroting tot in de perfectie hebben uitgewerkt."
Het is een gedachte die Krijgsman deelt. Ze denkt dat de boeren er meer aan hebben om de aandacht te richten op gesprekken met politici. "Ik snap dat ze een punt willen maken, maar er moet een transformatie van deze sector plaatsvinden. Er zitten grote bedrijven achter die in de Quote 500 staan, terwijl er boeren zijn met een minimuminkomen. Eigenlijk moet hun woede op hen gericht zijn. Maar momenteel zijn dat ook nog de mensen die hun protesten bekostigen."
Hoe ziet de landbouw eruit in onze provincie? En wat betekent de stikstofcrisis voor de boeren hier? In deze video leggen we het uit.
Zo ziet de landbouw in de provincie Utrecht er nu uit

Fatsoenlijke boterham

Hebben de boeren dan een punt? Statenleden die RTV Utrecht spreekt, benadrukken dat de Rijksoverheid en provincie de omslag samen met de boeren willen maken. "Wij willen er zelfs het liefst meer boeren bij. We vinden namelijk dat we op een andere manier om moeten gaan met het land dat we hebben: minder vee. Wij denken dat er een aantrekkelijker verdienmodel moet komen, zorgen dat de boer een fatsoenlijke boterham verdient", aldus Majolein van Elteren (GroenLinks).
Juliëtte van Gilse (VVD): "Wat je juist ook ziet, is dat agrariërs zelf veel kennis hebben van de natuur en boeren al zelf keuzes maken of ze wel of niet maaien. Ik denk dat veel boeren daar al mee bezig zijn. Toekomstperspectief is belangrijk en nu voelt het alsof dat perspectief er niet is."
Hans de Harder (ChristenUnie) herkent die signalen bij boeren die hij spreekt. "Er is nu een kleine groep die de grens over gaat, maar een veel grotere groep boeren die onzekerheid kent. Wij zijn op zoek naar oplossingen en daar werken we al aan in de provincie. Natuurlijk met strubbelingen, maar het loopt wel!" CDA-Statenlid Westerlaken: "Nu is het nog een onvolledig verhaal vanuit de politiek, maar er zijn ook echt heel veel boeren die mee willen."
© Ingezonden

Niet helemaal eerlijk

De Statenleden worstelen zelf ook met de informatie die tot dusver door het ministerie is gegeven. "Wij waren al bezig met reductiedoelstellingen voor de provincie Utrecht", vertelt Marianne de Widt (D66). De partij was optimistisch met die opgave bezig. "We hadden echt het idee dat we dat gingen halen, maar nu hebben we een hoger percentage om te halen en dat voelt niet helemaal eerlijk. Heel fijn dat het college van Gedeputeerde Staten gaat vragen hoe dat nou zit."
Geen van deze partijen twijfelt eraan dat de stikstofuitstoot omlaag moet. "We hebben dit heel lang zien aankomen", zegt Van Gilse (VVD) vanuit de oppositiebanken. Van Elteren van GroenLinks: "Wat we niet willen is om het nu weer uit te stellen. Niet nog langer pappen en nathouden. Dat hebben we de afgelopen jaren wel gezien. We moeten zorgen dat er een goede visie komt op landbouw waar we de komende 10 tot 30 jaar iets aan hebben."
Blijkbaar hebben ze het idee dat ze het boerenbelang dienen, ik denk dat dat niet zo is
ChristenUnie-Statenlid Hans de Harder
Van de polarisatie op het onderwerp landbouw moeten deze politici niets hebben, zeggen ze. Statenlid Krijgsman (PvdA) is daar duidelijk over: “Het zou mij een lief ding waard zijn om te stoppen met het feitenvrije relaas. Je ziet nu toch dat het discours van de twijfelbrigade toch aardig wat wint, maar de wetenschap roept dit al jaren!”
“Wie heeft er eigenlijk belang bij deze acties? Ik heb er geen antwoord op”, zegt De Harder van de ChristenUnie. “Blijkbaar hebben ze het idee dat ze het boerenbelang dienen, ik denk dat dat niet zo is.”
“En wij moeten rustig blijven” besluit Statenlid Westerlaken (CDA). “Rustig blijven en besluiten nemen in het algemeen belang. Dat betekent dat je je hoofd moet volgen, niet je buik. We moeten een balans vinden tussen landbouw die natuur-inclusief is en rendabel.”

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.